Ինչ տվեց Հռոմի պապի այցը էկումենիկ արարողակարգերից անտեղյակ մարդուն
Հռոմի պապի այցը Հայաստան շատերը որակում են պատմական թե՛ միջեկեղեցական համագործակցության, թե՛ Հայաստան-Վատիկան հարաբերությունների զարգացման առումով։
Այդուհանդերձ, կուզեինք հարցին մոտենալ այլ տեսանկյունից՝ ինչ տվեց այս այցը հայաստանյան հասարակությանը, սովորական քաղաքացուն, ով այնքան էլ լավատեղյակ չէ էկումենիկ արարողակարգերից և միջպետական հարաբերությունների խորը ծալքերից։
Սկզբի համար նշենք, որ լայն հանրությանը գրավեց ոչ այնքան Ֆրանցիսկոս 1-ի կրոնական բնույթի ուղերձները (գուցեև դավանաբանական տարբերությունների պատճառով), ինչքան որ նրա մարդկային կերպարը։
Անշուշտ, Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ պապի ունեցած սկզբունքային դիրքորոշումը և հայտարարությունները էական ազդեցություն ունեցան հանրային համակրանքը շահելու համար։
Սակայն բացի դրանից մեծ արձագանք ստացավ նաև Ֆրանցիսկոս պապի առօրյա վարքագիծը, շփումների մեջ նրա պարզությունը, հասարակ մարդկանց նկատմամբ տածած նրա հոգածությունը, ինչպես նաև համամարդկային հիմնախնդիրների նկատմամբ նրա անշեղ ուշադրությունը։
Քահանայապետության մի քանի տարիների ընթացքում Հռոմի ներկայիս պապը հասցրել է դառնալ համեստության, խոնարհության և գթասրտության խորհրդանիշ։ Նշենք նաև, որ պապի համաշխարհային նմանատիպ համբավին զուգահեռ կաթոլիկ եկեղեցու վարկը վերջին տարիներին բավականին տուժել է՝ պայմանավորված կոռուպցիայի, փողերի լվացման, մանկապղծության մեղադրանքներով։ Թե որքանով կհաջողվի Ֆրանցիսկոս պապին անձնական հեղինակությամբ շտկել այդ բացթողումները, պատմությունը ցույց կտա։
Հիմա վերադառնալով հանրային ընկալումներին՝ պետք է նշել, որ Ֆրանցիսկոս պապի կերպարը բավականին հետաքրքրական է։ Մի կողմից այն կարելի է ասոցացնել պլատոնյան փիլիսոփա-թագավորի իդեալի հետ, երբ երկիրը ղեկավարում է իրապես իմաստուն մարդը, մյուս կողմից նկատելի են «ժողովրդի ծոցից» դուրս եկած, այսպես ասած «ոչ-իստեբլիշմենտային» առաջնորդի հատկանիշները։
Պապի ժողովրդական կերպարը երբեմն հակադրվում է հանրությունից կտրված, օտարված, աշխարհիկ բյուրոկրատական դասին, որի ներկայացուցիչներն ապրում են կարծես թե «զուգահեռ» կյանքով՝ հասարակությունից դուրս ու նրա պահանջներից անտեղյակ կամ անականջալուր։ Այս հակադրությունը կարող է սուր երանգներ ստանալ, եթե համեմատության մեջ դնենք օրինակ Եվրոպական միության տեխնոկրատ ղեկավարության հետ, ովքեր չեն ընտրվում ուղղակի ընտրություններով և եվրոպական լայն հասարակության մեջ ընկալվում են օտար ու հեռավոր չինովնիկներ։ Այս օտարվածության վերջին ամենավառ օրինակներից եղավ «Brexit»-ը, և պատահական չէ, որ ԵՄ պաշտոնյաներն անգամ պահանջեցին ԵՄ հանձնաժողովի նախագահ Ժան-Կլոդ Յունկերի հրաժարականը՝ նշելով, որ նա չի կարողացել ըստ արժանվույն ներկայացնել կառույցն ու հասկանալի լինել մարդկանց։
Ֆրանցիսկոս պապի կերպարը գուցե համադրելի է 2008թ.-ին նորընտիր Բարաք Օբամայի կերպարի հետ, ով հաղթեց «Այո՛, մենք կարող ենք» կարգախոսով և դարձավ միլիոնավոր մարդկանց ոգեշնչման աղբյուր։
Ամփոփելով նշենք, որ ի թիվս այլի, Հռոմի պապը Հայաստան բերեց իդեալական մարդու, հերոսի կերպար, ով չի կքվում սպառողական հասարակության նյութական պահանջների տակ, ով կարողանում է ապրել ու գործել հանուն ուրիշի, ով կարողանում է հասնել իշխանական բարձունքների, բայց մնալ բոլորի հետ հավասար։
Թերևս այս գնահատականները զգացմունքային կթվան։ Այո՛, Ֆրանցիսկոս 1-ը կարողանում է հուզական խռովք առաջացնել, որը դժվար է թաքցնել։
Հեղինակ՝ Աննա Մկրտչյան
Հարակից հրապարակումներ`
- Հռոմի պապի այցը շարունակում է մնալ միջազգային մամուլի գլխագրերում
- Հռոմի Պապի այցը՝ ժամանակագրությամբ- Օր երրորդ
- Հռոմի Պապի այցը՝ ժամանակագրությամբ- Օր երկրորդ
- Հռոմի Պապի այցը՝ ժամանակագրությամբ. օր առաջին