Աշխարհում 18:18 16/09/2014

ԵՄ ու ԵՏՄ միջև ազատ առևտրի գոտու ստեղծումը՝ նոր «եվրոպական ճգնաժամի» լավագույն լուծում

Եվրամիության և Ուկրաինայի միջև Ասոցացման և խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելը հետաձգվում է մինչև 2015թ.-դեկտեմբերի 31-ը: Նման համաձայնություն է ձեռք բերվել Բրյուսելում ԵՄ-ի, Ռուսաստանի և Ուկրաինայի առևտրի և արտաքին գործերի գերատեսչությունների ղեկավարների եռակողմ հանդիպման արդյունքում: Շատերի համար այդ որոշումը անակնկալ է եղել և բուռն քննարկումների առիթ է դարձել:

ԵՄ տարածած պաշտոնական հաղորդագրության մեջ ասվում է, որ Ուկրաինայի կայունացմանն ամբողջությամբ աջակցելու համար Եվրահանձնաժողովը պատրաստ է լրացուցիչ ճկունություն ցուցաբերել և հետաձգել ազատ առևտրի գոտու իրագործումը մինչև 2015թ-ի դեկտեմբերի 31-ը: ԵՄ-ն պատրաստակամություն է հայտնել քննարկել այն խնդիրները, որ բարձրացրել է Ռուսաստանը այդ համաձայնագրի իրականացման հետ կապված:

Նշենք, որ ավելի վաղ Ռուսաստանն առաջարկել է փոփոխել Ասոցացման համաձայնագիրը և մի շարք ապրանքատեսակների վրա չտարածել դրա դրույթները: Մոսկվան նախազգուշացնում է, որ եթե Ուկրաինա առանց սահմանափակումների ներմուծվեն եվրոպական ապրանքներ, ապա օգտվելով Ռուսաստանի հետ ազատ առևտրային ռեժիմից՝ դրանք առանց խոչընդոտների կհայտնվեն ռուսական շուկայում՝ հսկայական վնասներ հասցնելով ռուս արտադրողներին: Այդ վնասները սկզբնական շրջանում հաշվվում են մոտ 100 միլիարդ ռուբլի, հետևաբար Ռուսաստանը միակողմանի կվերացնի ազատ առևտրի ռեժիմն Ուկրաինայի հետ, ինչն էլ կործանարար հետևանքներ կարող է ունենալ ուկրաինական արտադրողների համար:

Չնայած համաձայնագրի իմպլեմենտացման հետաձգմանը՝ Եվրամիությունը շարունակելու է արտոնյալ պայմաններ տրամադրել, որոնց շնորհիվ Ուկրաինան առանց մաքսատուրքերի կկարողանա արտահանել ԵՄ չափանիշներին համապատասխան իր արտադրանքը եվրոպական շուկա (ի դեպ ուկրաինական արտադրանքի մեծ մասը չի համապատասխանում ԵՄ չափանիշներին), սակայն եվրոպական ապրանքները Ուկրաինա կներմուծվեն նախկին ռեժիմով:

Ռուսական կողմը խոստացել է, որ եթե Ուկրաինան պահպանի ձեռք բերված համաձայնությունը, ապա Մոսկվան իր հերթին կպահպանի Ուկրաինայի հետ ազատ առևտրային ռեժիմը: Այս առումով հարկ է նշել, որ Ռուսաստանն արդեն իսկ արգելել է ուկրաինական գյուղատնտեսական ապրանքների և հրուշակեղենի ներմուծումը, ինչի շնորհիվ էականորեն նվազել է ընդհանուր ապրանքաշրջանառությունը:

Հետաձգումը միայն Ռուսաստանով չէ պայմանավորված

Երեք կողմերից էլ գործիչների և փորձագետների մի մասը կարծում է, որ ԵՄ-ն և Ուկրաինան կապիտուլացվել են Մոսկվայի առաջ և գնացել զիջման այնպիսի հարցում, որի համար Կիևի «Մայդանում» հարյուրավոր մարդիկ են զոհվել, Ուկրաինայից անջատվել է Ղրիմը, երկրի արևելքում սկսվել է քաղաքացիական պատերազմ: Ավելին՝ որոշները պնդում են, որ այդ քայլով ԵՄ-ն դավաճանում է Ուկրաինային: Ոմանք էլ համարում են, որ ընդամենը ժամանակ է շահվում շատ վատ վիճակում գտնվող ուկրաինական տնտեսության վերականգնման, Ռուսաստանի հետ համաձայնության գալու և Դոնբասում լարվածությունը թուլացնելու համար:

Իրականում այդ մոտեցումների կողմնակիցները շատ են խտացնում գույները: Բանն այն է, որ այսօր՝ սեպտեմբերի 16-ին այդ համաձայնագիրը վավերացվել է Ուկրաինայի խորհրդարանում ու Եվրախորհրդարանում: Հետաձգվում է սոսկ համաձայնագրի տնտեսական բաղադրիչի՝ ազատ առևտրի գոտու կենսագործման ժամկետը, ինչի անհրաժեշտությունը կլիներ անկախ Ղրիմի և Դոնբասի խնդրից և ռուս-ուկրաինական լարված հարաբերություններից: Բացի այդ, ինչպես հայտարարել էր Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն, ԵՄ հետ համաձայնագիրը վավերացվել է այնպես, ինչպես ստորագրվել է՝ առանց փոփոխությունների, ինչը նշանակում է, որ Կիևը և Բրյուսելը ամենևին «չեն կապիտուլացվել»:

Եթե անգամ ենթադրենք, որ «Մայդան» չլիներ, Ղրիմը շարունակեր մնալ Ուկրաինայի կազմում, Դոնբասում ամեն ինչ խաղաղ լիներ, Ռուսաստանի հետ հարաբերություններն էլ նախկինի պես դրական, ապա ազատ առևտրի գոտի ԵՄ և Ուկրաինայի միջև, միևնույն է, միանգամից չէր ստեղծվելու: Այդ մասին է վկայում այլ երկրների հետ Եվրամիության կողմից ազատ առևտրի գոտիների ստեղծման պատմական փորձը:

Տնտեսական հարաբերությունների և նորմերի ներդաշնակեցման համար պահանջվում է շատ ավելի երկար ժամանակ, քան մեկ տարին է: Օրինակ, Մեքսիկայի հետ ԵՄ-ն ազատ առևտրի մասին համաձայնագիր է ստորագրել 1997թ.-ին, սակայն այն ուժի մեջ է մտել երեք տարի անց՝ 2000թ.-ին, իսկ Հարավային Աֆրիկայի հետ համաձայնագիրը ուժի մեջ է մտել հինգ տարի անց: Խնդիրը կողմերի միջև նորմերի, չափանիշների և օրենքների ներդաշնակեցումն է, որը բավական երկար ժամանակ է պահանջում: Ասվածն, իհարկե, չի նշանակում, թե ռուս-ուկրաինական լարված հարաբերությունները դեր չեն խաղացել այդ որոշման մեջ: Խաղացել են, սակայն միակ պատճառը չեն:

Ուկրաինական տնտեսությունն իսկապես հայտնվել է դժվար վիճակում և առաջիկա ձմռանը, հաշվի առնելով հատկապես Ուկրաինային ռուսական գազի մատակարարումների դադարեցումը, կարող է հայտնվել աղետի եզրին՝ հրահրելով երկրում սոցիալական պայթյուն: Նման պայմաններում Ուկրաինան և ԵՄ-ն պարզապես որոշել են օգտագործել առիթը: Նրանց շահեկան է ներկայացնել համաձայնագրի կենսագործման հետաձգումը որպես զիջում Մոսկվային՝ ակնկալելով ռուսական կողմի դիրքորոշման մեղմացում, նախ և առաջ հենց ռուսական գազի մատակարարումների վերսկսման հարցում:

ԵՄ-Եվրասիական միություն ազատ առևտրի գոտին՝ լավագույն լուծում

Այս ամենի համատեքստում շատ ուշագրավ հայտարարությամբ է հանդես եկել ԵՄ ընդլայնման ու եվրոպական հարևանության քաղաքականության հարցերով հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեն: Նա ընդգծել է, որ Եվրամիությունը պետք է Մաքսային միության հետ բանակցություններ սկսի ազատ առևտրի գոտի ստեղծելու շուրջ:

«Մեզ անհրաժեշտ է Ռուսաստանի հետ ունենալ հետևողական քաղաքականություն: Ժամանակն է արդեն չթաքնվել «Լիսաբոնից Վլադիվոստոկ ազատ տնտեսական գոտու» նման կոչերի ներքո, այլ պետք է որոշել դրա կոնկրետ բովանդակությունը: Կարծում եմ, որ ժամանակն է ԵՄ ու Մաքսային միության միջև բանակցություններ սկսել ազատ առևտրի գոտի ստեղծելու շուրջ»,- նշել է Ֆյուլեն: 

Մեկ այլ առիթով նա հայտարարել է, թե Եվրամիությունը պատրաստ է զարգացնել Ռուսաստանի, Մաքսային միության ու Եվրասիական տնտեսական միության հետ հարաբերությունների ներուժը, սակայն դրա համար լավագույն քննությունը կլինի Ուկրաինայում հակամարտության կարգավորումը: Այլ կերպ ասած՝ Ֆյուլեն առաջարկում է Ռուսաստանին ուկրաինական ճգնաժամի հանգուցալուծման, ԵՄ հետ Ուկրաինայի ինտեգրումը ճանաչելու դիմաց ԵՏՄ ու ԵՄ միջև նոր հարաբերությունների կառուցման ակտիվ գործընթաց սկսել:

Երբ հնարավոր լինի ստեղծել ազատ առևտրի գոտի ԵՄ ու ԵՏՄ միջև, ապա ինքնըստինքյան կվերանա Ուկրաինայի և «Արևելյան գործընկերության» մյուս անդամ պետությունների, այդ թվում՝ Հայաստանի կողմից այս կամ այն ինտեգրացիոն գործընթացն ընտրելու և այդ ընտրության համար կորուստներ կրելու անխուսափելիությունը: Չի բացառվում, որ ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցությունից և ԵՄ ու Վրաստանի միջև Ասոցացման պայմանագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո կարող է քննարկման առարկա դառնալ Հայաստանի ու Վրաստանի միջև ազատ առևտրի ռեժիմը: ԵՄ ու ԵՏՄ միջև ազատ առևտրի գոտու դեպքում մեխանիկորեն կվերանան այդ բաժանարար գծերը:

Լիսաբոնից Վլադիվոստոկ ազատ առևտրի գոտի ստեղծելու անհրաժեշտության մասին բազմիցս խոսել է նաև ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը: Ֆյուլեի հայտարարությունն ուղիղ ակնարկ է այն մասին, որ Եվրամիությունն արդեն իսկ պատրաստ է իրական բանակցություններ սկսել այդ հեռանկարի շուրջ: Դեռ դժվար է պնդել, թե որքանով են լուրջ տրամադրված կողմերը նման գործընթաց սկսելու համար, քանի որ ԱՄՆ-ն, ԵՄ-ն և Ռուսաստանը միայն շարունակում են ընդլայնել փոխադարձ պատժամիջոցները: Սակայն դատելով հայտարարություններից՝ կարծես թե կա ընկալում, որ դա ստեղծված նոր «եվրոպական ճգնաժամի» լավագույն լուծումը կարող է լինել:

Տիգրան Խաչատրյան, քաղաքագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

12:16
Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան
Երևանում ցերեկային ժամերին ջերմաստիճանը կհասնի +20․․․+22 աստիճանի
Աղբյուր` Panorama.am
11:52
Վճարված ռոյալթիներից 1 մլրդ 51 մլն դրամը հատկացվեց ազդակիր համայնքներին
«Նախագծով նախատեսվում է Սյունիքի, Լոռու, Կոտայքի և Գեղարքունիքի 6 համայնքներին, որոնք միասին ընդգրկում են 33 ազդակիր բնակավայր,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:42
«Արտավազդ»-ի մրցանակակիրները
Թատրոնի միջազգային օրը՝ մարտի 27-ին, Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում տեղի ունեցավ Հայաստանի թատերական գործիչների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակների գործողությունները սպառնալիք են Հայաստանի անվտանգության համար. Փաշինյան
«Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակ կամա թե ակամա անում է գործողություններ և քայլեր, որոնք սպառնալիք են ստեղծում Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:30
Արտակ Զաքարյան. Ռևանշն անխուսափելի է
ՀՀԿ փոխնախագահ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Դավադիր բոսյակներ կան, որ լավագույն տղերքի արյամբ 30 տարի առաջ գծված սահմանները, թշնամու...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Իսրայելն Ադրբեջանին խորհուրդ է տվել ինչպես հաղթահարել ջրի դեֆիցիտը
Իսրայելի ջրամատակարարման ազգային օպերատոր Mekorot ընկերությունն առաջարկել է Ադրբեջանում ջրի սակավության խնդիրը լուծել արհեստականորեն առաջացած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:18
40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագիրը երկարաձգվեց 9 ամսով
«Նախագծով առաջարկում ենք ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների 40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագրի հիման վրա ևս 9 ամսով ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:14
Օրբելյան. Փորձում եմ ակտիվ պահել իմ կապը հայազգի իմ բոլոր ընկերների հետ, մշտապես նորանոր գաղափարներ ենք իրագործում
«Այս տարին նույնպես անչափ հագեցած է հյուրախաղերով, աշխարհի տարբեր բեմերում ելույթներով։ Ուրախ եմ, որ իմ մասնակցությամբ կարողանում եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Մենք ունենք այդ կարգի ինքնուրույն մարդիկ, բայց մի տեսակ զսպաշապիկի մեջ են. Աղվան Վարդանյան
«Մեր իրականությունն ու մենթալիտետն այնպիսին է, որ մենք միշտ փորձում ենք գտնել մեկին, հերոսին, սիրահարվել նրան և ասել, որ նա պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
1.1 մլրդ դրամ սուբսիդիա «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին՝ ջրի սակագնի բարձրացումը փոխհատուցելու համար
Կառավարությունն այսօրվա նիստում «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին սուբսիդիա կհատկացնի խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման (կեղտաջրերի մաքրման)...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց» անցակետում ծառայության անցնելու համար
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական սահմանի մյուս անցման...
Աղբյուր` Panorama.am
10:42
Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման փուլի նոր հարցաշարը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի հրամանով հաստատվել է նախադպրոցական ուսումնական հաստատության ղեկավարման իրավունքի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:34
ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթը հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր. Սամվել Շահրամանյան
Նա ասել է, որ Արցախում շարունակում է մնալ 10-11 մարդ, որ հիվանդ կամ հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ են, որոնք չեն կարողանում ազատ տեղաշարժվել և չթողնել հարազատների գերեոզմանները։
Աղբյուր` Panorama.am
10:31
Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին. Իմանգալի Թասմագամբետով
«Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին... Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնյաների նշված հայտարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Ծաղկաձորի «Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու մեջ
Օրեր առաջ ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության Հրազդանի բաժին է դիմել Կոտայքի մարզի բնակիչ 37-ամյա Կարապետ Թումանյանը և հայտնել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:10
Թուրքիայում լիճը պատվել է մազութի հաստ շերտով՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղի վթարի պատճառով
Մազութի հաստ շերտը ծածկել է Թուրքիայի արևմուտքում գտնվող  Սափանջա լիճը՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղում տեղի ունեցած վթարից հետո։ Այդ մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:58
Արևմուտքը հետապնդում է իր շահերը և իրեն չի հետաքրքրում՝ Հայաստան կլինի, թե ոչ. Կարեն Բեքարյան
«Արևմուտքին պետք է ժամ շուտ այստեղ լինի խաղաղության պայմանագիր։ Իրեն ընդհանրապես չի հետաքրքրում՝ Հայաստանի որ տարածքով»,- 168 TV-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Մարտի 28-ին դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները էժանացել են. Թարմացված
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 28-ին ժամը 09:40-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 391.22 դրամ՝ էժանանոլով 2.77 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:20
«Ժողովուրդ». Փաշինյանն էլի խաբեց քաղաքացիներին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««2020թ․ մայիսի 16-ին հրավիրված մամուլի ասուիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակեց...
Աղբյուր` Panorama.am
09:17
«Փաստ». Փաշինյանը հորդորել է հնարավոր բոլոր տարբերակներով հերթական անգամ դեմոնիզացնել ընդդիմությանն ու «նախկիններին»
«Փաստ» թերթը գրում է. «Վերջին շրջանում Տավուշի գյուղերի թեմայի հետ կապված հայաստանյան իշխանությունների կողմից արվող...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Ժողովուրդ». Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում աշխատակիցները դիմումներ են ներկայացնում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է. աշխատակիցները, իրար հաջորդելով, դիմումներ են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Փաստ». Չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հետ
«Փաստ» թերթը գրում է. «Օրերս պաշտոնական այցով Հայաստան էր ժամանել Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն: Նա հանդիպել է Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Գեներալ Մանվել Գրիգորյանի դատավոր դստերը ՔԿ-ն հարցեր է տվել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկությունների համաձայն՝ ՀՀ քննչական կոմիտեն իրազեկել է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Հրապարակ». «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար որքան գումար է վճարել Հ1-ը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հանրային հեռուստաընկերությունը գնումների պաշտոնական կայքում հրապարակել է, թե որքան գումար է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Փաստ». Գնալով ավելի ակնհայտ են դառնում ներիշխանական «բազառները»,
«Ասֆալտը, ինչպես հայտնի է, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գաղափարաքաղաքական հենքն է»
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
«Ժողովուրդ». Գուրգեն Արսենյանը կհեռանա ՔՊ-ից, ինչ խորը արմատներ ունի պատգամավորի նեղացածությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Գուրգեն Արսենյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:33
Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի
Եկեղեցիներում մատուցվում է Ս. Պատարագ: Կատարվում է Ոտնլվայի արարողություն: Քրիստոս վերջին ընթրիքից հետո, ցուցաբերելով ճշմարիտ հեզության ու խոնարհության օրինակ, լվանում է Իր աշակերտների ոտքերը:
Աղբյուր` Panorama.am
08:23
«Հրապարակ». Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է
«Հրապարակ»-ը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանը վերջերս ներկուսակցական փակ նիստերից մեկի ժամանակ զարմանք է հայտնել, որ 6 տարի է՝...
Աղբյուր` Panorama.am
Օրվա թեմա
08:33 28/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի
08:30 27/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ չորեքշաբթի
08:30 26/03/2024, Հայաստան
Մեծ Պահք. Ավագ երեքշաբթի

Տեսանյութեր

Մեր կյանքը դրամատուրգիա է դարձել՝ ամեն օր նոր պիեսի հարուստ թեմաներով լեցուն. հարցում
15:19 27/03/2024

Մեր կյանքը դրամատուրգիա է դարձել՝ ամեն օր նոր պիեսի հարուստ թեմաներով լեցուն. հարցում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}