Ովքե՞ր են ի պաշտոնե Անվտանգության խորհրդի անդամ լինելու. Սահմանադրագետի դիտարկումները
Սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Գաբրիել Բալայանը լուրջ վերապահումներ ունի Սահմանադրության նախագծում զինված ուժերի կարգավիճակի, զինված ուժերի ղեկավարման և կառավարման հետ կապված դրույթների վերաբերյալ:
«Փաստացի պարզ չի դառնում, թե խաղաղ պայմաններում ով է լինելու Զինված ուժերի ղեկավարը: Ներկայացվում է, որ պաշտպանության նախարարի միջոցով իրականացվում է ԶՈւ ղեկավարումը, սակայն եթե մենք ֆիքսում ենք, որ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետը հանդիսանում է բարձրագույն զինվորականը, ապա ինչպե՞ս է ԶՈւ ղեկավարումն իրականացվում պաշտպանության նախարարի կողմից: Պետք է ավելի հստակ լինի», -Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նկատեց Բալայանը:
Մասնագետը մատնանշում է նախագծում Անվտանգության խորհրդի վերաբերյալ դրույթը, որի համաձայն, Սահմանադրության նախագծով Անվտանգության խորհրդը դառնում է սահմանադրական մարմին, որն օժտվում է որոշակի գործադիր ֆունկցիաներով: Ի դեպ, Սահմանադրության նախագծով, ոչ թե Ազգային անվտանգության խորհուրդ է, ինչպես ներկայումս, այլ Անվտանգության խորհուրդ:
«Բայց խորհուրդ անունը մնում է, իսկ պատերազմի ժամանակ ընդհանրապես բացակայում է դրա գործառույթը: Անվտանգության խորհրդին տալով նման կարգավիճակ, արդյոք որոշակի պետք չէ՞ ամրագրել, թե ովքեր են ի պաշտոնե հանդիսանում այդ խորհրդի անդամները: Եթե վարչապետը հանդիսանում է գերագույն գլխավոր հարամանատար, ինչին համաձայն չեմ, ապա պետք է պատկերացնել, որ պատերազմի ժամանակ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետը դառնում է գլխավոր հրամանատար: Բայց չէ՞ որ ներկայացված նախագծով, քաղաքացիական վերահսկողությունը զինված ուժերի նկատմամբ պարտադիր է անընդհատ: Նախագծում ֆիքսված էլ չէ, թե պաշտպանության նախարարը քաղաքացիական անձ է», -հավելեց սահմանադրագետը:
Մեր զրուցակիցը վտանգ, այնուամենայնիվ, տեսնում է` անհասկանալի է, թե արտակարգ իրավիճակի ժամանակ զինված ուժերի օգտագործման հետ կապված ո՞ւմ վրա է պատասխանատվությունն ընկնելու: «Ասենք որևէ բնական աղետ է լինում` ատոմակայան ունենք, այնպիսի գոտում ենք ապրում, որ ջրհեղեներ հնարավոր են, հետևաբար պետք է հստակեցնել այդ հարցը», -նշեց Բալայանը::
Նկատենք, որ ԶՈւ ղեկավարման հարցում Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը գնացել է Իսրայելի ճանապարհով, երբ խաղաղ պայմաններում ԶՈՒ ոլորտի պատասխանատուն Հայաստանի կառավարությունն է՝ կոլեգիալության սկզբունքով, իսկ պատերազմական պայմաններում՝ վարչապետը, ինչի համար կրում է անձնական պատասխանատվություն:
«Կան մի շարք հաջողված օրինակներ` Իսրայել, Գերմանիա: Բայց միանշանակորեն պետք չէ բերել այդ փորձը ու միանգամից կիրառել այստեղ: Մենք այնպիսի տարածաշրջանում ենք ապրում, որ խնդիրներ ունենք` ծով չունենք, փակ ենք, այդ բոլոր խնդիրները պետք է հաշվի առնել», նկատեց մասնագետը:
Գաբրիել Բալայանը Սահմանադրության նախագծում տեղ գտած թերությունների վերաբերյալ շուրջ 60 առաջարկություն է ներկայացրել Սահմանադրակամն բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովին և հույս ունի, որ դրանք կընդունվեն:
«Դեռ այն ժամանակ, երբ Հայեցակարգն էր ներկայացվել հանրությանը իմ ուղարկած դիտողություններն ու առաջարկություններն ընդունվել են», -նկատեց մասնագետը:
Նրա առաջարկություններից մեկը, մասնավորապես, վերաբերում է «կառավարություն» բառի գործածությանը:
«Ես առաջարկել եմ, որ «կառավարություն» բառը օգտագործվի ընդհանուր պետական կառավարման համակարգի դեպքում, իսկ գործադիր իշխանությունը` առանձին: Կան որոշակի տերմինաբանական խնդիրներ, որոնք ստվեր են գցում նախագծի դրույթների ընկալելիության վրա: Օրինակ, ի՞նչ է նշանակում` կառավարությունն իրականացնում է ընդհանուր պետական կառավարման համակարգի ղեկավարումը, այսինքն` Սահմանադրական դատարանի ղեկավարո՞ւմն է իրականացնում նաև, օրենսդրի ղեկավարո՞ւմը, թե՞ գործադիր իշխանության մարմինների», -նախագծում նկատած թերությունը մատնանշեց սահմանադրագետը:
Թեմային առնչվող հրապարակումներ`
Սահմանադրության նախագծին դեմ են նրանք, ովքեր 2018-ին ցանկանում են նախագահի թեկնածու լինել. Սամվել Նիկոյան
Նոր Սահմանադրությամբ դատավորների «վախը չափողը» դառնում է ԱԺ-ն. Պարգև Օհանյան
Սահամանադրության նախագծով դատավորների անկախության երաշխիքն ավելի բարձր է, քան գործող Սահամանդրությամբ. Իշխանյան
Սահմանադրության նախագծում ամեն ինչի մեջ տրամաբանություն կա, մնում է լավ աշխատեցնել. Գագիկ Ղազինյան
Արա Զոհրաբյան. Ապագա Սահմանադրությունը, ընդունվելու դեպքում, չպետք է տեղ թողնի նույնասեռ ամուսնությունների համար
Վենետիկի հանձնաժողովը աննախադեպ գոհունակություն է հայտնել Սահմանադրության նախագծի վերաբերյալ. Արա Ղազարյան
2-րդ փուլի անցկացումը ժողովրդավարական ձեռքբերում է. Վարդան Պողոսյան
Իրական ականը հենց նախագծի հիմնադրույթներն աղավաղված ներկայացնելն է. Գևորգ Դանիելյան
Սահմանադրությամբ երկրի կառավարման մոդելի հստակեցումը ժամանակի պահանջն էր. Ռուստամ Մախմուդյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արևմտյան Հայաստանի ու արդեն Արցախի հուշարձանները՝ «ցեղասպանված հուշարձաններ»
