Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ավ. Իսահակյանի անվան Կենտրոնական գրադարանի դահլիճում տեղի ունեցավ  ռադիոլրագրող, հրապարակախոս Գոհար Մարտիկյանի «Ապրելու բանաձև» պատմավավերագրական մատենաշարի 10-րդ հատորի շնորհանդեսը: Հատորներից  յուրաքանչյուրում հեղինակը մեկ առ մեկ հավաքում ու ներկայացնում է Արցախյան ազատամարտում անմահացած քաջորդիների կյանքն ու նրանց սխրանքի պատմությունները։ Հերթական հատորը նվիրված է 2016թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմում զոհված տղաներին, ինչպես նաև Արցախյան պատերազմում զոհված Սիսիանի տարածաշրջանի հերոսներին։

«Ոչինչ երբևէ չի կարող մոռացվել, քանի որ այնպիսի կյանքեր են նվիրաբերվել հայրենիքի ազատագրությանն ու այս փոքր հողի պահպանությանը, որ նրանց մոռանալը, նրանց սխրանքը չհիշատակելը, նրանց չմեծարելն առնվազն դավաճանություն կլինի սեփական անձի նկատմամբ: Որպեսզի մենք չդավաճանենք մեր անձերին, հայի մեր տեսակին, պետք է հիշենք նրանց»,- գրքի շնորհանդեսին լրագրողների հետ զրույցում ասաց Գոհար Մարտիկյանը:

Խոսելով գրքի մասին, նա նշեց. «Այս աշխատանքի մասին շատերն են ասում՝ ապրեցնող, ապրելու բանաձև է: Համամիտ եմ այդ կարծիքին: Ոչ թե լալու, այլ հպարտանալու պատմություն է ամբարված այստեղ՝ հայոց նախնադարյան, նախաստեղծ պատմությունից սկսած մինչև մեր օրերը: Գիրքը պատմում է քառօրյա պատերազմի տղաների մասին՝ ներառելով ողջ հայոց պատմությունը, հայի տեսակի պատմությունը, ինչպիսին պետք է լինի հայը, որ աշխարհին համոզի ու ապացուցի, որ քաղաքակրթությունը մենք ներմուծեցինք աշխարհ, հիմա պատրաստվում ենք կայանալ այնպես, որ շարունակենք խաղաղ ապրելու քաղաքակրթությունը տարածել աշխարհում: Իսկ մեր տղաները պատրաստ են իրենց  կյանքի գնով խաղաղություն ապահովել»:

Գրքում ներկայացված է ապրիլյան պատերազմում զոհված 73 հերոսի կենսագրություն ու նրանց սխրանքի պատմությունը: Այդ հատվածը տիկին Գոհարը վերնագրել է «Հրով լեցուն հրադադար»:

Պատասխանելով հարցին, թե այդյո՞ք դժվար չէր կոնկրետ ապրիլյան պատերազմի, պատերազմում զոհված տղաների մասին գրելը, քանի որ վերքերը դեռ թարմ են, Գ. Մարտիկյանն ասաց.   «Երբևէ չմտածեք,  թե որևէ կորստի վերքը կարող է սպիանալ և կարող է թարմ չլինել: 23 տարի առաջ Արցախյան պատերազմում եմ կորցրել որդուս, մինչ այսօր այդ վերքը ոչ միայն չի սպիանում, այլ օրեցօր առավել է խորանում: Բայց եթե մենք շարունակենք բոլորս ողբալ, մոռանալ, որ ապրել է պետք ու ապրել է պետք այնպես, որ յուրաքանչյուր ապրած օրվա համար դու պատասխան տաս ինքդ քո առաջ՝ ի՞նչ ես արել այդ օրը, ի՞նչ ես արել նրա համար, որպեսզի կարողանաս ուրիշներին օգնել ճիշտ ապրել: Քառօրյա պատերազմի տղաների մեծ մասի հարազատներն այնքան էին կոտրված, կարծեցի, անպայման պետք է իմանային, անպայման պետք է փաստվեր  այն, որ տղաներն իրապես մեծ հերոսություն, սխրանք են կատարել՝ փակելով բազմաքանակ թշնամու ճանապարհը: Այդպիսի սխրանքի պատմություններ  եղել են և արցախյան պատերամզի օրերին, և այդ օրինակով դաստիարակված տղաներն այդ օրերին կրկնեցին  նույն սխրանքը: Լավ դաս է բոլոր նրանց, ովքեր փորձում են ինչ -որ ժամանակ ինչ-որ կերպ ոտնձգություն կատարել մեր հողի վրա»:

Գրքի շնորհանդեսին ներկա էին զոհված զինծառայողների ընտանիքի անդամները:

Ապրիլի 2-ին մարտական գործողությունների ժամանակ իր մարտական դիրքը պաշտպանելիս քաջաբար զոհված Բագրատ Ալեքսանյանի մայրը՝ Նարինե Ասրյանը, Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ տիկին Գոհարն իր աշխատանքով, իր ստեղծագործական ոճով, ինչպես և կոչվում է  գիրքը՝ «Ապրելու բանաձև», ուժ է տալիս իրենց, որպեսզի կարողանան ապրել, զգալ, որ իրենց որդիներն իզուր չեն զոհել իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի:

«Հանուն մեր հերոս երեխաների պետք է ապրենք»,- նշեց նա: 

«Կանանց հանրապետական խորհուրդ» հասարակական կազմակերպության նախագահ Աիդա Թոփուզյանի  ներկայացմամբ, գիրքը նվիրված է 21-րդ դարի քաջարի հերոսների հավաքական սխրանքին, սխրանք, որ բերեց աննախադեպ հաղթանակ, սխրանք, որն իրագործվեց հանուն խաղաղության, արժանապատվության, մեր այսօրվա օրվան, սխրանք, որն իրականացվեց հիմնականում 18-20 տարեկան հայ երիտասարդների ազատատենչ ոգու ուժով և թելադրանքով:

«Թշնամու առաջ  կանգնած էր անկախության սերունդը, որոնց կրթել և ձևավորել էր արցախյան ազատամարտի ոգին: Սերունդ, որը ոչ միայն կանգնեցրեց ապրիլյան քառօրյա պատերազմը, այլ կարողացավ հետ մղել նորագույն տեխնիկայով, անօդաչու թռչող սարքերով զինված վարձկանների բանակը: Սերունդ, որը կյանքի գնով հետ մղեց թշնամուն»:

Գրքի շնորհանդեսին ներկա Հանրային ռադիոյի գործադիր տնօրեն Արման Սաղաթելյանը նախ հիշեց խորհրդային տարիների քարոզչական մի կարգախոս՝ «Հայրենքը պետք է ճանաչի իր հերոսներին», ապա ասաց. «Կարծում եմ՝ առավել քան արդիական է այսօր, քանի որ մեր ամեն հաղթանակ, ձեռքբերում ունի իր մարմնավորումը, անձնավորումը, մարդկային պատմությունը»:

Նա նաև կարևորեց մարդկային շփումները, որ տիկին Գոհարը կարողանում էր իր մեջ ուժ գտնել ու մտնել  հերոսների տները, շփվել նրանց ընտանիք անդամների, մայրերի հետ: Ա. Սաղաթելյանի ցանկությունն է, որպեսզի այս գիրքը լինի վերջինը, մյուս հատորներում արդեն անդրադարձ կատարվի  ներկայիս, միգուցե ապագա հերոսներին:

Նշենք, որ մատենաշարի 10-րդ հատորը տպագրվել է ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի կողմից ՀԿ-ներին տրամադրվող դրամաշնորհային ծրագրի և Հայաստանի երիտասարդական հիմնադրամի հայտարարած մրցույթի շրջանակներում: Գիրքը տպագրվել է 500 օրինակով, տրվելու են զորամասերին, գրադարաններին, ուսումնական հաստատություններին: