Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կովկասի շատ կարևոր կառույցներ պատկանում են ռուսական ընկերություններին, այդ թվում նաև «Հայէլեկտրացանցեր»-ը: Դեռևս դժգոհությունն ուղղված է տեղական պաշտոնյաներին, իսկ հետագայում այն հավանական է, որ վերաբերի նաև ռուս սեփականատերերին: Անդրադառնալով Հայաստանում ՀԷՑ-ի գործունեությանը և հոսանքի թանկացման խնդրին, իր վերլուծականում գրում է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը:

Անդրադառնալով հոսանքի թանկացման առնչությամբ սկսված քաղաքացիական բողոքի ակցիային Մարկեդոնովը նշել է. «Թե ինչքանո՞վ կավարտվի ավելի քան 1 շաբաթ տևող բողոքի ակցիան ոչ մեկ չի կարող ասել, քանի որ էներգետիկ խնդիրը առավել լայն սոցիալական և քաղաքական համատեքստ ունեցող խնդիրների մի մասն է միայն»:

Մարկեդոնովն ընդգծում է, որ Երևանում և Հայաստանի այլ քաղաքներում իրականացվող գործողությունները կապ չունեն կիևյան փորձի հետ:

«Հասարակական ակտիվության ներկայիս այս ալիքը առաջին հերթին ներհայկական բնույթ ունի: Սակայն իրավիճակի հետագա զարգացումները ցանկացած ուղղությամբ նշանակալի ազդեցություն կունենան ինչպես Հայաստանի ոչ անմիջական հարևանների, այնպես էլ այնպիսի խաղացողների վրա, որոնք Հայաստանում ունեն իրենց հետաքրքրությունները»,- նշում է Մարկեդոնովը և հարցադրում անում՝ «Որքանո՞վ է անդրկովկասյան այս փոքր երկիրը իր 3 միլիոնանոց ազգաբնակչությամբ կարևոր միջուկային տերություն Ռուսաստանի համար, երկիր, որը ձգտում է դառնալ «բազմաբևեռ աշխարհի» կենտրոններից մեկը և ամերիկյան գլոբալ գերակայության այլընտրանքը»:

Հայաստան-Ռուսաստան բարեկամական կապերին անդրադառնալով, հեղինակը բերում է փաստական տվյալներ: Մասնավորապես նշում է, որ Հարավային Կովկասում միայն Հայաստանն է անդամակցում ՀԱՊԿ-ին, երկրի տարածքում առկա է ռուսական ռազմաբազա, ինչպես նաև Հայաստանը այս տարվա հունվարի 2-ից անդամակցում է ԵՏՄ-ին:

ԼՂ հակամարտության կարգավորման մեջ Մոսկվայի դերի վերաբերյալ Մարկեդոնովը նշում է, որ ՌԴ-ն առանցքային դեր է կատարում. «Հաճախ դիվանագետները և փորձագետները քննադատում են ՌԴ-ին ավելի շուտ հակամարտության «սառեցման» համար, քան կարգավորման: Սակայն չպետք է մոռանալ, որ թե Հայաստանը և թե Ադրբեջանը չեն դրսևորում փոխհամաձայնության և փոխզիջումների գնալու հակում: Այսպիսի իրավիճակում «սառեցումը» վատ տարբերակ չէ, չնայած որ դա վերջնարդյունքում չի բերում վերջնական խաղաղության»:

Հայ-ռուսական հարաբերություններում Մարկեդոնովը կարևորում է ՌԴ-ում հայկական սփյուռքը ինչպես նաև տնտեսությունը՝ նշելով, որ դեպի Հայաստան ուղղված արտասահմանյան ներդրումների կեսից շատը ռուսական ծագում ունեն: Պետության շատ ստրատեգիական օբյեկտներ պատկանում են ռուսական ընկերություններին («Հարավկովկասյան երկաթուղիներ» ՓԲԸ, «Գազպրոմ Հայաստան», ՀԵՑ):

Անդրադառնալով՝ Կովկասում իր դաշնակիցների հետ Կրեմլի հարաբերություններին (որոնց շարքում հեղինակն առանձնացնում է նախ և առաջ Հայաստանին) Մարկեդոնովը նշում է, որ այստեղ շեշտը դրվում է վերջիններիս անվտանգության ապահովման, հարաբերական կայունության և տնտեսական ազատության վրա: Իր ազատության պահպանման և հարատևման գործում, ըստ հեղինակի Մոսկվան օգտագործում է որոշ պետական ընկերություններ, ինչպես նաև գործարարներին:

Այս ամենի արդյունքում, ըստ հեղինակի, Ռուսաստանի նկատմամբ վերաբերմունքը ստանում է որոշակի հակասական երանգներ: Չնայած նրան, որ անվտանգության ոլորտում ՌԴ-ին այլընտրանք դեռևս չկա, սակայն նման գործելաոճը հանդիսանում է երկկողմ հարաբերությունների և տվյալ երկրների զարգացման արգելք: Այստեղից էլ ելնում են բողոքի նախադրյալները: Սակայն դա ոչ թե աշխարհաքաղաքական ուղղության դեմ բողոք է, այլ «ներքաղաքական բիզնես»-ի փոփոխության պահանջ է: Այս գործելաոճը, ըստ հեղինակի, խանգարում է նաև Ռուսաստանին:

Անդրադառնալով Երևանում ծավալվող գործընթացներին և ուկրաինական իրադարձությունների միջև համեմատությանը, հեղինակը նշում է, որ ի տարբերություն Ուկրաինայի Հայաստանում բողոքի հիմնական պատճառը ոչ արդյունավետ մենեջմենթն է: Հեղինակը շեշտում է, որ կասկածի տակ է դրվում ոչ թե ՌԴ-ի դերը, այլ ոչ արդյունավետ մենեջմենթը: Դրա հետ մեկտեղ, ըստ Մարկեդոնովի, բացակայում է Մոսկվայի կողմից իրավիճակի իրական գնահատումն ու գիտակցումը, որտեղ «պատրաստ են մեղադրել բոլորին, միայն թե ոչ իրենց»:

«Ոչ միշտ է առկա այն գիտակցումը, որ գերկասկածամտությունը վիրավորական է մեր դաշնակիցների համար: Այս պայմաններում նրանք ներկայացվում են որպես անսկզբունքային մարդիկ, որոնք պատրաստ են վաճառվել աջ ու ձախ «մեկ աման մուրաբայի և մեկ տուփ կարկանդակի» դիմաց», - նշում է Մարկեդոնովը: