Քաղաքական 13:26 12/10/2016

Ալիևի դեմարշը Նազարբաևի նկատմամբ անկանխատեսելի հետևանքներ կարող է ունենալ Բաքվի համար

Ադրբեջանի՝ պետության ուղղակի վերահսկողության տակ գտնվող բոլոր լրատվամիջոցները սկսել են նոր քարոզչական արշավ: Այս անգամ թիրախը Բաքվի վաղեմի բարեկամ և դաշնակից երկիր Ղազախստանն է և այդ երկրի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը:

Նազարբաևի մամլո խոսնակ Այդոս Ուկիբայի նախօրեին արված հայտարարությունն այն մասին, որ վատառողջ լինելու և բուժման կուրս անցնելու պատճառով նախագահը չի կարող իրականացնել արդեն հայտարարված միջազգային այցերը՝ հոկտեմբերի 13-14-ին Երևան և այնուհետև Բաքու, զայրացրել է երրորդ երկրների հետ սպառնալիքների և պահանջների լեզվով խոսող Ադրբեջանի բռնակալ Իլհամ Ալիևին:

Ղազախստանը ավանդաբար համարվում է Ադրբեջանի դաշնակիցը միջազգային ասպարեզում:Գտնվելով Հայաստանի հետ նույն ռազմաքաղաքական կազմակերպության՝ ՀԱՊԿ կազմում, այնուամենայնիվ, Ղազախստանը նույնիսկ ոչ բալանսավորված, այլ միակողմանի դիրքորոշում է որդեգրել Լեռնային Ղարաբաղի հարցում տարիներ ի վեր, հավանաբար նախընտրելով Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի հովանու ներքո ստեղծված Թյուրքալեզու երկրների կազմակերպության շրջանակներում Ադրբեջանի հետ համերաշխությանը: Տեղին է հիշել ոչ միայն 2014թ մայիսի 29-ին Իլհամ Ալիևի անունից ուղարկված նամակի ընթերցումը ԵԱՏՄ անդամ-երկրների ղեկավարների հանդիպմանը, որի համար Ալիևը ավելի ուշ «հատուկ շնորհակալություն» հայտնեց Նազարբաևին, այլև Քառօրյա պատերազմի ընթացքում ադրբեջանական ագրեսիայի աներկբա պաշտպանությունը և դրանով ՀԱՊԿ անդամ-երկրների շարքում միասնական դիրքորոշում արտահայտելու հնարավորության խափանումը:

Այժմ Ալիևը ոչ միայն հրապարակավ «նեղանում է» իր ավագ գործընկեր Նազարբաևից այն պատճառով, որ վերջինս չեղյալ է հայտարարում պլանավորված այցելությունը Բաքու, այլև հանձնարարում է երկրի առաջատար ԶԼՄ-ներին Ղազախստանի և Նազարբաևի դեմ երկարաշունչ քննադատական հոդվածներ հրապարակել:

Այդ հոդվածներից մեկը վերաբերում է Նազարբաևի ամենացավոտ հարցին՝ Կաշագանի նավթահանքի շահագործման խնդիրներին: Այս ծրագրի իրականացման համար ձևավորված միջազգային կոնսորցիումը տարբեր կերպարանափոխումների է ենթարկվել վերջին 16 տարվա ընթացքում և միջազգային մամուլում շատ են քննարկվել այս ծրագրի հուսալիության, նպատակահարմարության և շահութաբերության խնդիրները: Շատերը նույնիսկ կասկածի տակ են դրել, որ Կաշագանում ընդհանրապես այդ հսկայական ծավալի նավթը գոյություն ունի: Հոկտեմբերի 23-ի՝ այս ծրագրի հերթական մեկնարկի օրը հերթական անգամ «անորոշ ժամանակով» հետաձգվեց սեպտեմբերի վերջին, երբ երկրի էկոնոմիկայի նախարարությունը անգամ ստիպված եղած նախորոք արված հայտարարությունը հեռացնել միջազգային ԶԼՄ-ների էջերից:

Նազարբաևը ամենակոնսերվատիվ հաշվարկներով այս ծրագրի վրա արդեն ծախսել է մոտ $50 մլրդ, և ծախսերի վերջը ու եկամուտների ներհոսքի սկիզբը դեռ չի երևում հորիզոնում:

Ալիևի նեղացած վարքագիծը այս անգամ կարող է ոչ միայն սովորական արդյունքներ չտալ (օրինակ՝ պաշտոնական բացատրություններ Աստանայից), այլև ընդհակառակը՝ պատճառ դառնա հավատարիմ դաշնակից կորցնելու համար:

Պարզ է, որ տարիներ շարունակ, նավթի միջագային գների բարձր մակարդակը թույլ էր տալիս Ալիևին «կամակոր» կեցվածք ընդունել երրորդ կողմերի հետ հարաբերություններում և ստեղծել մի իրավիճակ, երբ գործընկերները պետք է անեին ամեն հնարավորը՝ Ալիևի բարեհաճությանը արժանանալու համար:

Հայկական կողմի բացատրությունները այս նույն երկրներին, որ Ալիևը ընդամենը սառըպատերազմյան դարաշրջանին հատուկ «խաղերի տեսության» պարզունակ մոդել է կիրառում, շատ վստահելի չէին հնչում՝ տարբեր պատճառներով:

Ներքին քաղաքականության մեջ Ալիևը բռնաճնշումներ էր կիրառում և լռեցնում հակառակորդներին, հսկայական գումարներ էր ծախսում ռազմական ոլորտում (ռազմական ծախսերի վերաբերյալ տե՛ս Panorama.am-ի վերլուծական հոդվածը )՝ տարածաշրջանում Հայաստանի, Լեռնային Ղարաբաղի և բոլոր շահագրգիռ երկրների համար անկայունություն ստեղծելու վտանգը (և սպառնալիքը) ակտիվ և տեսանելի պահելու համար, և այս ամենը ընդամենը չափավոր մակարդակում պահելու խոստման դիմաց կորզում գրեթե բոլոր գործընկերների լոյալությունը միջազգային ասպարեզում:

Սակայն ներկայումս նավթի միջազգային գների ցածր ֆոնի, արտահանման շեշտակի կրճատման և տնտեսական բարդ վիճակի պայմաններում Ալիևի վարքագիծը արդեն սովորական դարձած տրամաբանության ներքո ավելի շատ խուճապ է հիշեցնում:

Օրինակ, հոկտեմբերի 8-ին ելույթ ունենալով երկրի կառավարության նիստին Իլհամ Ալիևը անկեղծացել էր, որ «փակ դռների հետևում ճնշումներ են գործադրվում, որպեսզի ճանաչենք Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը», մի բան, որի բանակցային առարկա լինելը Ալիևը միշտ հերքել է:

Ինչպես 2016-ին արդեն սկսեցին գրել մի շարք առաջատար վերլուծաբաններ՝ Թոմաս դե Վաալ, Ջեք Ֆարչի (Financial Times) և այլք, Ադրբեջանը մտնում է անկայունության, անկանխատեսելիության և ճգնաժամի շրջափուլ, որը դեռ պարզ չէ, թե ինչպես կանդրադառնա Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ գործընթացի վրա:

Ակնհայտ է, որ Ալիևի արդեն սովորական դարձած վարքագիծը այլևս նույն հաջողությունները չի ունենում միջազգային ասպարեզում, և Ղազախստանի ու անձամբ Նազարբաևի նկատմամբ դեմարշը կարող է Ալիևի վրա թանկ արժենալ, այդ թվում՝ ներքին կայունության տեսանկյունից:

Հեղինակ՝ Ասատուր Սարգսյան



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:02
Գլխիվայր շրջված մեքենաներ. Ինչ է կատարվում հանրապետության ճանապարհներին
Առատ տեղումներով պայմանավորված վթարային ու դժվարին իրավիճակ է  ստեղծվել հանրապետության ճանապարհներին։ ՆԳՆ փրկարար ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:55
Շտապօգնության ավտոմեքենան արգելափակվել է ցեխակույտի մեջ
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն  մարտի 19-ին, ժամը 08:12-ին ահազանգ է ստացվել, որ Կոտայքի մարզի Քանաքեռավան գյուղից դեպի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Տեղի է ունեցել Փաշինյանի և ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի առանձնազրույցը
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարությունում հյուրընկալել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգին: Վարչապետի աշխատակազմից հայտնում են՝...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
 Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ  է հղել Վլադիմիր Պուտինին՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնում վերընտրվելու առիթով:...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ ու չի կարողանում շարժվել։ Ուղևորները ստիպված են եղել իջնել։ Դեպքի վայր է ժամանել փրկարար...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերգեյ Խաչատրյանը, Անա Չումաչենկոն և մեծահամբավ այլ երաժիշտներ ընդգրկված են Խաչատրյանի անվան մրցույթի ժյուրիի կազմում
Արամ Խաչատրյանի անվան 20-րդ միջազգային մրցույթի ժյուրիի կազմում ընդգրկված են մեծահամբավ երաժիշտներ։ Հիշեցնենք, որ այս տարի մրցույթն անցկացվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
ՀՀ երրորդ նախագահ, ՀՀԿ նախագահ Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին` ՌԴ նախագահի ընտրություններում համոզիչ հաղթանակի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ. Վահե Հովհաննիսյան
«Մենք գտնվում ենք պետական համապարփակ աննորմալության փուլում, սրանից պետք է դուրս գալ»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Հայաստանին է մոտենում է հաջորդ ցիկլոնը
Հարավից հզոր ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված հանրապետության ամբողջ տարածքում դիտվել են առատ տեղումներ, Շիրակում, Լոռիում, Տավուշի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:58
Առաջարկվում է երկրորդ Հ1 ստեղծել՝ հանրապետական հեռարձակման
«Նախագծով առաջարկվում է հանրային հեռարձակողին հնարավորություն տալ առանց լիցենզիայի և մրցույթի հանրային մուլտիպլեքսում ուեննալ ևս մեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Եթե նույնիսկ արվի մի բան, որն ընկալեք ձեր դեմ, դա արտահայտում է ձեր լավագույն շահը. Փաշինյանը ալիևի լեզու է թափում
«Ես եկել եմ Ոսկեպար և Կիրանց, որովհետև սահմանագծման գործընթացը կարող է որոշակի խնդիրներ առաջացնել մեր որոշ բնակավայրերի համար, բայց մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Աշխարհում վնասաբեր փոստային առաքումների քանակը նվազել է, ֆիշինգային գրոհներինը՝ ավելացել. «Կասպերսկի»
Գլոբալ փոստային տրաֆիկում սպամի միջին մասնաբաժինը 2023-ին նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 3,03 տ.կ.-ով և կազմել 45,60%: 2022-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եթե ճիշտ եմ հասկանում, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը չի գրանցվել, որպեսզի քվորում չլինի. Ռուբինյան
Այսօր մեկնարկում է Ազգային ժողովի հերթական քառօրյան։ Սակայն քվորում չլինելու պատճառով, նիստը քիչ ուշ մեկնարկեց։ Նախ գրանցվեց 47 պատգամավոր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման
Մասիս խոշորացված համայնքում աղբահանության խնդիրն ամբողջությամբ կլուծվի: Բարերար Միքայել Վարդանյանը համայնքին նվիրել է աղբատար մեքենա,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա. Ալեքսանդր Չաուշյանը Կոնսերվատորիան տեղափոխելու մասին
«Ինձ համար շատ բարդ է հասկանալ, թե մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա։ Հետաքրքիր է՝ այդ մարդն ինչ է կերել, խմել, կամ միգուցե...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանը պետբյուջեի հաշվին քավորին Փարիզ է տարել
«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է․ «ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն իր որդու քավորին, որը խոշոր գործարար է ներկայանում, դասավորել է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
«Փաստ». «Փողի խնդիր չունեն», բայց գնում են հարկերը և տուրքերը բարձրացնելու կամ նորերը սահմանելու ճանապարհով
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ նախորդ տարվանից փորձագետները պնդում էին, որ Հայաստանի իշխանությունները գնալու են հարկերը և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը կփորձի՞ հետայսու աշխատել Արցախի ՀԿ սեկտորի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ՀԿ սեկտորի ակտիվիստները մարտի 20-ին հանրահավաք են անելու Օպերայի հրապարակում։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը պատրաստ է և՛ ԱԺ բացօթյա սրճարանի համար գրեթե նույնքան վճարել, և՛ օրացույցների և օրագրերի համար
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ուսումնասիրելով Ազգային ժողովի 2024 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Փաստ». Փաշինյանը բավական այլայլված է եղել ու նեղված
«Փաստ» թերթը գրում է. «Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Ոսկեպար և, ինչպես տեղեկանում ենք պաշտոնական հաղորդագրությունից,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
Էդգար Ղազարյան. Իջևանցիներին պետք է փրկել իջևանցիներից
Քաղաքական-հասարակական գործիչ Էդգար Ղազարյանը գրում է. «2022 թվականի օգոստոսին Արցախի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Թուրքիայի արտգործնախարարը բացառում է 2024թվականին ուկրաինական հակամարտության կարգավորումը
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը CNN Turk-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ այս տարի Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Եվրադիտորդներին տրվող անձեռնմխելիությունից Հայաստանում անգամ երկրի ղեկավարներն ու պատգամավորները չունեն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՔՊ խմբակցությունը մեկուկես ժամանոց նիստ է արել՝ ԱԺ այսօրվա նիստից առաջ քննարկելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Ողբերգական պատահար Սիսիան-Գորիս ավտոճանապարհին
Մարտի 19-ին, ժամը 05:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիանի օդանավակայանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Փաստ». Խնդիր է դրվել ձևավորել ուժեղ քաղաքական բևեռ` որպես գործող քաղաքական համակարգին իրական այլընտրանք
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեր ունեցած տեղեկություններով, կիրակի օրը Երևանի «Գոլդեն Թուլիփ» հյուրանոցում փակ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը վրդովվել է ու կտրուկ արձագանքել է, թե ամեն մարդ իր գործով պետք է զբաղվի, այդ հարցերը Պապիկյանի տիրույթում չեն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան
12:08 19/03/2024

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}