Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հարավային Օսիայի խորհրդարանի խոսնակ Անատոլի Տիբիլովը այսօր հայտարարել է, որ Ռուսաստանը և Հարավային Օսիան հաջորդ տարի ստորագրելու են ռուս-աբխազական ռազմավարական համագործակցությանը համարժեք երկկողմ պայմանագիր, որն էլ ավելի է խորացնելու Հարավային Օսիայի և Ռուսաստանի ինտեգրացիան: Օրերս Ռուսաստանի և Աբխազիայի միջև ստորագրվել էր ռազմավարական համագործակցության մասին պայմանագիրը, որն ենթադրում է համատեղ պաշտպանություն և Աբխազիայի ավելի խորը ինտեգրացիա Ռուսաստանի սոցիալ-տնտեսական և ռազմա-քաղաքական տարածք: 

Ռուսաստանը «ինտեգրում» է Հարավային Օսիան

Հարավային Օսիայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Բորիս Չոչիևը այսօր հայտարարել է, որ Հարավային Օսիայի իշխանությունները առաջարկել են Մոսկվային ռազմական դաշինք կընքել, որը թույլ կտա Հարավային Օսիան պաշտպանել Վրաստանի հարձակումից: Ռուս-հարավօսական հարաբերությունները փաստորեն թևակոխում են նոր փուլ:

2008թ.-ի հնգօրյա պատերազմից հետո, Ռուսաստանը միջամտեց և թույլ չտվեց Վրաստանին գրավել Հարավային Օսիայի տարածքը և ճանաչեց Հարավային Օսիայի և Աբխազիայի անկախությունը: Այսօր ռուս-վրացական հարաբերությունների լարվածության ֆոնին այս նոր առաջարկությունը Մոսկվայի՝ Հարավային Կովկասում վերջնականապես և երկարաժամկետ ամրապնդվելու մասին է վկայում: Ռուսաստանը իր ֆինանսական աջակցությունն է ցուցաբերում Հարավային Օսիան և ռուսական ֆինանսավորման շնորհիվ հնարավոր եղավ շատ կարճ ժամանակաշրջանում վերականգնել պատերազմի հետևանքով հողին հավասարեցված Հարավային Օսիայի մայրաքաղաք Ցխինվալը:

Այս պահին Հարավային Օսիայի սահմանների անվտանգությունը ապահովում են ռուսական զորքերը, որոնք տեղակայվել են Հարավային Օսիայում: Ռուսական ռազմակայանները տեղակայված են Ցխինվալ քաղաքում և Ջավա ավանում: Ռուսական զորքերի թիվը այդ ռազմակայաններում հասնում է 4.000-ի: Ռազմակայանները զինված են «Տոչկա-Ու» և «Սմերչ» համակարգերով: Ցխինվալի և Ջավայի ռազմակայանները ենթարկվում են Ռուսաստանի Հարավային ռազմական շրջանի հրամանատարությանը: 

Ռուսաստանը ապահովում է Հարավային Օսիայի գազամատակարումը «Ձուարիկաու-Ցխինվալ» գազամուղի միջոցով, որը բացվել է 2009թ.-ին: Հարավային Օսիան Հյուսիսային Օսիայի, Ռուսաստանի հետ կապված է Ռոքիի թունելով, որի վերանորոգման աշխատանքները սկսվել էին դեռևս 2012թ.-ին և ավարտվել են այս տարի: 2112 մետր բարձրության վրա գտնվող թունելը անցնում է Կովկասյան Գլխավոր լեռնաշղթայով, իսկ թունելի ընդհանուր երկարությունը կազմում է 3730 մետր: 

Բացի այդ, Հարավային Օսիայի բնակչության 90%-ը ունի Ռուսաստանի քաղաքացիություն:

Ռուս-վրացական հարաբերություններում ճգնաժամ է հասունանում

Վրաստանի վարչապետի ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների գծով հատուկ ներկայացուցիչ Զուրաբ Աբաշիձեն այսօր հայտարարել է, որ իր հերթական հանդիպումը Ռուսաստանի փոխարտգործնախարար Գրիգորի Կարասինի հետ նախատեսված չէ և իրենք որոշակի ընդմիջում են վերցրել: Այդ ընդմիջումը պայմանավորված էր օրերս Ռուսասատնի և Աբխազիայի միջև Սոչիում ստորագրված դաշնակցային հարաբերությունների մասին նոր պայմանագրով:

Նոր պայմանագիրը ենթադրում է Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև սոցիալական, տնտեսական փոխհարաբերությունների ընդլայնում, ինչպես նաև Աբխազիայի անդամակցում Ռուսաստանի կողմից ստեղծված ինտեգրացիոն կամ այլ կառույցներին: Պայմանագրի ամենակարևոր պահը վերաբերվում է համատեղ պաշտպանության մասին կետին, ըստ որի, կողմերից մեկի վրա հարձակումը նշանակում է հարձակում մյուս կողմի վրա:

Մոսկվան ստանձնում է երեք տարվա ընթացքում աբխազական բանակը արդիականացնելու պարտավորություն: Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև ստեղծվելու է միասնական սոցիալ-տնտեսական տարածք, իսկ Աբխազիայի բնակչության կենսամակարդակը և տարեց բնակչությանը կենսաթոշակները պետք է հավասարվեն Ռուսաստանի կենսաթոշակների մակարդակին:

Ռուսաստանը նոր պայմանագրով նաև հեշտացնելու է Աբխազիայի քաղաքացիների համար Ռուսաստանի քաղաքացիություն ստանալու կարգը:

Վրաստանի նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին Ռուսաստանի և Աբխազիայի միջև նոր պայմանագրի ստորագրումը համարում է աբխազական տարածքի բռնակցում, ինչը վտանգում է Հարավային Կովկասի կայունությունը:
Մարգվելաշվիլին նշել է, որ այդ փաստաթուղթը փակուղի է մտցնում Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև բանակցությունները:

Նրա խոսքով, նոր պայմանագիրը փաստացի միացնում է Վրաստանի մաս կազմող տարածքը Ռուսաստանի ռազմա-քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական տարածությանը և Աբխազիան փաստացի վերածվում է Ռուսաստանի մի մասի:

Մարգվելաշվիլին միջազգային հանրությանը կոչ է արել համախմբվել ընդդեմ Ռուսաստանի բռնակցման քաղաքականության:

ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հայտարարել է, որ դաշինքը չի ճանաչում Աբխազիայի և Ռուսաստանի միջև ստորագրված նոր պայմանագիրը և կոչ են անում Ռուսաստանին չեղյալ հայտարարել Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անկախության ճանաչումը ու դուրս բերել զորքերը Վրաստանի տարածքից:
ԱՄՆ-ի պետքարտուղարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Ջեֆ Ռատկեն հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը չի ճանաչում Ռուսաստանի և Աբխազիայի մինչև կնքնված պայմանագիրը և կոչ է անում հրաժարվել Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անկախության ճանաչումից և դուրս բերել իր զորքերը: 

Թբիլիսիի և Մոսկվայի միջև նոր սրացումը չպետք է անդրադառնա Հայաստանի վրա

Ռուս-վրացական հարաբերություններում նոր «սառը պատերազմը» պայմանավորված է այդ թվում Թբիլիսիի կողմից ԵՄ-ի հետ ասոցացման համաձայնագրի ստորագրման և ռուս-աբխազական ռազմավարական համագործակցության մասին նոր պայմագրով: Ռուս-վրացական սրացումը չպետք է անդրադառնա հայ-վրացական բարիդրացիական հարաբերությունների վրա: 2008թ.-ի հարավօսական հնգօրյա պատերազմի ժամանակ Հայաստանը կարողացավ զերծ մնալ այդ հակամարտությանը որևէ ձևով ներքաշվելուց և Գյումրիի ռուսական 102-րդ ռազմակայանը ոչ մի կերպ չմիջամտեց հնգօրյա պատերազմի ընթացքին: Հայաստանը պետք է կառուցի իր անվտանգային համակարգը, այդ թվում Վրաստանի հետ հարաբերությունները՝հնարավորինս զերծ մնալով տարածաշրջանում նոր, բաժանարար գծերի մաս դառնալուց:

Հայ-վրացական համագործակցության կարևոր բաղկացուցիչն է էներգետիկ-կոմունիկացիոն համագործակցությունը: Հայաստանի համար Վրաստանը կարևոր տարանցման երկիր է, յուրօրինակ պատուհան դեպի արտաքին աշխարհ և այդ երկրի տարածքով են անցնում հայկական տնտեսության համար կենսական նշանակության կոմունիկացիաները՝ երկաթգիծ, որը Հայաստանը կապում է սևծովյան Բաթում և Փոթի նավահանգիստների հետ, Ռուսաստանի հետ կապող ավտոմայրուղին՝ դեպի Վերին Լարս, ինչպես նաև Ռուսաստան-Հայաստան գազամուղի մի հատվածը:

Ինչ վերաբերվում է Վրաստանի հետաքրքությանը Հայաստանի հետ հարաբերությունների խորացման առումով, ապա Թբիլիսին հետաքրքված է «Հյուսիս-Հարավ» ծրագրի կյանքի կոչմամբ: Մեղրի-Երևան-Բավրա ավտոճանապարհը կապահովի Հայաստանի հարավային սահմանից երթևեկությունը մինչև Վրաստանի սահման, ապա նաև դեպի Սևծովյան նավահանգիստներ: Վրաստանը իր հերթին հետաքրքված է Հայաստան-Իրան երկաթգծի կառուցմամբ, քանի որ այդ դեպքում վրացական կողմը օգտագործելով Հայաստանի տարանցման հնարավորությունները դուրս կգա Իրանի բազմամիլիոնանոց շուկա և Պարսից ծոցի նավահանգիստներ:

Արտյոմ Բալասանով, վերլուծաբան