Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանում կանանց շրջանում ամենատարածված հիվանդություններից է անպտղությունը: Ըստ Կալիֆորնիայի համալսարանի ամերիակահայ պրոֆեսոր, մանկաբարձ գինեկոլոգ Բեդրոս Քոջյանի, նախորդ տարիների համեմատ, այս տարի անպտղությամբ տառապողների թիվն ավելի մեծ էր: Բեդրոս Քոջյանը արդեն մի քանի օր է «Շենգավիթ» ԲԿ-ի հրավերով Հայաստանում իրականացնում է բարեգործական խորհրդատվություն: Գինեկոլոգը բժշկական կենտրոնի հետ համագործակցում է 1999թ-ից և ամեն տարի Հայաստանում հայ մասնագետների հետ համատեղ իրականացնում է վիրահատություններ: Ինչպես նախորդ տարիներին, այս տարի ևս սեռական օրգանների նորագոյացություն, ներքին և արտաքին սեռական օրգանների իջեցում կամ արտանկում, անպտղություն և մանկաբարձա-գինեկոլոգիական խնդիրներ ունեցոող կանայք նախապես հերթագրվել և անվճար խորհրդատվություն են ստացել: Իսկ այսօրվանից ամերիկահայ գինեկոլոգը կենտրոնի մասնագետների հետ կիրականացնի մի շարք վիրահատություններ: Ի դեպ, բնակչության որոշ հատվածի համար նախատեսված է վիրահատական զեղչ:

Panorama.am-ի թղթակցն այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցել է Բեդրոս Քոջյանի հետ:

-Հայ կանայք որքանո՞վ են ուշադիր իրենց սեփական առողջության նկատմամբ:

-Այս օրերին հետազոտել եմ 100-120 հիվանդի: Կարող եմ ասել, որ Հայաստանում կանայք բաժանվում են երկու խավի` իրենց չափից շատ հետևողների, որոնք ամեն մի փոքր խնդրին ուշադրություն են դարձնում ու բուժում ստանում, երբեմն նույնիսկ` առանց անհրաժեշտության, և հակառակը` առողջության նկատմամբ անտարբեր վերաբերմունք ունեցողների: Իհարկե, սա նաև կապված է ֆինանսական խնդիրների հետ:

-Ելնելով տարիների Ձեր մասնագիտական փորձից, Հայաստանում ձևավորվե՞լ է բժշկին դիմելու մշակույթ:

-Ինչպես արդեն ասացի, կան մարդիկ, որ դիմում են, և կան այնպիսի մարդիկ, որոնք չեն դիմում, բայց չդիմելու պատճառը միայն ֆինանսականը չէ: Բժշկին չվստահելու խնդիր կա, քանի որ քիչ չեն դեպքերը, երբ սխալ բուժման հետևանքով հիվանդի վիճակը ավելի է վատացել, այսինքն` վնասն ավելի մեծ է եղել: Բացի այդ, բժիշկներ կան, որ թեև տվյալ խնդրի համար վիրահատության անհրաժեշտություն չի լինում, իրենք իրավիճակն ավելի են բարդացնում և հիվանդը ստիպված վիրահատվում է: Ուստի, շատ հաճախ մարդիկ վախենում են բժշկի դիմել, որպեսզի խուսափեն սխալ բուժման հետևանքներից:

-Ո՞ր խնդիրներ են ամենից շատ տարածված կանանց շրջանում:

-Տարածված հիվանդություններից են արգանդի միոման, հեշտոցի մկանների թուլացումը, միզածորանի բորբոքումները, իսկ ամենատարածվածը` անպտղությունն է: Ցավոք սրտի, նախորդ տարիների համեմատ, այս տարի անպտղությամբ տառապողների թիվն ավելի մեծ էր: Անցած տարիներին չէի ասի, որ այդքան շատ էր: Անպտղությունների 40 տոկոսն ի հայտ է գալիս կանանց մոտ, 40 տոկոսը տղամարդկանց հետ է կապված, 10 տոկոսի դեպքում առկա է ձվազատման խնդիր, իսկ 7-10 տոկոսի պատճառներն անհայտ են: Ինչ վերաբերում է միոմային, ապա այդ հիվանդությունը գնալով երիտասարդանում է: Սակայն Հայաստանում մեկ խնդիր ևս կա. այստեղ ամեն մի փոքր հանգույցին մեծ ուշադրություն են դարձնում: Շատ կանայք փոքր միոմաներով կարող են հղիանալ, իհարկե, դա կախված է նրանից, թե արգանդի որ հատվածում է այն գտնվում: Միոման պետք է հեռացնել այն ժամանակ, եթե կա արյունահոսություն, ցավ, կամ կնոջը խանգարում է հղիանալ, սակայն չգիտես ինչու, Հայաստանում փորձում են նաև այնպիսի միոմաներ հեռացնել կամ բուժել, որի անհրաժեշտությունը չկա, քանի որ այն կնոջը չի անհանգստացնում: Հայաստանում փաստերի վրա հիմնված բժշկությանը շատերը չեն հետևում, մինչդեռ` հատկապես գինեկոլոգիայում այդպես պետք է լինի: Իհարկե, Հայաստանում շատ լավ մասնագետներ կան, բայց նրանց կողքին էլ քիչ չեն այնպիսինները, որոնք գումարի համար պատրաստ են ոչ անհրաժեշտ վիրահատություններ կատարել, բայց բժիշկը առաջին հերթին պետք է մտածի հիվանդի առողջության մասին: Դրա համար անհրաժեշտ է, որպեսզի բժիշկները պարբերաբար վերապատրաստվեն, հակառակ դեպքում` նույն տեղում կդոփեն: Իսկ ինչ վերաբերում է ֆինանսական խնդիրներին, ապա դա ակնառու է. կանայք սոցիալական խնդիրների պատճառով չեն կարողանում հետազոտվել և միայն դանակը ոսկորին հասնելու դեպքում են դիմում բժշկի օգնությանը: Կարծում եմ, որ պետական մոտեցում է պետք: Պետությունը պետք է միջոցներ տրամադրի, որպեսզի տարին մեկ անգամ կանայք կարողանան անվճար հետազոտվել: Ի վերջո ճիշտ ախտորոշման օգնությամբ բազմաթիվ հիվանդություններ կարելի է ժամանակին կանխարգելել, քան բուժել: