Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և Աբխազիայի նախագահ Ռաուլ Հաջիմբան նախօրեին Սոչիում ստորագրել են Ռուսաստանի և Աբխազիայի միջև ռազմավարական համագործակցության և դաշնակցային հարաբերությունների մասին նոր պայմանագիրը: Այն ռուս-աբխազական հարաբերություններում նոր էջ է բացելու և ամրապնդելու է Մոսկվայի դիրքերը Հարավային Կովկասում:

Հարձակում Աբխազիայի վրա նշանակելու է հարձակում Ռուսաստանի վրա

Նոր պայմանագիրը ենթադրում է Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև սոցիալական, տնտեսական փոխհարաբերությունների ընդլայնում, ինչպես նաև Աբխազիայի անդամակցում Ռուսաստանի կողմից ստեղծված ինտեգրացիոն կամ այլ կառույցներին: Պայմանագրի ամենակարևոր պահը վերաբերվում է համատեղ պաշտպանության մասին կետին, ըստ որի, կողմերից մեկի վրա հարձակումը նշանակում է հարձակում մյուս կողմի վրա:

Մոսկվան ստանձնում է երեք տարվա ընթացքում աբխազական բանակը արդիականացնելու պարտավորություն: Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև ստեղծվելու է միասնական սոցիալ-տնտեսական տարածք, իսկ Աբխազիայի բնակչության կենսամակարդակը և տարեց բնակչությանը կենսաթոշակները պետք է հավասարվեն Ռուսաստանի կենսաթոշակների մակարդակին:

Ռուսաստանը նոր պայմանագրով նաև հեշտացնելու է Աբխազիայի քաղաքացիների համար Ռուսաստանի քաղաքացիություն ստանալու կարգը: 

Այսպիսով, Աբխազիան ռազմա-քաղաքական, տնտեսական առումով ենթարկվելու է Մոսկվային, որը ստանձնելով աբխազների անվտանգության գլխավոր երաշխավորի դերը թույլ չի տա Թբիլիսիին ռազմական ճանապարհով փորձելու հետ բերել այդ տարածաշրջանը: Նոր պայմանագիրը ենթադրում է նաև մաքսային միասնական ընթացակարգերի ստեղծում՝ Աբխազիայի և ԵՏՄ-ի միջև, այսինքն, հնարավորություն է ստեղծվում, որ Աբխազիան անդամակցի ԵՏՄ-ին:

Աբխազիայի նախագահը մեծ ոգևորությամբ է ընդունել նոր պայմանագրի ստորագրումը, իսկ Պուտինը խոստացել է ավելացնել ռուսական ներդրումները Աբխազիայում: Պուտինը նշել է, որ նոր պայմանագրով հնարավորություն կստեղծվի ռուսական ներդրողներին գրավել դեպի աբխազական շուկա:

Նրա խոսքով, այս պահի դրությամբ Աբխազիայում գործում է 50 համատեղ ձեռնարկություն և նրանց թիվը ավելանալու է:
Պուտինը նշել է, որ վերջին 5 տարվա ընթացքում Ռուսաստանի օգնության չափը Աբխազիային կազմել է 29 միլիարդ ռուբլի, իսկ մինչև 2017թ.-ը ներդրվելու է ևս 12 միլիարդ:

Այս պահի դրությամբ Աբխազիայում՝ Գուդաուտա և Օչամչիրա քաղաքներում են տեղակայված ռուսական ռազմաբազաները, իսկ աբխազա-վրացական սահմանը հսկում են Ռուսաստանի Անվտանգության դաշնային ծառայությանը սահմանապահ ուժերը:

Բացի այդ, Օչամչիրայի նավահանգստում են տեղակայված Անվտանգության դաշնային ծառայության ռազմանավերը, որոնք պաշտպանում են Աբխազիայի ծովային սահմանները և ուղեկցում աբխազական նավերը չեզոք ջրերում՝ վրացական ռազմանավերից պաշտպանելու համար: 

Ռուսական ընկերությունները հետաքրքված են նաև Սուխումի օդանավակայանի արդիականացմամբ, որը նոր հնարավորություններ կբացի ինչպես Աբխազիայի տնտեսության համար, այնպես էլ Ռուսաստանի հարավային քաղաքները Աբխազիան կապելու տեսանկյունից: Աբխազիայի ղեկավարությունը հայտարարել է, որ Սուխումի օդանավակայանի տարածքը մնալու է պետական սեփականություն, իսկ ռուսական ընկերությունը իրականացնելու է թռիչքուղու, օդանավակայանի շենքի և մերձակա տարածքի վերականգնումը և արդիականացումը:

Բացի այդ, այս պահի դրությամբ ռուսական Ադլեր քաղաքի և Սուխումիի միջև էլեկտրագնացք է գործում և նախատեսվում է ծովային հաղորդակցություն հաստատել Սոչիի ու աբխազական մի շարք քաղաքների միջև: Ռուսաստանը Աբխազիայի թիվ մեկ տնտեսական գործընկերն է և ռուսաստանցի զբոսաշրջիկները ապահովում են աբխազական տնտեսության հիմնական ճյուղերից մեկի՝ զբոսաշրջության զարգացումը և ապահովում նրա եկամտաբերությունը:

Վրաստանի և միջազգային հանրության կտրուկ արձագանքը

Վրաստանի նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին Ռուսաստանի և Աբխազիայի միջև նոր պայմանագրի ստորագրումը համարում է աբխազական տարածքի բռնակցում, ինչը վտանգում է Հարավային Կովկասի կայունությունը:

Rosbalt.ru-ի փոխանցմամբ, Մարգվելաշվիլին նշել է, որ այդ փաստաթուղթը փակուղի է մտցնում Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև բանակցությունները:

Նրա խոսքով, նոր պայմանագիրը փաստացի միացնում է Վրաստանի մաս կազմող տարածքը Ռուսաստանի ռազմա-քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական տարածությանը և Աբխազիան փաստացի վերածվում է Ռուսաստանի մի մասի:

Մարգվելաշվիլին միջազգային հանրությանը կոչ է արել համախմբվել ընդդեմ Ռուսաստանի բռնակցման քաղաքականության: 

ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հայտարարել է, որ դաշինքը չի ճանաչում Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև ստորագրված նոր պայմանագիրը և կոչ են անում Ռուսաստանին չեղյալ հայտարարել Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անկախության ճանաչումը ու դուրս բերել զորքերը Վրաստանի տարածքից: Իր հերթին ԵՄ-ի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով գերագույն հանձնակատար Ֆեդերիկա Մոգերինին հայտարարել է, որ Ռուսաստանի և Աբխազիայի միջև նոր պայմանագիրը խախտում է Վրաստանի ինքնիշխանությունը:

ԱՄՆ-ի պետքարտուղարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Ջեֆ Ռատկեն հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը չի ճանաչում Ռուսաստանի և Աբխազիայի մինչև կնքնված պայմանագիրը և կոչ է անում հրաժարվել Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անկախության ճանաչումից և դուրս բերել իր զորքերը: 

Հայաստանի համար կարևոր աբխազական երկաթգծի հարցը «սառեցվում» է

Ռուսաստանի նախագահը առաջարկել է քննարկել Սուխումիի, Թբիլիսիի և Հայաստանի միջև տարանցիկ երկաթգծային հաղորդակցության վերականգնման հնարավորությունը:

Նրա խոսքով, նման ծրագրերի իրականացումը կնպաստի բոլոր շահագրգիռ կողմերի միջև համագործակցության ընդլայնմանը:

Հայաստանը բազմաթիվ անգամ հայտարարել է, որ հետաքրքված է աբխազական երկաթգծի վերաբացմամբ, ինչը հնարավորություն կտա ուղիղ երկաթգծային հաղորդակցությամբ կապվել գլխավոր տնտեսական և ռազմավարական գործընկեր Ռուսաստանի հետ: ԵՏՄ-ին անդամակցելուց հետ աբխազական երկաթգծի առկայությունը լրացուցիչ խթան կհանդիսանար Հայաստանի տնտեսության համար, իսկ Իրան-Հայաստան երկաթգծի շինարարության պարագայում Հայաստանը կդառնան Իրանի և Ռուսաստանի միջև տարանցիկ երկիր, ինչպես նաև կկապեր Վրաստանը իրանական շուկայի և Պարսից ծոցի նավահանգիստների հետ:

Սակայն ռուս-աբխազական նոր պայմանագիրը «սառեցնում» է աբխազական երկաթգծի վերաբացման շուրջ լուրջ քննարկումները և վերաբացումը դարձնում մշուշոտ: Վրաստանի ԱԳ նախարար Թամար Բերուչաշվիլին, մեկնաբանելով Վլադիմիր Պուտինի՝ աբխազական երկաթգծի վերաբացման հնարավորության մասին հայտարարությունը նշել է, որ Վրաստանի տրանսպորտային և տարանցման ներուժի օգտագործումը Վրաստանի ինքնիշխան իրավունքն է և ոչ ոք իրավունք չունի իրականացնել այնպիսի ծրագրեր, ինչպիսիք են Ռուսաստան-Վրաստան երկաթգիծը Աբխազիայի տարածքով: 

Արտյոմ Բալասանով, վերլուծաբան