Ձեր վստահելի աղբյուրը

 «Իրաքում և Շամում իսլամական պետություն» (ԻՇԻՊ) ծայրահեղ արմատական խմբավորման մասին շատ է խոսվում ԶԼՄ-ներում, որոնք որոշ չափով անդրադարձել են նաև նրա առաջնորդ Աբու Բաքր ալ-Բաղդադիին:

Որոշ իսլամական աղբյուրներում առկա տեղեկություններից կարելի է ենթադրել, որ Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին (Իբրահիմ Աուադ Իբրահիմ Ալի ալ-Բադրի աս-Սամարի) ծագումով Իրաքից է, ծնվել է 1971թ-ին, ունի գիտական կոչում իսլամագիտության բնագավառում, դրա հետ մեկտեղ ունի ջիհադական պայքարի փորձ՝ իր մասնակցությունը բերելով ամերիկյան ուժերի դեմ Իրաքում իրականացվող պայքարին:

Այնուհետև 2010թ-ի կեսերից ստանձնել է «Իրաքում իսլամական պետություն» (ԻԻՊ) իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցի ղեկավարությունը ԻԻՊ-ի առաջնորդ Ամու Ումար ալ-Բաղդադիի սպանությունից անմիջապես հետո՝ շարունակելով վերջինիս կողմից մշակված հաճախակի և լավ պլանավորված թիրախային հարձակումների մարտավարությունն Իրաքում, որը, սկսած 2011թ-ից փոխվեց առավել խոշոր և հնչեղ ռազմական գործողություններով: Դրան զուգահեռ՝ Ալ-Բաղդադին կարողացավ ապահովել իր ղեկավարած կառույցի համար ֆինանսական լուրջ հոսքեր, ինչը նրան հնարավորություն տվեց գործել «ալ-Կաիդա»-ի ղեկավար օղակից անկախ՝ գրավիչ դարձնելով իր կառույցի կողմից իրականացվող պայքարը ջիհադականների համար, ինչի արդյունքը մենք տեսնում ենք նաև այժմյան Սիրիայում:

2013թ-ի սկզբից ԻՇԻՊ-ի ուղերձներում Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին հաճախ էր ներկայացվում որպես սուննի առաջնորդ՝ ընդունելով ալ-Կուրայշի «տիտղոսը» (դրանով շեշտվում է Աբու Բաքր ալ-Բաղդադիի Մուհամմադ մարգարեի ցեղակից լինելու հանգամանքը): Բացի դա, Սիրիայի որոշ հատվածներում ԻՇԻՊ-ի վերահսկողության տակ անցած տարածքները ԻՇԻՊ-ը ներկայացնում էր որպես խալիֆայություն՝ ի ցույց դնելով պետական միավոր ստեղծելու Աբու Բաքր ալ-Բաղդադիի փորձերը: Նման վարքագիծն ու սիրիական հակամարտությունում տարվող ինքնուրույն մարտավարությունը հարուցեցին ընդդիմադիր ճամբարի զայրույթն ու թշնամանքը՝ հանգեցնելով ԻՇԻՊ-ին ու նրա առաջնորդին ուղղված սուր քննադատության և բացահայտ ռազմական բախումների այլ ընդդիմադիր խմբավորումներ միջև, որոնք մինչև այժմ շարունակվում են:

Այս համատեքստում ավելորդ չի լինի հիշեցնել, որ ԻՇԻՊ-ի և նրա առաջնորդի դեմ հնչող հռետորաբանության մեջ առկա են նաև Սիրիայի ներկայիս իշխանությունների հետ համագործակցության մեջ մեղադրանքները, որոնք ավելի հնչեղ դարձան հատկապես ԻՇԻՊ-ի զինյալների կողմից ընդդիմադիր առանցքային որոշ լիդերների սպանությունից հետո՝ ինչը դիտարկվեց Սիրիայում տեղի ունեցող ջիհադական պայքարի ուղենիշից շեղում:

Ինչևէ՝ Սիրիայում իրողությունն այն է, որ կան տարածքներ, որոնք վերահսկվում են ԻՇԻՊ-ի կողմից:


Կարմիրով նշվածը ԻՇԻՊ-ի կողմից վերահսկվող տարածքներն են 2014թ-ի սկզբի դրությամբ, որոնք արդեն որոշակի փոփոխության են ենթարկվել:

Այդ տարածքներում և հարակից շրջաններում կետրոնացած է սիրիական էներգետիկ պաշարների զգալի մասը: Պատահական չեն ԻՇԻՊ-ի կողմից դրանք վերահսկելու ու դրանց վաճառքով զբաղվելու մասին բազում տեղեկությունները, որոնք տեղ են գտել ԶԼՄ-ներում, ինչը լրացուցիչ մոտիվացիա է ստեղծում Աբու Բաքր ալ-Բաղդադիի և նրա ղեկավարած ԻՇԻՊ-ի համար հիմնվել այս տարածքներում՝ այստեղից ռազմերթեր իրականացնելով հարևան տարածքների նկատմամբ:

Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին չի սահմանափակվում Սիրիայով, ԻՇԻՊ-ը շարունակում է լարված պահել նաև սիրիա-իրաքյան սահմանամեձ հատվածը, ակտիվ ռազմական առճակատման գնալով Իրաքի արևմտյան ալ-Անբար նահանգում իրաքյան կառավարական ուժերի դեմ՝ վերահսկելով մի քանի խոշոր քաղաքներ, ինչը նրան հնարավորություն է տալիս ընդլայնել ԻՇԻՊ-ի կողից վերահսկվող տարածքները՝ օգտագործելով Իրաքում իսլամական մարդկային և ֆինանսական ռեսուրսները: Այս կոնտեքստում վերջին ամիսներին Իրաքի արևմտյան հատվածներում չդադարող բախումները իրաքյան ռազմուժի և իսլամականների միջև ցույց են տալիս, որ Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին տեղի արաբ ցեղերի և ընդհանրապես մեծամասնություն կազմող սուննի բնակչության նկատմամբ լավ մշակված քաղաքականություն է տանում, նույնը կարելի է ասել նաև սիրիական տարածքների համար: Դրանից բացի, ԻՇԻՊ-ը հայտարարեց, որ իր ճյուղավորումն է ստեղծում Լիբանանում, որոշ ռազմական ակտիվություն ցուցաբերելով նաև լիբանանյան տարածքներում:

Վերոշարադրյալից երևում է, որ Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին շարունակում է գործել ինքնուրույն և կազմակերպության անվանը համապատասխան՝ ապահովելով իր կողմից ղեկավարվող մարտիկների ակտիվ գործողությունների ճակատները Իրաքում, Սիրիայում և Լիբանանում, իհարկե, չմոռանալով այլ ճակատների մասին: Ինչքան էլ հակասական և տարբեր կարծիքներ հնչեն ԻՇԻՊ-ի և նրա առաջնորդի վերաբերյալ, փաստ է, որ ԻՇԻՊ-ը Աբու Բաքր ալ-Բաղդադիի ղեկավարությամբ վերածվել է ազդեցիկ գործոնի մերձավորարևելյան տարածաշրջանային զարգացումներում, իսկ ալ-Բաղդադին դարձել է առանցքային ջիհադական լիդեր, ում համար դեռևս 2011թ-ի հոկտեմբերին տարածված տեղեկության համաձայն ԱՄՆ պետքարտուղարությունը պատրաստ է վճարել 10մլն. դոլար գլխագին:

Հեղինակ` Սարգիս Գրիգորյան

Նախորդիվ` 

Ովքեր են Սիրիայում ծայրահեղ իսլամականների առաջնորդները-2. Աբու Մուհամմադ ալ-Ջուլանի

Ովքեր են Սիրիայում ծայրահեղ իսլամականների առաջնորդները. Աբու Ումար աշ-Շիշանի