Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մոտենում է սիրիական հակամարտության 6-րդ տարին, սակայն կրակի դադարեցման, ճգնաժամի խաղաղ կարգավորման գործընթացը դեռևս երազանք է թվում Սիրիայի ճակատագրով մտահոգվածների համար, առավել ևս, որ հակամարտությունը վաղուց դուրս է եկել վերահսկողությունից և էլ ավելի է սրվում:

Այնուամենայինիվ, այս տարիների ընթացքում տրամաբանական կապ է նկատվել Սիրիայում տեղի ունեցած որոշ զարգացումների և դրանցով պայմանավորված իրողությունների միջև: Դրանցից մեկը արտասիրիական զինուժի ներքաշմամբ իրավիճակի փոփոխությունն է եղել (այդ փոփոխությունը նկատվեց հատկապես 2015 թ. սեպտեմբերի 30-ին, երբ ռուսական զինուժը ակտիվորեն ներքաշվեց սիրիական զարգացումներին, ինչպես նաև` 2016 թ. օգոստոսի 24-ին, երբ թուրքական զինուժի ակտիվ մասնակցությամբ ռազմգործողությունների ականատես եղանք Սիրիայի հյուսիսում):

Բայց յուրաքանչյուր վերոհիշյալ ռազմական միջամտության հետևում նկատվել են (նկատվում են) հաշվարկներ, որոնք չեն խոսում այդ ռազմգործողություններին ներգրավված ուժերի կողմից սիրիական հակամարտության արագ կարգավորման ցանկության օգտին, ինչը պետք է ընդունենք, ունի իր պատճառները` ռազմական ռեսուրսներ, ֆինանսական ծախսեր և այլն: Հիշյալ հաշվարկները խարսխվել են նաև ցամաքում տիրող ռեալ իրավիճակի վերահսկողության բացակայության պայմաններում: Իհարկե այդ բացը որոշ չափով հնարավոր կլիներ լրացնել Սիրիայում հրադադարի գործուն մեխանիզմների կիրառման պայմաններում, սակայն իրողությունն այլ է Սիրիայում, որի հետևանքով միջազգային հարթակներում մշակվող կրակի դադարեցման պայմանները, այդ թվում վերջին օրերին Մոսկվայի և Վաշինգթոնի միջև ձեռք բերված համաձայնությամբ սեպտեմբերի 12-ից հայտարարված հրադադարի ռեժիմը, չեն գործում:

Իսկ ի՞նչ է պետք անել, որպեսզի հրադադարը գործի`

Նախ, անհրաժեշտ է պարզել այն ընդդիմադիր ուժերին, որոնք իրոք ցանկանում են միանալ այդ հրադադարին և համագործակցության եզրեր գտնել նրան հետ: Սիրիական ներկայիս իրողությունները թույլ չեն տալիս հեշտությամբ պարզել, թե ով ով է, սակայն, այս պահին դրա անհրաժեշտությունը կա: Սիրիայում որոշ տարածքներ կան, որտեղ ամրացած ընդդիմադիր չափավոր ուժերը գտնվում են իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցների ազդեցության տակ: Եթե փորձ չարվի այդ ուժերին դուրս բերել հիշյալ ծայրահեղական կառույցների ազդեցությունից, ապա օդային հարվածների տակ հայտնված ընդդիմադիր չափավոր ուժերը գնալով տրամադրվելու են դրսի ռազմական միջամտության դեմ: Այդ դեպքում ռազմական լուծման կողմնակից ուժերի ճամբարն ընդլայնվելու է և հետագայում դժվար է լինելու չափավոր ուժերին ետ պահել իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցների հետ համագործակցությունից:

Պետք է ձեռնարկել ռազմական լայնածավալ գործողություններ (նաև ցամաքային) կոալիցիոն ուժերի ակտիվ մասնակցությամբ, որոնք պետք է սկսել Հալեպ և Իդլիբ նահանգներում: Այս հատվածում ազդեցիկ ընդդիմադիր իսլամական ծայրահեղ արմատական «Իսլամական պետություն», «Ջաբհաթ Ֆաթհ ալ-Շամ» (նախկին «Ջաբհաթ ալ-Նուսրա»), «Ահրար աշ-Շամ» կառույցները կենտրոնացրել են մեծ թվով ուժեր և վերահսկում են զգալի տարածքներ: Այս ուժերի դեմ արդյունավետ ռազմգործողությունները կթեքեն ուժերի հարաբերակցությունը Սիրիայում, և գոնե այս հատվածը կլինի ավելի վերահսկելի:

Միայն այդ դեպքում հնարավոր կլինի Սիրիայի հյուսիսային հատվածներում հասնել կրակի դադարեցման արդյունավետ մեխանիզմների կիրարկմանը, որը կարող է սիրիական հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացի սկիզբը հանդիսանալ: