Իսրայել-Իրան. հանգույցը սեղմվում է

Ի՞նչ փուլում է ներկայում գտնվում իրան-Իսրայել հակամարտությունը և ինչպիսի՞ն կարող են լինել դրանից սպասելիքները: Առաջին հայացքից պարզունակ թվացող այս հարցադրումներն իրականում ունեն ոչ այնքան պարզունակ և միանշանակ պատասխան: Հասկանալու համար, թե ինչ կարելի է սպասել երկու երկրների միջև օրըստօրե մեծացող լարվածությունից, նախ` անհրաժեշտ է հնարավորինս համակողմանի պատկերացնել արդեն իսկ տեղի ունեցած իրադարձություններն ու ներկա քաղաքական գործընթացները, որը դյուրին խնդիր չէ. հարկ է նշել, որ հիշյալ համատեքստում հաճախ գործի են դրվել որոշակի նպատակներ հետապնդող քարոզչական տարատեսակ հնարքներ՝ մարդկային երևակայության ողջ զինանոցի օգտագործմամբ, որն առավել քան բարդացրել է ռացիոնալ դատողությամբ իրականության վերարտադրությունն ու համապատասխան եզրահանգումները:

Եթե դիտարկենք իրան-իսրայելական հակամարտությունն Իրանի կողմից ծավալված քարոզչության տեսանկյունից, ապա կարելի է նկատել, որ Իրանում բավական լուրջ են մոտենում Իսրայելի հետ հակամարտության հարցին և վերջինիս կողմից Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը ռազմական հարվածներ հասցնելու հավանականությանը, չնայած, որ պաշտոնական Թեհրանի` ժամանակ առ ժամանակ հնչեցրած համարձակ հայտարարությունները կարող են առաջին հայացքից հակասել հիշյալ տրամաբանությանը: Հատկանշական է, որ ԻԻՀ մտավախության համար մեծապես հիմք է հանդիսացել արդեն իսկ արձանագրված իրաքյան նախադեպը՝ իրան-իրաքյան պատերազմի տարիներին Իսրայելի հակաիրաքյան գործունեությունը, որի շրջանակներում 1981 թ. հունիսին Տել-Ավիվն, առանց ՄԱԿ-ի համապատասխան որոշման, «Օպերա» անվանակոչված ռազմական գործողությամբ ոչնչացրել է Իրաքի Օսիրաք միջուկային ռեակտորը (Բաղդադից 18 կմ հարավ-արևմուտք): Սա վկայում է այն մասին, որ Իսրայելը պատեհ իրավիճակներում կարող է դիվանագիտության փոխարեն նախընտրել «խաղի ռազմական կանոնները»՝ հաջողությամբ ավարտին հասցնելով այդ առաքելությունը:

Ենթադրվում է, որ Իսրայելը նախքան ԻԻՀ միջուկային ծրագրի կապակցությամբ Իրանի և «5+1» ձևաչափով (կազմի մեջ մտնում են ՄԱԿ ԱԽ մշտական անդամ երկրները և Գերմանիան) միջազգային միջնորդական խմբի միջև ապրիլի 14-ին Ստամբուլում կայացած բանակցությունները փորձել է քարոզչական ճնշումների միջոցով որոշակի զիջումներ կորզել իրանական իշխանություններից:
Հիշեցնենք, որ «CNN»-ին տված հարցազրույցի ընթացքում Իսրայելի պաշտպանության նախարար Էհուդ Բարակը հայտարարել էր, որ առաջիկա բանակցություններն Իրանի հետ կարող են հաջողված որակվել միայն այն դեպքում, եթե Իրանը համաձայնի դադարեցնել մինչև 20% ուրանի հարստացումը: Սակայն ինչպես ցույց է տալիս փորձը, Իսրայելի նման քաղաքական կեցվածքը ոչ միայն չի կարող ապահովել զիջումներ ԻԻՀ կողմից, այլ կարող է առավել ամրապնդել երկու երկրների միջև ձևավորված անհանդուրժողականության մթնոլորտը և հաստատել Իրանի մտավախություններն առ այն, որ Իսրայելն ընտրել է հիմնահարցի ռազմական լուծման տարբերակը:

Նման հայտարարությունները պարզապես կարող են բացասական նախատրամադրվածության առաջացման հիմք հանդիսանալ հակառակ կողմի մոտ, որոնք ի վերջո, կարող են բացասաբար ազդել բուն բանակցային գործընթացների վրա: Բացի այդ, նշենք նաև, որ Իսրայելի պաշտպանության նախարարի վերոհիշյալ հայտարարությունը կարելի է համարել անիրատեսական ցանկությունների շարքից, քանի որ բոլորին է հայտնի իրանական իշխանությունների՝ խաղաղ նպատակներով ուրանի հարստացման վճռականությունը, որն էլ ամրագրվել է ապրիլի 14-ին Ստամբուլում կայացած բանակցությունների արդյունքում. համաձայն Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագրի՝ պաշտոնապես հաստատվել են ԻԻՀ իրավունքներն ատոմային էներգիան խաղաղ նպատակներով օգտագործելու վերաբերյալ՝ պայմանով, որ Իրանն, իր հերթին, հարգելու է միջազգային համապատասխան պարտավորությունները:

Բանակցություններից հետո բազմիցս հայտարարվել է, որ Իրանի և միջազգային միջնորդների հանդիպումը Ստամբուլում տեղի է ունեցել դրական և կառուցողական մթնոլորտում: Սակայն հաշվի առնելով Իսրայելի ակնկալիքներն այդ բանակցություններից և դրանցից ձեռք բերված արդյունքները (այս անգամ իրանական կողմը զերծ է մնացել նախապայմաններ առաջադրելուց. նախորդ հանդիպման ժամանակ ԻԻՀ-ը ձգտել է վերացնել իր երկրի նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցները)՝ հազիվ, թե կարելի կլինի Ստամբուլի հանդիպումն Իսրայելի համար գոհացուցիչ որակել:
Իրանի և «5+1» միջնորդական խմբի հաջորդ հանդիպումը նախատեսված է անցկացնել Բաղդադում մայիսի 23-ին: Բայց ինչպես արդեն նշել ենք, բանակցությունների արդյունավետ ելքը մեծապես կարող է պայմանավորվել կողմերի կառուցողական նախատրամադրվածությունից, ուստի նախքան բանակցությունները տարվող աշխատանքները կարող են էական շրջադարձ ապահովել դեպի հիմնախնդրի լուծում տանող ճանապարհին:

Թեհրանի համար ներկայում չի կարող մտահոգիչ չլինել նաև Իսրայելի տարածաշրջանային քաղաքականությունը, որը թույլ է տալիս ենթադրել Իրանի դեմ պատերազմի նախապատրաստական աշխատանքների իրականացման մասին: Մի կողմ թողնելով ԻԻՀ դեմ ռազմական գործողություններ ծավալելու իսրայելական հռետորաբանությունը, որին աշխարհն ականջալուր է լինում գրեթե յուրաքանչյուր օր, միաժամանակ հնարավոր չէ անտեսել Իսրայելի գործնական միջոցառումների շարքը, որը միտված է վերոհիշյալ հռետորաբանության կյանքի կոչմանը: Այս առումով բավական խոցելի իրավիճակում է հայտնվել Հարավային Կովկասը՝ որպես Իրանին սահմանակից տարածաշրջան:

Ռացիոնալ դատողությամբ օժտված անհատի համար դժվար է հավատալ, որ Իրանին հարևան Ադրբեջանը տարածաշրջանային նման լարված պայմաններում կարող է իր պետական շահերը դնել այլ պետությունների աշխարհաքաղաքական շահերի զոհասեղանին՝ նոր թափ հաղորդելով Իսրայելի հետ ռազմական ոլորտում համագործակցությանը և ընտրելով «ինքնասպանության» ուղին, սակայն դա է իրականությունը: Եթե նաև հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ Իրանի դեմ հարձակումը հարվածում է Ռուսաստանի Դաշնության կենսական շահերին տարածաշրջանում, ապա կարելի է կանխատեսել, թե ինչպիսին կլինի վերջինիս դիրքորոշումն Իսրայելի հնարավոր հարձակման և դրանում Ադրբեջանի դե-ֆակտո ներգրավվածության հարցում:

Վերջերս իսրայելական «Kanal 10» հեռուստաալիքի լրագրող Ալոն Բեն Դավիդը հանդես է եկել ուշագրավ լուսաբանումներով առ այն, որ Իսրայելն ավարտել է Իրանի դեմ հարձակման նախապատրաստական աշխատանքները: Գրեթե միաժամանակ իրանական ԶԼՄ-ները հաղորդագրություն են տարածել այն մասին, որ «Ադրբեջանն Իրանի հետ սահմանի մերձակայքում՝ ադրբեջանական Իմիշլի շրջանում, տեղակայել է 30 միավոր իսրայելական արտադրության հրասայլային տեխնիկա» : Ուստի հիմք ընդունելով Ադրբեջանի նախպաշտպանական հիշյալ միջոցառումները՝ կարելի է ենթադրել, որ Իսրայելը ձգտում է օգտագործել Ադրբեջանի ռազմակայանները՝ հարևան Իրանի միջուկային օբյեկտների ուղղությամբ օդային գրոհներ իրականացնելու նպատակով, որին Իրանը կարող է պատասխանել Ադրբեջանին ուղղված ցամաքային հակահարվածով:

Այն, որ Իսրայելը հակաիրանական արշավում միայնակ չէ և հնարավոր հարձակման դեպքում պատերազմը չի լինի սոսկ երկու երկրների միջև հակամարտություն, ակնհայտ է ոչ միայն վերոհիշյալ գործընթացներից, այլև ԱՄՆ քաղաքականությունից, որը Պարսից ծոցում պահում է երկու ավիակիր, իսկ ԿՀՎ անօդաչու սարքերի՝ երեք տարի շարունակ Իրանի շուրջը կատարած թռիչքները, Ազգային անվտանգության գործակալության (NSA) էլեկտրոնային լսումներն ու արբանյակային լուսանկարները նպատակ են հետապնդել վերահսկելու իրանական միջուկային օբյեկտները: Պենտագոնի ռազմավարներն, իրենց հերթին, առավել հակված են այն կարծիքին, որ եթե Իսրայելը հարվածի Իրանին, ապա ԱՄՆ-ն անխուսափելիորեն ներգրավված կլինի հակամարտության մեջ:

Իրանագետ, պ.գ.թ. Ռուդիկ Յարալյան



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
Վաղ առավոտյան խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը
Գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հայտնում է, որ առավոր շուտ եկել են իր տունն են խուզարկում՝ զենք -զինամթերք հայտանաբերելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել Երևանի և Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմանը. Լավրով
«Հայաստանի ղեկավարությունը, ծանոթ է Մոսկվայի տեսակետին, գիտի Ռուսաստանի Դաշնության պատրաստակամության մասին՝ նպաստելու Ադրբեջանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան
12:39 29/03/2024

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}