Ձեր վստահելի աղբյուրը

Պենտագոնի ներկայացուցիչ փոխծովակալ Ջոն Քիրբին հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը օրեկան 7.5 միլիոն դոլար է ծախսում Իրաքում ռազմական գործողությունների համար, որոնք ուղղված են «Իսլամական պետության» դեմ: Քիրբին նշել է, որ քանի դեռ «Իսլամական պետությունը» վտանգ է ներկայացնելու ԱՄՆ-ի համար իրենք աջակցություն են ցուցաբերելու Իրաքի կառավարական ուժերին և քրդերին:

«Իսլամական պետությունը» տարածաշրջանային սպառնալիք

«Իրաքի և Լևանտի Իսլամական պետություն» սունի իսլամիստական խմբավորումը հայտարարել է Իրաքի և Սիրիայի տարածքում իսլամական խալիֆայության ստեղծման մասին:

«Իրաքի և Լևանտի Իսլամական պետությունը» փոխում է իր անվանումը և այսուհետ կոչվելու է «Իսլամական պետություն» (Islamic state): Խմբավորման առաջնորդ և խալիֆ է հայտարարվել Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին: Դեռևս 2011թ.-ին ԱՄՆ-ի պետքարտուղարությունը 10 միլիոն դոլար է խոստացել ալ-Բաղդադիի մասին ցանկացած տեղեկատվության համար, իսկ ԱՄՆ-ի իշխանությունները նրան ընդգրկել են ամենավտանգավոր ահաբեկիչների ցուցակի մեջ:

Այդ կազմակերպությունը լավ զինված է և նրա մարտիկները վերահսկում են Սիրիայի և Իրաքի զգալի մասը: Նրանք նավթ են արդյունահանում այն շրջաններում, որոնք վերահսկում են և գումարներ են գանձում 8 միլիոն բնակչությունից:

Ջիհադականները գումարներ են գանձում հասարակական տրանսպորտից օգտվելու համար, ինչպես նաև քրիստոնյաներից և ազգային ու կրոնական փոքրամասնություններից՝ նրանց ֆիզիկական անվտանգությունը ապահովելու համար: Սիրիայում խմբավորումը վերահսկում է 8 գազային և նավթային հանքեր՝ Ռաքքա և Դեյր-էզ-Զորի շրջաններում: Իսլամիստները սիրիական և իրաքյան նավթը վաճառում են մեկ բարելը 26-35 դոլարով՝թուրք, լիբանանցի, սիրիացի գործարարներին:

Մինչ այդ, «Իսլամական պետությունը» ֆինանսավորվում էր Պարսից ծոցի երկրների կողմից, սակայն այժմ այդ ֆինանսավորումը դադարել է կամ նվազել:

Իսլամիստների ռազմական հաջողությունները՝ Իրաքում ներքաղաքական ճգնաժամի պատճառ

Ջիհադականների ռազմական հաջողությունները սուր ներքաղաքական ճգնաժամ առաջացրեցին Իրաքում և ակտիվացրեցին անջատողական շարժումները հատկապես Իրաքի հյուսիսում՝ Իրաքյան Քուրդիստանում: Ներքաղաքական լարվածության թուլացման համար Իրաքի շիա վարչապետ Նուրի ալ-Մալիքին ստիպված էր հրաժարական տալ: Իրաքի վարչապետի պաշտոնում նրան փոխարինեց Հայդար ալ-Աբադին, ում երկրի նախագահ Ֆուադ Մաասումը հանձնարարել է ձևավորել նոր կառավարություն:

Իրաքի նոր վարչապետի նշանակումը հավանության է արժանացել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի, ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի, Իրանի, Թուրքիայի, Սաուդյան Արաբիայի և Արաբական պետությունների լիգայի կողմից:

Իրաքում ներքաղաքական ճգնաժամը ակտիվացրեց Իրաքյան Քուրդիստանում անջատողական շարժումները, որոնք կարող է վերաճեն ինքնավարության անկախացմանը և անջատմանը Իրաքից:

Իսլամիստների դեմ ակտիվ պայքարելու համար իրաքյան կառավարությունը զգում է միասնականության կարիք, սակայն իսլամիստների ակտիվությանը զուհագեռ ակտիվանում են նաև անջատողական ձգտումները Իրաքի Քուրդիստանում, որի առաջնորդ Մասուդ Բարզանին մեղադրելով Իրաքի այսօրվա իշխանություններին երկրում ստեղծված իրավիճակի համար, պատրաստվում է մոտակա ժամանակներս անկախության հանրաքվե անցկացնել:

Անկախ Քուրդիստանի ստեղծումը փոխում է աշխարհաքաղաքական իրավիճակը ողջ Մերձավոր և Միջին Արևելքում ու սպառնում է Թուրքիայի, Իրանի և Սիրիայի տարածքային ամբողջականությանը, քանի որ այդ երկրներում Իրաքի Քուրդիստանի մոտ կոմպակտ բնակվում են միլիոնավոր քրդեր և դա կարող է «դոմինոյի էֆեկտով» ակտիվացնել անջատողական շարժումները այդ երկրների քրդերի շրջանում, ինչը միշտ էլ առկա է եղել և ճնշվել է կենտրոնական իշխանությունների կողմից:

Այսպիսով, Իրաքի Քուրդիստանի անկախությունը վտանգում է հարևան երկրներից՝ Իրանի տարածքային ամբողջականությունը (Իրանական Քուրդիստան), որտեղ միշտ էլ ակտիվ են անջատողական ձգտումները:

Թուրքիան էլ կես դար պայքարում է «Քրդական բանվորական կուսակցության» և քրդական անջատողականության դեմ, որը մեծ ազդեցություն ունի Թուրքիայի հարավ-արևելյան շրջաններում, որոնք սահմանակցում են Իրաքյան Քուրդիստանին: Քաղաքացիական պատերազմի մեջ գտնվող Սիրիայում էլ, այդ երկրի հյուսիսային շրջաններում քրդերը որոշակի ինքնավարության աստիճան են ձեռք բերել՝Ասադի հավատարիմ լինելու և իսլամիստների չաջակցելու պայմանով, սակայն իրավիճակը կարող է կտրուկ փոխվել, եթե իրենց հարևանությամբ ստեղծվի անկախ քրդական պետություն:

Իրաքում ջիհադականները «նոր կարգեր» են հաստատում՝ էթնիկ զտումների միջոցով

Ջիհադականները իրենց վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում ազգային և կրոնական փոքրամասնություններին ստիպում են մահմեդականություն ընդունել՝հակառակ պարագայում սպանում են կամ արտաքասում իրենց բնակության վայրերից:

Էթնիկ զտումների զոհ են դարձել բազմաթիվ եզդիներ և քրիստոնյաներ: Հայաստանի Եզդիների միության նախագահ Ազիզ Թամոյանը հայտարարել է, որ իրաքյան եզդիների վիճակը շարունակում է մնալ նույնը, նրանց հանդեպ բռնություններն ու կոտորածը չի դադարում: Նրա խոսքով, ԱՄՆ-ի նախագահ Բարաք Օբաման եզդիների հարցը բարձրացրել է իրենց Կոնգրեսում՝հավելելով, որ Իրաքի կառավարությունը Ամերիկայի կառավարության որոշման հիման վրա զինում է եզդիների ջոկատներին:

«Իսլամական պետությունը» Իրաքի քրիստոնյաների առջև պայման է դրել՝ կամ գումարներ վճարել կամ իսլամ ընդունել: Ջիհադականների վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում քրիստոնյաներին ստիպում են հատուկ հարկ՝«ջիզյե» վճարել:
Եթե 10 տարի առաջ Մոսուլ քաղաքում քրիստոնյաների թիվը հասնում էր 100.000-ի, ապա ԱՄՆ-ի ներխուժումից հետո նրանց քիվը կտրուկ կրճատվել է: Ջիհադականների Մոսուլի վրա հարձակման օրերին քաղաքում նրանց թիվը հասնում էր 200-ի: Բազմաթիվ քրիստոնյաներ և եզդիներ ստիպված բռնել են գաղթի ճանապարհը և ապաստան գտել Իրաքյան Քուրդիստանում կամ Իրաքի այն շրջաններում, որոնք չեն գտնվում ջիհադականների վերահսկողության տակ:

Այսպիսով, «Իսլամական պետությունը», որը ունի ռազմական և ֆինանսական մեծ կարողություններ և այսօրվա դրությամբ համարվում է ամենահարուստ ահաբեկչական կազմակերպությունը սպառնում է Մերձավոր Արևելքի մի շարք երկրների՝ Թուրքիայի, Սիրիայի, Իրանի, Իրաքի անվտանգությունը և տարածքային ամբողջականությանը: Իրաքում այդ կազմակերպության ամրապնդումը կարող է ազդել տարածաշրջանում աշխարհաղաքական հավասարակշռության վրա, ինչպես նաև վերածվել մահվան դատավճռի՝ տարաշրջանի քրիստոնյաների և ազգային ու կրոնական բազմաթիվ խմբերի համար:

Արտյոմ Բալասանով