Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ոչ իշխանական եռյակի հայտարարած «իշխանափոխության» տանող գործողությունները անցել են «տակտիկական դադարի» փուլ: Հրապարակային հայտարարություններից պարզ են դառնում, որ այս ընթացքում տեղի են ունենալու «Համաժողովրդական մարզային շտաբերի ձևավորում»:

Կարծիքներ կան, որ մի կողմից այս դադարը հրապարակային բողոքի էներգիան սպառելու և վատնելու փորձ է, իսկ մյուս կողմից եռյակում առկա տարաձայնությունների արդյունք:

Հոկտեմբերի 10-ին և դրանից առաջ մարզային այցելությունների ժամանակ ուղղակի և անուղղակի հայտարարվում էր, ժողովրդի համախմբվածությամբ եռյակը պետք է հասնի իշխանափոխության: Իսկ ահա հոկտեմբերի 24-ից հետո հանրահավաքային պայքարը տրանսֆորմացվեց համաժողովրդական մարզային շտաբերի ձևավորման ու մոբիլիզացիայի միջոցով պայքարը շարունակելուն:

Վերջին հանրահավաքից հետո ՀԱԿ-ը հանդես եկավ հայտարարությամբ, ըստ որի «հույժ անհրաժեշտ էր համարում, Համաժողովրդական շարժման տարածքային գրասենյակների ձեւավորմանը զուգընթաց, որեւէ կերպ չթուլացնել, այլ ընդհակառակը, ավելի թեժացնել ու շարունակական դարձնել Ազատության հրապարակում սկիզբ առած լուրջ քաղաքական գործընթացը»:

Իսկ բոլորովին վերջերս «Ժառանգություն» կուսակցության լիդեր Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հանդես եկավ հայտարարությամբ, ըստ որի կա միասնական հանրահավաք, սակայան չկա հանրահավաքի առաջ միասնական հարթակ, ուստի չկա նաև միասնական օրակարգ: Ուստի նաև հնչեց քաղաքացիական ժողովներ կազմակերպելու առաջարկ դեկտեմբերի սկզբին: Նման հրապարակային միջոցառում է նախատեսել նաև ՀԱԿ-ը դեկտեմբերի 10-ին անցկացվելիք երթով:

Փաստորեն ստացվում, որ եռյակի գործողություններում առկա են հակասությունները, ինչը շղթայական ռեակցիայով տանելու է հրապարակային պայքարի ոչ միասնականության իր բոլոր հետևանքներով: Այլ կերպ ասած, Կրլովի հայտնի առակի համաձայն ոչ իշխանական պայքարի սայլի տեղից շարժելը դառնում է անհեռանկար:

Խորհրդարանական ոչ իշխանական ուժերը հունիսի 10-ին 12 կետից բաղկացած պահանջներ ներկայացրեցին իշխանություններին, որի կատարման վերաբերյալ կառավարությունը հանդես եկավ պաշտոնական պատասխանով: 

Այն որ ոչ իշխանական ուժերի միակ ձևակերպված փաստական ասելիքը հանրահավաքային պայքարի և օրակարգի բացակայության պայմաններում ներկայացված է 12 կետանոց պահանջագրով ակնհայտ փաստ է: Ուստի ոչ իշխանական ուժերի կողմից հնչող հայտարարություններում հորդոր կար իշխանությանը առաջարկներով հանդես գալու: Նման հայտարարություն արվել է հոկտեմբերի 10-ին ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի կողմից` «Մեր ծրագրերն ու նպատակները հստակ են, ուստի երկխոսության եւ փոխզիջումային լուծումների առաջարկները պետք է բխեն իշխանություններից»։

12 կետանոց պահանջներին կրկին անգամ անդրադառնալու, քննարկելու, լուծման ուղիներ փնտրելու վերաբերյալ վերջերս իր հարցազրույցում հայտարարեց նախագահ Սերժ Սարգսյանը` նշելով. «Այս իրավիճակում, ես կարծում եմ, որ ճիշտ կլինի և այդպիսի առաջարկություն ես կառավարությանն արել եմ, որպեսզի նորից անդրադառնան այդ փաստաթղթին, կետ առ կետ քննարկեն այդ փաստաթուղթը և նշեն կոնկրետ այն գործընթացները, որոնցով իրականացնելու են այդ կետերը»:

Ոչ իշխանական ուժերը մերժեցին առաջարկը, այն կետերը քննարկելու լուծման մեխանիզմներ գտնելու ուղղությամբ, որոնք ձևակերպել են ոչ թե իշխանությունները այլ հենց ոչ իշխանական ուժերը:

Ստացվում է, որ այդ քայլով ոչ իշխանական ուժերը կամ չեն ցանկանում, որ լուծում տրվի, ինչպես հայտարարվում է, «ժողովրդի» պահանջին, որը ակնհայտ փոփոխություններ է ենթադրում, և որի արդյունքում կստացվի, որ Հայաստանում կա կենսունակ ընդդիմություն, կամ այդ համագործակցությունը փոշիացնում է ոչ իշխանական ուժերի կողմից հայտարարված իշխանափոխության հասնելու պայքարի իմաստը:

Պահանջների բովանդակության մասին շատ է խոսվել, սակայն այդ պահանջները կատարելու ու շոշափելի փոփոխությունների ու լուծման հասնելու համար պետք են նաև մեխանիզմներ, որոնք պետք է առաջարկեն հենց պահանջների հեղնակները: Օրինակ` երկրորդ կետով պահանջներից մեկը կարմիր գծերի համակարգի վերանայումն է: Վերանայել, սակայն ինչով փոխարինել, այդ մասին չկա առաջարկ: Կամ մյուս կետով պահանջվում է կրկնապատկել գյուղմթերքի արտադրության, ոռոգման ջրի և վարկերի համար տրամադրվող սուբսիդիաների ծավալները: Ի՞նչ մեխանիզմներով և այլն: Այսպիսի հարցերը լուծվում են քննարկումների ու համագործակցության միջոցով, որը մերժվում է ոչ իշխանական ուժերի կողմից:

Որպես վերջաբան կարելի է նշել, որ ոչ իշխանական ուժերի կեցվածքի ու գործողությունների ամբողջ սպեկտրը միայն մի բան է հուշում` պատրաստվում են հաջորդ ընտրություններին:

Վահագն Սարոյան, վերլուծաբան