Օրվա թեմա 11:12 23/06/2014

«Երևան դեժավյու». Աֆրիկյանների ակումբի շենքը

Հեղինակ` Մարի Թարյան

Հին Երևանի վերջին քարերից մեկն է պոկվում: Աֆրիկյանների տոհմի ընտանեկան հիշողությունն ապամոտնաժում են: 

«Երևան դեժավյու»-ի այս թողարկմանը՝ հին Երևանից մնացած վերջին կտորներից մեկի՝ Աֆրիկյանների ակումբի դեժավյու՝ ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանի և Աֆրիկյանների տոհմից Արմեն Աֆրիկյանի հետ: 

«Առաքել Աֆրիկյանն իր միջոցներով 1900-ականների սկզբին կառուցել է այս շենքը: Այն բնակելի տուն չի եղել, այլ ակումբային շենք, որտեղ հին երևանցիները հավաքվում էին, ժամանակ էին անցկացնում: Ժողովրդի մեջ կար վարկած՝ ասում էին, որ սա հասարակաց տուն է, բայց ոչ թե հասարակաց տուն է եղել, այլ հասարակության համար տուն»,- ասում է Արմեն Աֆրիկյանը:

Աֆրիկյանների ակումբի շենքը 1922 թվականին ազգայնացվել է, այդ ժամանակ ոչ մի փաստաթուղթ Առաքել Աֆրիկյանին չի տրվել, միայն ազգայնացրել են և ընտանիքին հայտնել, որ այն այլևս իրենց չի պատկանում:

Հետագայում այն դարձել է Արտակարգ կոմիտեի շենքը: Կա վարկած, որ նկուղում սենյակներ են եղել, որտեղ կալանավորներին են պահել, գնդակահարել են:

«Երբ շենքը սկսեցին քանդել, մենք գտանք մի դուռ, որը ոնց որ գաղութի դուռ լիներ, հավանական է, որ իրոք պատմությունը ճիշտ է ու եղել է»,- պատմում է նա:

Այս պատմություններն են, որ շենքը լուռ կրում է իր մեջ ու որոնք այսօր հերթով փորձում են ապամոտնաժել: Ինչով է հետաքրքիր շենքը: Ըստ ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանի, այն հետաքրքիր է բարձրաքանդակներով: Նրա խոսքով, դժվար է ասել, թե այն ճարտարապետական իմաստով ինչ-որ հատուկ հուշարձան է, բայց Հայաստանի ու Երևանի համար մի առանձնահատկություն ունի:

«Մենք շատ քիչ հասարակական կառույցներ ունենք պահպանված: Հատուկենտ պահպանվածների մեջ էլ մեծ մասը պետական շենքերն են: Որպես զուտ հասարակական օգտագործման շենք միակն է: Հասարակաց տան վարկածը կա, բայց խոսքը գնում է առաջին հանրապետության ժամանակաշրջանի մասին, ոչ թե միանգամից կառուցվելուց հետո: Շատ հնարավոր է, դա էլ է հետաքրքիր որովհետև քաղաքային կյանքի հատուկ անկյուն է եղել միշտ: Ասեմ, որ այդ շենքը միշտ աչքի է ընկել, բոլորը հատուկ ուշադրություն են դարձրել: Թյուր կարծիք կա, որ Երևանում մինչև Թամանյանը ոչ մի բան չի եղել, իրականում այդպես չէ: Այս շենքը գալիս է ապացուցելու, որ իրականում այդպիսի մշակութային շերտ կար, որը մենք, ցավոք, կորցրեցինք»,- ասում է ճարտարապետը:

Ըստ Արսեն Կարապետյանի, Աֆրիկյանների այս շենքն իր վրա մոդեռնի տարրեր է կրում, բայց մի քիչ միամիտ արված. «Դրանով այն մի տեսակ ավելի մտերմիկ ու տաք է դառնում»:

***
Աֆրիկյանները Երևանում շատ մեծ ներդրում են ունեցել: Այս ընտանիքն է քաղաքին ջուր տվել, մեծ բարեգործություններ են արել: Իսկ մինչ ջրմուղի հիմնադրումը նա ամեն շաբաթ կիրակի ջուր էր բերում տակառներով և բաժանում քաղաքի բնակիչներին: Աղքատներին կտորեղեն, յուղ ու բրինձ էր տալիս:

«Ես շատ ափսոսում են, այսպիսի տոհմ ենք, որը տվել է ջուր, կյանք, և այսօր այս վիճակում է հայտնվել, հուշարձանններից միայն երկուսն են պահպանվել, մեկն էլ հիմա ապամոնտաժում են»,- ասում է Արմեն Աֆրիկյանը:

Ազգայնացման ժամանակ՝ 22 թվականին, Առաքել Աֆրիկյանն իր ողջ ունեցվածքը կորցրեց: Արմեն Աֆրիկյանին իր պապը պատմել է, որ երբ Առաքելը միջոց չուներ ապրելու, ձեռքերը հետևը դրած, մեծ գրպաններով հագուստով քայլում էր Կիրովի այգում ու մարդիկ «պատասխանում էին» Առաքելի բարեգործություններին:

«Այգում քայլելիս նրա գրպաններում միշտ կոպեկներ էին լցնում, գալիս էր տուն, գրպանում լիքը կոպեկներ կային»,- ընտանեկան հիշողություններով է կիսվում Արմեն Աֆրիկյանը:

Նա ցավ է հայտնում, որ այսօր իր ընտանեկան հիշողությունն են ապամոնտաժում, որը ժամանակի ընթացքում մոռացվելու է:

***
Ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանը, անդրադառնալով շենքի ապամոնտաժմանը, նկատում է, որ եթե ամեն ինչ թափանցիկ լիներ, քաղաքաշինությունը ցանկացած դեմքի համար բավարար միջոցներ ունի. «Բայց վստահել սրտի վիրահատություն մի հիվանդանոցի, որտեղ մարդիկ են շարունակ մահանում, օրգաններ են կորում, ինձ թվում է ոչ մեկ չէր համաձայնի»:

Մանրամասն՝ տեսանյութում:

Տեսանյութում օգտագործվել են լուսանկարներ Հայկ Բիանջյանի անձնական արխիվից և hinyerevan.com կայքից:

«Երևան դեժավյու» նախագծի նախորդ թողարկումները`

«Երևան դեժավյու». Ճոպանուղին, Աճառյանի անվան դպրոցն ու «Հայնախագծի» շենքը

«Երևան դեժավյու». Արվեստագետների շենքը

«Երևան դեժավյու». Հին ոճի առանձնատներով և փոքրիկ այգիներով` Բաղրամյան պողոտան



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:13
Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են Մարտի 28-ին Երևանում կայացել են Հայաստանի Հանրապետության և Կորեայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:58
Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը
Մայր Աթոռից հայտնում են. «Մարտի 28-ին՝ Ավագ Հինգշաբթի, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Օրակարգը մեկն է՝ հայկական պետականության փրկությունը. ՀՅԴ Բյուրո
ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Վերջին շաբաթների ընթացքում Նիկոլ Փաշինեանն ու իր վարչակազմը ևս մէկ անգամ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:18
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է Հայաստանի գրողների և նկարիչների միությունների շենքերը պետականացնելու իր նախաձեռնությունը
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է «Հայաստանի գրողների միության» և Հայաստանի նկարիչների միության» շենքերը պետականացնելու իր...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Լավրով. Հայաստանի իշխանությունները միտումնավոր փչացնում են հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ
Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում՝ պայմանավորված Հայաստանի ղեկավարության դիրքորոշմամբ,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
ՆԳՆ կողմից իրականացված օրենսդրական բարեփոխումների արդյունքում՝ մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտումների շրջանակում գոյացած պարտավորությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
«Բեմբի, գտա՞ր Ոսկեպարի 7-րդ դարի հայկական եկեղեցին, թե ադրբեջանական քարտեզներում չի երևում»․ օգտատերերը՝ Ալեն Սիմոնյանին
Երեք ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով Տավուշի 4 գյուղերի տարածքներ Ադրբեջանին հանձնելու խնդրին, մտքի հերթական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական ցանցերում․ Ալլա Պուգաչովան՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած դեպքերի մասին
Ալլա Պուգաչովան խախտել է լռությունը՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո. «Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
Ամուրի շրջանում երկինքը նարնջագույն է դարձել ավազային փոթորկի պատճառով
Ամուրի շրջանը տուժել է Չինաստանից և Մոնղոլիայից եկած ավազի փոթորկից։ Բլագովեշչենսկի վրա դեղին-նարնջագույն մշուշ է կախված։ Այս մասին գրում է МИР...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Զելենսկի․ Գազայում իրավիճակը շեղել է համաշխարհային ուշադրությունն Ուկրաինայից
Վլադիմիր Զելենսկին ամերիկյան CBS հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում կրկին դժգոհել է, որ պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությունը շեղել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:53
Ֆրանսիական առագաստանավը օլիմպիական ջահը կտեղափոխի Միջերկրական ծովով
Ֆրանսիայի ծովային պրեֆեկտուրան հայտարարել է, որ մայիսի 8-ին իրենց երկիր հասնող օլիմպիական կրակը կուղեկցվի ծովային հսկայական շքերթով:Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ «Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով
Ըստ թուրքական լրատվամիջոցների՝ Թուրքիան ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությանը կմատակարարի զինամթերք՝ նախատեսված 116 հազար միավոր արկ 155մմ տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կիրականացվի «Հարության Ավետիս» կանթեղներով երթը
Մարտի 30-ին` ժամը 20-ին, Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս. Սարգիս եկեղեցուց կմեկնարկի «Հարության Ավետիս» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
20-ամյա հղի կնոջ մահվան գործով մեղադրանք է առաջադրվել երեք բժշկի
Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի նախաքննության շրջանակներում պարզվել են 2022 թ․ օգոստոսին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, հաշվի առնելով բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների հետագա մասնագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատումն արագ լուծվող հարց չէ. Վրացագետ
«Այսօր մենք նաև քննարկել ենք Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման գործընթացի ակտիվացման հնարավորությունները»,-մարտի 25-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Ժաննա Անդրեասյանն ասում է՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ տեղի չի ունենում, բայց 6290 ստորագրությունն այլ բան է վկայում
«Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ, որևէ իրադարձություն տեղի չի ունենում»,- Ազգային ժողովում քննարկման ժամանակ ասաց ԿԳՄՍ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՄԻԵԴ-ը նախնական ընդունել է Արթուր Դանիելյանի ու Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները
Փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը գրում է. «Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացա երկու ծանուցում՝ իմ կողմից ներկայացված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Արցախի և արցախահայերի նկատմամբ վարվող քաղաքականությամբ Նիկոլը և Ալիևը վաղուց նույնացել են. Սաղաթելյան
«Վերստին հիշեցնեմ, ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում բռնության դեպքերի աճի պատճառները՝ հոգեբանի դիտարկմամբ
Ի պատասխան Panorama.am-ի հարցման ՆԳՆ-ն տրամադրել է 2022 և 2023 թվականների և 2024 թվականի առաջին երկու ամիսներին ֆիզիկական ներգործության (ծեծ),...
Աղբյուր` Panorama.am
16:03
«Այրում» գինիում գտել են սինթետիկ ներկանյութ ազորուբին. ՍԱՏՄ-ն Բելառուսից նամակ է ստացել
Արարատի կոնյակի գործարան ՍՊԸ-ում վերահսկողություն կիրականացվի
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Նազենի Հովհաննիսյան. Շատ դժվար անցավ այս անգամ Պահքն ինձ համար
Հաղորդավարուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «Արաբկիրի Ս. Խաչ եկեղեցում մարդկանց սիրտը բաց էր՝ աղոթքի եւ սիրո համար: Հաղորդվելու և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ամուսնության առաջարկություն՝ «Հայաթ փրոջեքթի» համերգի ժամանակ
«Հայաթ փրոջեքթ» խմբի՝ Գյումրիում տեղի ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ բեմում ամուսնության առաջարկություն է արվել։ Բեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Տղաները պինդ էին. Աղվան Վարդանյանն այցելել է Սամսոնյանին և Սաղաթելյանին
Այսօր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն այցելել է «Արմավիր ՔԿՀ»-ում կալանքի տակ պահվող Վազգեն...
Աղբյուր` Panorama.am
14:55
Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում
Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի։ Այն կոչվում է «Նոր ուժ»։ Լուրը «Ազատության»...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Հրազդանի 64-ամյա բնակչի սպանության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունը
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում իրականացված քննչական և վարութային գործողությունների արդյունքում պարզվել են Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}