Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նախօրեին կառավարությունը պաշտոնապես արձագանքել է խորհրդարանական ոչ իշխանական չորս ուժերի կողմից դեռևս հունիսի սկզբին ներկայացրած 12 կետանոց պահանջներին։ Դրա հետ մեկտեղ նախորդ շաբաթ մեկնարկեցին քառյակ-եռյակի մարզային հանդիպումները: Հետաքրքրական է, որ ոչ իշխանական ուժերը իրենց երևանյան, թերևս գլխավոր հանրահավաքը նախատեսում են անցկացնել հոկտեմբերի 10-ին, երբ մի կողմից լրանում է հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրման 5-րդ տարին, իսկ մյուս կողմից նախանշված է Հայաստանի` Եվրասիական տնտեսական միությանը միանալու պայմանագրի ստորագրումը: Այս, ինչպես նաև ՀՅԴ-ի վերջին քայլերի և հայտարարությունների վերաբերյալ panorama.am-ը զրուցեց ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի հայաստանյան մասնաճյուղի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Մարկարովի հետ:

-Պրն Մարկարով, ինչպե՞ս կբնութագրեք կառավարության արձագանքը եռյակի պահանջներին:
-Նախևառաջ, իմ խորին համոզմամբ, դրական է հենց միայն այն փաստը, որ կառավարությունը ծավալուն և հանգամանալից անդրադարձ է կատարել  ընդդիմադիր դաշտի մտահոգություններին: Մեծ հաշվով, դա ոչ միայն ընդդիմադիր դաշտի, այլ նաև հասարակության մեջ առկա տարբեր խմբերի մտահոգություններն ու առաջարկներն են: Կառավարությունը տվյալ պարագայում հնարավորությունների սահմաններում փորձում է արձագանքել հնչող մտահոգություններին: Հստակ է, որ այն, ինչ գործադիրը ի վիճակի է, պատրաստ է իրականացնել, ինչը չի հակասում քաղաքական մեծամասնության շահերին, անկասկած, արվում է: Եվ հակառակը, այն, ինչ դուրս է առկա ռեսուրսներից կամ հակասում է իշխանությունների շահերին, բնականաբար, մերժվում է: Ցանկացած խնդրի լուծումը ենթադրում է որոշակի ռեսուրսների առկայություն: Իսկ դրանց բացականության պայմաններում կառավարությունը կարող է ընդամենը կիսել առաջ քաշված մտահոգությունը` փաստելով, որ առաջարկը անիրագործելի է այս կամ այն օբյեկտիվ պատճառներով: Մյուս կողմից, հստակ է, որ քառյակի որոշ պահանջներ ընդամենը հիշեցնում են բարի ցանկություններ և առհասարակ անիրագործելի են:

-Ձեր կարծիքով, ի՞նչ նպատակ են հետապնդում եռյակի մարզային հանդիպումները:
-Ցանկացած քաղաքական ուժ պետք գործողություններ իրականացնի ոչ միայն այսպես ասած  արշավների ժամանակ, այլ հանրության մոբիլիազացիային ուղղված մշտական գործունեություն ծավալի: Հետևաբար, հաշվի առնելով իրենց ակտիվ քաղաքական դիրք զբաղեցնելու փորձը, այս քաղաքական ուժերը փորձում են ակտիվ քաղաքական գործընթացների մեջ ներգրավել ոչ միայն մայրաքաղաքը, այն նաև մարզերը: Որոշ մարզային կենտրոներ վերջին ընտրություններում որոշակի ընդդիմադիր կեցվածք ցուցաբերեցին: Հաշվի առնելով նման տրամադրությունների առկայությունը` տարբեր ընդդիմադիր ուժեր իրենց էլետորալ բազան ավելացնելու նպատակով կարող են փորձել օգտագործել դրանք:

Չնայած նրան, որ Երևանում ապրում է երկրի բնակչությանը մոտ կեսը, սակայն պարզ է, որ այս քաղաքական ուժերի համար մարզերում աշխատանքը ոչ պակաս կարևոր է: Այս համատեքստում խորհրդանականան ոչ իշխանական ուժերի մարզային հանդիպումները կարելի է համարել նաև մարզային բնակչության աջակցության մակարդակի չափման յուրօրինակ փորձ:

-Եռյակը իր երևանյան հանրահավաքը պատրաստվում է անցկացնել հոկտեմբերի 10-ին, երբ մի կողմից լրանում է հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրման 5-րդ տարին, իսկ մյուս կողմից` նախանշված է Հայաստանի` Երասիական տնտեսական միությանը միանալու պայմանագրի ստորագրումը: Ձեր կարծիքով, այս համընկումը պատահակա՞ն է:
-Օրվա ընտրության շարժառիթների վերաբերյալ ոչինչ ասել չեմ կարող, սակայն ցանկացած քաղաքական լուրջ առիթ բնականաբար կարող է օգտագորվել ընդդիմության կողմից իր քաղաքական դիրքորոշումը ցուցաբերելու համար: Եթե խոսքը գնում է Հայաստանի` ԵՏՄ-ին միանալու գործընթացի մասին, ապա հստակ է որ նման կարևորագույն առիթը իրենց հարգող ուժերը անտեսել չէին կարող:

Անկախ նրանից թե այդ օրը ստորագրվելո՞ւ է ինչ-որ պայմանագիր, թե՞ ոչ, այս ուժերը ևս մեկ անգամ կներկայացնեն իրենց որդեգրած դիրքորոշումը  և անհրաժեշտության դեպքում կհիմնավորեն իրենց անհամաձայնությունը  իշխանության գործելաոճին:

-Ի՞նչ կասեք, ՀՅԴ-իշխանություն հնարավոր համագործակցության մասին:
-Այստեղ բաց է մնում այն հարցը, թե արդյո՞ք ՀՀԿ-ին անհրաժեշտ է ՀՅԴ-ն որպես կոալիցիայի անդամ և որո՞նք են այն պայմանները, որոնց դեպքում երկու կողմերը կարող են համաձայնվել հանդես գալ միասնաբար: Մյուս կողմից, համենայն դեպս մինչ այս պահը, բավական հասականալի է Դաշնակցության տեղը և դերը ընդդիմադիր դաշտում: Այս տարիներին ՀՅԴ-ն մշտապես քննադատել է իշխանությունների սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությունը: Այսինքն` ՀՅԴ-ն իր համար ընտրել է բավական հարմար դիրք, որը մի կողմից թույլ է տալիս քննադատել իշխանություններին, սակայն, մյուս կողմից, իշխանությունների հետ հնարավոր համագործակցության առումով «չվառել բոլոր կամուրջները»: Այս պարագայում սակայն ամեն ինչ, կամ համարյա ամեն ինչ կախված է իշխանությունների դիրքորոշումից:

-Ձեր կարծիքով, ի՞նչ ազդեցություն կունենա այս գործընթացը ՀՅԴ-ի քաղաքական վարկանիշի վրա:
-ՀՅԴ-ն ունի իր «կորիզային» ընտրազանգվածը: Սա հասականալի է բոլորին: Մյուս կողմից,  եթե Դաշնակցությանը հնարավորությունը ընձեռվի, օրինակ` ընգրկվելով կառավարության կազմում իրականացնել իրենց քաղաքական ծրագրերի մի մասը, դա առհասարակ կարող է դրական ազդեցություն ունենալ այս քաղաքական ուժի վարկանիշի վրա: Իսկ եթե Դաշնակցությունը պարզապես ցանկանում է վերադառնալ իշխանական դաշտ, ապա բնականաբար կկորցնի հավելյալ ընտրազանգված գրավելու հնարավորությունը: Այս տեսանկյունից ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչպիսի՞ հիմնավորմամբ և ծրագրերով է Դաշնակցությունը պատրաստվում համագործակցել իշխանությունների հետ, եթե, իհարկե, այս կանխատեսումները իրականությաւն դառնան: