15:39 24/02/2017

Ամերիկահայ գրողը պատմում է Բաքվի ջարդերի մասին իր հուշերը

Սումգայիթում (1988) և Բաքվում (1990) հայերի ջարդերի տարելիցի կապակցությամբ Panorama.am-ը ներկայացնում է հարցազրույց Ամերիկահայ գրող, ակտիվիստ «Ոչ մի տեղ. Աքսորի պատմություն» գրքի հեղինակ Աննա Աստվածատրյան-Տուրկոտի հետ, ով իր ներդրումն է ունեցել ԱՄՆ-ի Մեյն նահանգի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանաչման հարցում:   

Աստվածատրյան-Տուրկոտը գործունեություն է ծավալում ԱՄՆ-ում հայկական հարցերի և մասնավորապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուսաբանման ուղղությամբ 2012թ.-ից ի վեր. նա հանդես է եկել դասախոսություններով, հրապարակումներով և այլն: Աննան նշում է, որ այն ժամանակ, երբ նոր էր սկսել այս ուղղությամբ աշխատանքներ տանել, նրան շատ զարմացնում էր այն փաստը, որ հայկական սփյուռքում շատերը տեղյակ չէին Լեռնային Ղարաբաղի իրականության և Ադրբեջանի կողմից եկող սպառնալիքի մասին: Բայց մի քանի գործոններ բարձրացրեցին սփյուռքում Լեռնային Ղարաբաղի մասին իրազեկության մակարդակը, այդ թվում` ապրիլյան պատերազմը, միջազգային կազմակերպություններում հակահայկական բանաձևերի ընդունմանն ուղղված Ադրբեջանի ակտիվ ջանքերը, Հայաստանի զարգացող տուրիզմի ոլորտը և այլն: Այս առումով նա բարձր է գնահատում սփյուռքի կազմակերպությունների տարած աշխատանքը` ԱՄՆ կոնգրեսականներին և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին դիմելու հարցում: 

«Հայկական սփյուռքը պետք է Լեռնային Ղարաբաղի խնդրին տրամադրի առնվազն նույնքան ուշադրություն, որքան ցեղասպանության խնդրին, քանի որ արցախյան հակամարտությունն ընթանում է այսօր, կան զոհեր և տուժողներ Ադրբեջանի ագրեսիայի հետևանքով: Մենք պետք է միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրենք այս փաստի վրա», – ասում է Աննան:  

Անդրադառնալով իր ընտանիքի պատմությանը` Աննան պատմում է, որ 1915թ.-ին իր պապիկը վերապրել է Հայոց ցեղասպանությունը, որից հետո տեղափոխվել է Բաքու և այնտեղ ականատես է եղել 1918թ.-ի հակահայկական ջարդերին: Այնուհետև իր ընտանիքը, որը ապրում էր Բաքվում, ականատես է եղել 1980-ականների և 1990-ականների Բաքվի ջարդերին: Նա պատմում է, թե ինչպես է իր ընտանիքը արդյունքում կորցրել ամեն ինչ:

«Այս դեպքերը պատահել են երեք անգամ մի ընտանիքի՝ ընդամենը 100-ամյա պատմության ընթացքում: Եվ այսպիսի պատմությունները բազմաթիվ են» - ասում է Աննան:

Պատմելով մանրամասներ այն մասին, թե ինչպես են տեղի ունեցել Բաքվի ջարդերը 1990թ.-ին` Աննան ասում է, որ բոլոր գործողությունները նախօրոք պլանավորված էին, քանի որ ադրբեջանցիներն ունեին հայերի տների հասցեները և հերթով գալիս էին նրանց հետևից: Աննայի ընտանիքը հազիվ է կարողացել փախչել Բաքվից, բայց նա պատմում է, թե ինչպես են ադրբեջանցիները սպանել իր հարևաններին, ովքեր չէին հասցրել ժամանակին հեռանալ:

Նրա կարծիքով, այս շղթային վերջ դնելու միակ տարբերակն այն է, որ թուրքերն ու ադրբեջանցիներն ընդունեն իրենց պատմությունը, որ դատապարտեն այդ գործողություններն ու դրանք իրականացնողներին՝ հետևելով Գերմանիայի օրինակին (թե ինչպես է այն դատապարտել հոլոքոստը և փոխհատուցել դրա համար):

Հայտնելով իր կարծիքը ներկայումս Ադրբեջանում տիրող հայատյաց մթնոլորտի մասին՝ Աննան ասում է, որ Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականությունը չի փոխվել այս տարիների ընթացքում, այլ ընդհակառակը՝ էլ ավելի է խստացել:

«Ադրբեջանում մեծացել է մի սերունդ, որը հայերի երբեք չի տեսել և չի շփվել, և ամբողջությամբ ադրբեջանական քարոզչության ազդեցության տակ է: Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականության հետևանքով հայերը ներկայացվում են դպրոցական դասագրքերում, հեռուստատեսությամբ և այլ լրատվամիջոցներով որպես վայրենի թշնամիներ: Իսկ ադրբեջանցիների ավագ սերունդը, ում հետ հայերն ապրում էին կողք կողքի և ովքեր դեռ ունեն լավ հիշողություններ հայերի մասին, այնուամենայնիվ նույնպես զոհ են գնում ադրբեջանական քարոզչությանը և վախենում են արտահայտել հակառակ կարծիքը կամ խաղաղության կոչեր անել», - ասում է Աննան՝ հույս հայտնելով, որ ադրբեջանցիները կարթնանան և կգիտակցեն, որ նրանք իրենց կառավարության վարած քաղաքականության զոհն են»:

Խոսելով հակամարտության կարգավորման մասին՝ Աննան նշում է, որ քանի դեռ Ադրբեջանը շարունակում է պահպանել իր այս կեցվածքը, հակամարտության լուծումը իրատեսական չէ:

«ՀՀ-ի և Արցախի սահմենները պետք է պաշտպանված լինեն անկախ նրանից, թե ադրբեջանցիները ինչ են խոստանում բանակցությունների ժամանակ: Մենք պետք է իրատեսորեն գնահատենք Ադրբեջանի գործողությունները: Նրանք մասնակցում են հակամարտության խաղաղ կարգավորմանն ուղղված բանակցություններին, բայց վերադառնալով իրենց երկիր՝ իրենց ժողովրդի մոտ քարոզում են բռնություն հայերի հանդեպ», – ասում է Աստվածատրյան-Տուրկոտը՝  նշելով, որ հայկական կողմը ինչպես հարկն է ներկայացնում է այս ամենը միջազգային հանրությանը, և որ սփյուռքը իր հերթին այս ուղղությամբ շատ աշխատանքներ ունի անելու: Նրա կարծիքով՝ պետք է մեծ ճնշում գործադրել միջազգային հանրության վրա, որպեսզի լուծվի սահմանային միջադեպերի կանխարգելման հարցը և հստակ արձանագրվի, թե որ կողմն է  խախտում հրադադարը:  

Աննան նաև կոչ է անում սփյուռքահայերին, որպեսզի նրանք հաճախ այցելեն Արցախ: Նա մի քանի անգամ արդեն եղել է Արցախում և նորից է պատրաստվում գնալ՝ ներկայացնելու այնտեղ իր գրքի ռուսերեն տարբերակը, որը վերջերս է լույս տեսել:

«ՀՀ-ում և Արցախում ապրող ժողովուրդը արտասովոր է, նրանք արժանի են մեր ժամանակին, հարգանքին և օգնությանը: Սփյուռքում շատերս ենք աջակցում Արցախի ժողովրդի ինքնորոշմանը, խաղաղությանը, անվտանգությանը և կայունությանը և ջանքեր ենք գործադրում, որպեսզի Հայաստանը զարգանա՝ չնայած բոլոր դժվարություններին», – եզրափակեց իր խոսքը ամերիկահայ գրող Աննա Աստվածատրյան-Տուրկոտը: 

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

12:22
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ ու չի կարողանում շարժվել։ Ուղևորները ստիպված են եղել իջնել։ Դեպքի վայր է ժամանել փրկարար...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերգեյ Խաչատրյանը, Անա Չումաչենկոն և մեծահամբավ այլ երաժիշտներ ընդգրկված են Խաչատրյանի անվան մրցույթի ժյուրիի կազմում
Արամ Խաչատրյանի անվան 20-րդ միջազգային մրցույթի ժյուրիի կազմում ընդգրկված են մեծահամբավ երաժիշտներ։ Հիշեցնենք, որ այս տարի մրցույթն անցկացվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
ՀՀ երրորդ նախագահ, ՀՀԿ նախագահ Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին` ՌԴ նախագահի ընտրություններում համոզիչ հաղթանակի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյանը՝ ոսկեպարցիներին
Ձեր թիկունքում, ձեր դեմ որևէ բան չի կարող արվի, եթե նույնիսկ արվի մի բան, որն ընկալեք ձեր դեմ, դա արտահայտում է ձեր լավագույն շահը տվյալ իրավիճակում»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ. Վահե Հովհաննիսյան
«Մենք գտնվում ենք պետական համապարփակ աննորմալության փուլում, սրանից պետք է դուրս գալ»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Հայաստանին է մոտենում է հաջորդ ցիկլոնը
Հարավից հզոր ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված հանրապետության ամբողջ տարածքում դիտվել են առատ տեղումներ, Շիրակում, Լոռիում, Տավուշի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:58
Առաջարկվում է երկրորդ Հ1 ստեղծել՝ հանրապետական հեռարձակման
«Նախագծով առաջարկվում է հանրային հեռարձակողին հնարավորություն տալ առանց լիցենզիայի և մրցույթի հանրային մուլտիպլեքսում ուեննալ ևս մեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Տավուշում Խրեմլու, Ասկիպարա անունով գյուղեր կա՞ն. Փաշինյանը՝ կիրանցիների հետ հանդիպմանը
«Ես եկել եմ Ոսկեպար և Կիրանց, որովհետև սահմանագծման գործընթացը կարող է որոշակի խնդիրներ առաջացնել մեր որոշ բնակավայրերի համար, բայց մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Աշխարհում վնասաբեր փոստային առաքումների քանակը նվազել է, ֆիշինգային գրոհներինը՝ ավելացել. «Կասպերսկի»
Գլոբալ փոստային տրաֆիկում սպամի միջին մասնաբաժինը 2023-ին նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 3,03 տ.կ.-ով և կազմել 45,60%: 2022-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եթե ճիշտ եմ հասկանում, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը չի գրանցվել, որպեսզի քվորում չլինի. Ռուբինյան
Այսօր մեկնարկում է Ազգային ժողովի հերթական քառօրյան։ Սակայն քվորում չլինելու պատճառով, նիստը քիչ ուշ մեկնարկեց։ Նախ գրանցվեց 47 պատգամավոր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման
Մասիս խոշորացված համայնքում աղբահանության խնդիրն ամբողջությամբ կլուծվի: Բարերար Միքայել Վարդանյանը համայնքին նվիրել է աղբատար մեքենա,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա. Ալեքսանդր Չաուշյանը Կոնսերվատորիան տեղափոխելու մասին
«Ինձ համար շատ բարդ է հասկանալ, թե մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա։ Հետաքրքիր է՝ այդ մարդն ինչ է կերել, խմել, կամ միգուցե...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանը պետբյուջեի հաշվին քավորին Փարիզ է տարել
«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է․ «ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն իր որդու քավորին, որը խոշոր գործարար է ներկայանում, դասավորել է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
«Փաստ». «Փողի խնդիր չունեն», բայց գնում են հարկերը և տուրքերը բարձրացնելու կամ նորերը սահմանելու ճանապարհով
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ նախորդ տարվանից փորձագետները պնդում էին, որ Հայաստանի իշխանությունները գնալու են հարկերը և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը կփորձի՞ հետայսու աշխատել Արցախի ՀԿ սեկտորի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ՀԿ սեկտորի ակտիվիստները մարտի 20-ին հանրահավաք են անելու Օպերայի հրապարակում։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը պատրաստ է և՛ ԱԺ բացօթյա սրճարանի համար գրեթե նույնքան վճարել, և՛ օրացույցների և օրագրերի համար
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ուսումնասիրելով Ազգային ժողովի 2024 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Փաստ». Փաշինյանը բավական այլայլված է եղել ու նեղված
«Փաստ» թերթը գրում է. «Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Ոսկեպար և, ինչպես տեղեկանում ենք պաշտոնական հաղորդագրությունից,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
Էդգար Ղազարյան. Իջևանցիներին պետք է փրկել իջևանցիներից
Քաղաքական-հասարակական գործիչ Էդգար Ղազարյանը գրում է. «2022 թվականի օգոստոսին Արցախի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Թուրքիայի արտգործնախարարը բացառում է 2024թվականին ուկրաինական հակամարտության կարգավորումը
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը CNN Turk-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ այս տարի Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Եվրադիտորդներին տրվող անձեռնմխելիությունից Հայաստանում անգամ երկրի ղեկավարներն ու պատգամավորները չունեն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՔՊ խմբակցությունը մեկուկես ժամանոց նիստ է արել՝ ԱԺ այսօրվա նիստից առաջ քննարկելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Ողբերգական պատահար Սիսիան-Գորիս ավտոճանապարհին
Մարտի 19-ին, ժամը 05:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիանի օդանավակայանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Փաստ». Խնդիր է դրվել ձևավորել ուժեղ քաղաքական բևեռ` որպես գործող քաղաքական համակարգին իրական այլընտրանք
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեր ունեցած տեղեկություններով, կիրակի օրը Երևանի «Գոլդեն Թուլիփ» հյուրանոցում փակ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը վրդովվել է ու կտրուկ արձագանքել է, թե ամեն մարդ իր գործով պետք է զբաղվի, այդ հարցերը Պապիկյանի տիրույթում չեն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
«Հրապարակ». ՆԳՆ-ն 89 հատ ժամացույցների համար վճարել է 10 մլն 786 հազար դրամ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել, որոնցից 45 հատից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
Մարտի 19-ին դոլարն էժանացել է, ռուբլին և եվրոն՝ արժևորվել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 19-ին ժամը 09:05-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 399.33 դրամ՝ էժանանալով 0.23 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Փաստ». Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը
«Փաստ» թերթը գրում է. «Կիրակի օրը «Հայաքվե» նախաձեռնության ներկայացուցիչները այցելել են Տավուշի սահմանագիծ,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան
12:08 19/03/2024

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}