Իրավունք 15:26 29/09/2014

Հարցում՝ սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ. «Կարևոր չէ, թե ինչ համակարգ ենք ընտրում»

Հայաստանի 1300 քաղաքացու 60,1 տոկոսը սահմանադրական բարեփոխումներ անցկացնելու անհրաժեշտություն չի տեսնում, 25,4 տոկոսը՝ անհրաժեշտություն տեսնում է, իսկ 14,5 տոկոսն ընդհանրապես դժվարացնել է պատասխանել: Հարցվածների 18 տոկոսը վստահում է սահմանադրական բարեխոփումներին, իսկ 81,5 տոկոսը՝ չի վստահում:

Երկրի կառավարման ցանկալի համակարգը՝ ըստ հարցվածների 35 տոկոսի՝ նախագահականն է, 31 տոկոսի կարծիքով՝ խորհրդարանականը, 9 տոկոսի՝ կիսանախագահականը, 8 տոկոսի՝ միապետությունը: 18 տոկոսն ընդհանրապես դժվարացել է պատասխանել:

Հարցումն անցկացրել է «Հասարակական հետազոտությունների առաջատար խումբ» (APR Group) հասարակական կազմակերպությունը:  ՀԿ-ն իրականացրել է քանակական և որակական հետազոտություն ՀՀ սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ:

Panorama.am-ի հետ զրույցում «Հայաստանի քաղաքական գործընթացներում քաղաքացիական հասարակության դերի բարձրացում» ծրագրի ղեկավար, APR Group-ի ղեավար Ռուբեն Սարգսյանն ասաց, որ ծրագրի հիմնական նպատակն է վերհանել ՀՀ Սահմանադրության մեջ առկա խնդիրներն ու բացթողումները, ինչպես նաև բնակչության ակնկալիքները նոր Սահմանադրությունից, որոնք հանրային քննարկումների և քարոզարշավների միջոցով կներկայացվեն ՀՀ Սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովին՝ դրանք ՀՀ Սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգում ընդգրկելու նպատակով:

Հետազոտության առաջին մասում իրականացվել են 36 խորին հարցազրույցներ, որոնք ընդգրկել են սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացի բոլոր դերակատարներին և կողմերին՝ պաշտոնական, ակադեմիական և հանրային:

Հետազոտության երկրորդ փուլում իրականացվել է քանակական հարցում ամբողջ Հայաստանի տարածքով 1300 բնակիչների շրջանակում, որով պարզվել են ՀՀ բնակչության սպասելիքները գալիք փոփոխություններից և Սահմանադրության դերակատարությունը ամենօրյա կյանքում: Որակական ուսումնասիրության հիմնական նպատակն է պարզել մասնագետների կարծիքները սահմանադրական փոփոխությունների վերաբերյալ, իսկ քանակական ուսումնասիրության՝ պարզել Հայաստանի բնակչության կարծիքը նույնի հարցի վերաբերյալ:

Ինչ վերաբերում է որակական ուսումնասիրությանը, ծրագրի փորձագետ Հերիքնազ Տիգրանյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ հարցում իրականացրել են դասախոսների, փաստաբանների, ԱԺ պատգամավորների, իրավապաշտանների շրջանում:

«Կարծիքները շատ տարբեր են: Հիմնականում նշում են, որ խնդիր ունենք ոչ թե սահմանադրության դրույթները ճիշտ ձևակերպելու հարցում, այլ եղած նորմերը կիրառելու, բացի այս, սահմանադրական այս փոփոխությունները հանրային պահանջով չեն ձևակերպված, այլ մեկ օր իշխանության կողմից որոշվեց ու ստեղծվեց հանձնաժողով: Եթե անգամ իշխանությունը բարի միտում ունենա, հապշտապ գործողությունները բարի միտումները կասկածի տակ են դնում, դրա մեջ ավելի շատ տեսնում են իշխանությունների վերարտադրման թաքնված գործիք»,- ասաց փորձագետը:

Ըստ նրա, մասնակի կարծիքներ կան, որ բարեփոխումների անհրաժեշտություն կա, պետք է բարելավել սահմանադրությունը, բայց ոչ ամբողջական, արմատական, այլ կոնկրետ բաժիններ են նշում, օրինակ՝ մարդու իրավունքների բաժինը բերել համակարգվածության երաշխավորվածության առումով, վերանայել խղճի ազատության հետ կապված դրույթները:

Ըստ նրա, բնակչության շրջանում ընդհանրապես անհրաժեշտություն քչեր են գտնում, մի մասը տեղյակ է, մի մասն ընդհանրապես տեղյակ չէ:

«Իմ կարծիքով, այսօր մենք ավելի շատ գործող Սահմանադրության դրույթների կիրառության խնդիր ունենք, քան ճիշտ ձևակերպումների: Գործող Սահմանդրությունը երբևէ կառավարման ճգնաժամ չի առաջացրել կամ նման վտանգ չի ստեղծել, իր իրավակարգավորումների մեջ հնարավոր էր պրակտիկ կիրառմամբ բոլոր լուծումները գտնել: Ամեն դեպքում մեր խնդիրը կիրառություն էր, իսկ անընդհատ փոփոխությունները բերում են նաև անկայություն, պետության վրա բյուջետային ծախսեր»,- ասաց Հ. Տիգրանյանը:

Ծրագրի փորձագետ Արա Ղազարյանն էլ ասաց, որ փորձագետների մի մասը գտնում են, որ բարեփոխումների անհրաժեշտություն կա, բայց վերապահումով: Նման տեսակետները մի փոքր գերակշռում է:

«Եթե խորհրդարանականի ենք գնում, լավ է, խթանում է ժողովրդավարությունը, բայց ցավալի է, որ կորցրեցինք հնարավորությունը, կիսանախագահական համակարագը վերածվեց սուպերնախագահականի: Դրա պատճառն այն է, որ ընտրությունները կեղծվեցին: Այդ պատճառով հակակշառող դերը Ազգային ժողովի կորավ ընդդեմ նախագահի, նախագահը հասավ մենիշխանության»,- ասաց փորձագետը:

Նա նշեց, որ փորձագետները միանշանակ ասում են՝ անկախ կառավարման համակարգից՝ նախագահական, կիսանախագահական, խորհրդարանակ, կարևորը քաղաքական մշակույթն է, ավանդույթները, կարևորը «հաղթողին ամեն ինչ» կարգախոսից հրաժարվելն է, կարևորը փոքրամասնության իրավունքները հարգելն է, նրանց առաջարկությունները տեղ գտնելն է:

«Կարևոր չէ, թե ինչ համակարգ ենք ընտրում, կարևորն այն է, թե քաղաքական ուժերն ինչպես են երկխոսում»,- ասաց Ա. Ղազարյանը:

Ինչ վերաբերում է կոնկրետ իր վերաբերմունքին սահմանադրական բարեփոխումների անհրաժեշտության հարցում, նա ասաց. «Մտածում եմ, որ ճգնաժամն այն աստիճանի է խորացել, որ այլևս հնարավոր չէ վերականգնել կիսանախագահական հակամարգի նույնիսկ նվազագույն ատրիբուտները: Ավելի լավ է փոխել համակարգը, քան ձգտել վերադարձնել կորցրածը: Ես առաջարկում եմ խորհրդարանական համակարգը, ինձ հոգեհարազատ է հենց այդ համակարգը: Քանի որ երկար ժամանակ մարդու իրավունքների հարցով եմ զբաղվել, ինձ հենց այս համակարգն է հոգեհարազատ, քանի որ խորհրդարանական համակարգն է լավագույնը խթանում ժողովրդավարությունը, բայց մեկ պայմանով, եթե ընտրությունների լեգիտիմությունն ապահովվի: Իսկ եթե չլինի դա, նորից կունենանք միապետություն, կենտրոը կլինի ոչ թե նախագականում, այլ խորհրդարանում, իսկ ավելի ճիշտ՝ կոնկրետ որևէ կուսակցության գրասենյակում»:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով
Ըստ թուրքական լրատվամիջոցների՝ Թուրքիան ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությանը կմատակարարի զինամթերք՝ նախատեսված 116 հազար միավոր արկ 155մմ տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կիրականացվի «Հարության Ավետիս» կանթեղներով երթը
Մարտի 30-ին` ժամը 20-ին, Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս. Սարգիս եկեղեցուց կմեկնարկի «Հարության Ավետիս» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
20-ամյա հղի կնոջ մահվան գործով մեղադրանք է առաջադրվել երեք բժշկի
Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի նախաքննության շրջանակներում պարզվել են 2022 թ․ օգոստոսին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, հաշվի առնելով բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների հետագա մասնագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատումն արագ լուծվող հարց չէ. Վրացագետ
«Այսօր մենք նաև քննարկել ենք Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման գործընթացի ակտիվացման հնարավորությունները»,-մարտի 25-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Ժաննա Անդրեասյանն ասում է՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ տեղի չի ունենում, բայց 6290 ստորագրությունն այլ բան է վկայում
«Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ, որևէ իրադարձություն տեղի չի ունենում»,- Ազգային ժողովում քննարկման ժամանակ ասաց ԿԳՄՍ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՄԻԵԴ-ը նախնական ընդունել է Արթուր Դանիելյանի ու Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները
Փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը գրում է. «Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացա երկու ծանուցում՝ իմ կողմից ներկայացված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Արցախի և արցախահայերի նկատմամբ վարվող քաղաքականությամբ Նիկոլը և Ալիևը վաղուց նույնացել են. Սաղաթելյան
«Վերստին հիշեցնեմ, ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում բռնության դեպքերի աճի պատճառները՝ հոգեբանի դիտարկմամբ
Ի պատասխան Panorama.am-ի հարցման ՆԳՆ-ն տրամադրել է 2022 և 2023 թվականների և 2024 թվականի առաջին երկու ամիսներին ֆիզիկական ներգործության (ծեծ),...
Աղբյուր` Panorama.am
16:03
«Այրում» գինիում գտել են սինթետիկ ներկանյութ ազորուբին. ՍԱՏՄ-ն Բելառուսից նամակ է ստացել
Արարատի կոնյակի գործարան ՍՊԸ-ում վերահսկողություն կիրականացվի
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Նազենի Հովհաննիսյան. Շատ դժվար անցավ այս անգամ Պահքն ինձ համար
Հաղորդավարուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «Արաբկիրի Ս. Խաչ եկեղեցում մարդկանց սիրտը բաց էր՝ աղոթքի եւ սիրո համար: Հաղորդվելու և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ամուսնության առաջարկություն՝ «Հայաթ փրոջեքթի» համերգի ժամանակ
«Հայաթ փրոջեքթ» խմբի՝ Գյումրիում տեղի ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ բեմում ամուսնության առաջարկություն է արվել։ Բեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Տղաները պինդ էին. Աղվան Վարդանյանն այցելել է Սամսոնյանին և Սաղաթելյանին
Այսօր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն այցելել է «Արմավիր ՔԿՀ»-ում կալանքի տակ պահվող Վազգեն...
Աղբյուր` Panorama.am
14:55
Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում
Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի։ Այն կոչվում է «Նոր ուժ»։ Լուրը «Ազատության»...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Հրազդանի 64-ամյա բնակչի սպանության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունը
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում իրականացված քննչական և վարութային գործողությունների արդյունքում պարզվել են Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Ոսկեպարցիներն ասում են՝ ՔՊ-ականները, ովքեր հանձնվող գյուղերն ադրբեջանական են համարում, թող գան ու իրենց ներկայությամբ նման հայտարարություն հնչեցնեն
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է.  «Ոսկեպար և Բաղանիս կատարածս այցիս ու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
ԵԱՏՄ անդամ ենք, զուգահեռաբար ԵՄ և այլ շուկաների ինտեգրման ուղղությամբ ենք աշխատում. Թունյան
«Այս պահին մենք ԵԱՏՄ անդամ ենք, կատարում ենք մեր պարտավորությունները, վճարում ենք ընդհանուր մաքսատուրքերն ու ստանում մեր բաժինը, ընդ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը
Հուշահամալիրը հավերժացնելու էր ազգային պայքարի բոլոր զոհերի հիշատակը: Սակայն շինարարական աշխատանքներն անավարտ են մնացել 44-օրյա պատերազմի հետևանքով:
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Երևանի Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում
Երևանում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով մարտի 29-ից փորձնական տարբերակով երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:50
Ստեփան Դանիելյան. Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը համարում է, որ Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի, չնայած կա նման տարածված կարծիք։ Կարծիքներից մեկն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:38
Սուրենյանց. Փաշինյանը որոշել է Ստեփանակերտի էլիտային ահաբեկել
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, անդրադառնալով այսօր կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
13:24
ՌԴ ԱԳՆ-ն մտահոգված է ապրիլի 5-ին կայանալիք Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ բարձր մակարդակի հանդիպումով
Հայաստան-Եվրամիություն-ԱՄՆ հանդիպումն անհանգստություն է առաջացնում Ռուսաստանում։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
25-օրյա զորահավաքի մասնակցի ահազանգը. Բանակը գցել են քացու տակ
25-օրյա զորահավաքի մասնակից Սուրեն Մանուչարյանը որոշել է ֆեյսբուքում պատմել հավաքի ընթացքում տեսածը։ Նա գրում է. ««...Միակ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:57
Ավագ հինգշաբթի ընտանիքի անդամների քանակով հավկիթ չեն եփում, չեն ներկում ու չեն մատուցում
Այսօր դեռ տեղի չի ունեցել խաչելությունը, թաղումը, Հարությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Ֆրանսիական կողմն Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը որակել է համարձակ, հավակնոտ և գրավիչ
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն ու ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին այսօր այցելել...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. Թաթոյան
«Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է: Չի կարելի ամրացնել ադրբեջանական դիրքերը սեփական ժողովրդին անվտանգությունը խաթարելու...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
Հայաստանը 29.94 տոննա հումանիտար բեռ կուղարկի Գազայի հատված
«Մարդասիրական օգնության շրջանակներում  տեղահանված անձանց կառավարության կողմից առաջարկվում է տրամադրել մթերք և...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}