Տարածաշրջան 14:20 22/07/2014

Իրան-Հայաստան գազային համագործակցությունը խորացնելու համար անհրաժեշտ է անվտանգության բարենպաստ միջավայր

Իրանի նավթի նախարարի՝ միջազգային հարցերով տեղակալ Ալի Մաջեդին այսօր իրանական «ԻՍՆԱ» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում, անդրադառնալով իրանական գազի՝ Եվրոպա արտահանելու հավանականությանը, մասնավորապես նշել է. «Ժամանակին Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի և Ֆրանսիայի հետ գազի արտահանման հարցում պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել, և այդ հարցում որոշակի քայլեր էին ձեռնարկվել, սակայն դեռևս արտահանում տեղի չի ունեցել: Իրանական գազի՝ Եվրոպա արտահանման երեք ճանապարհ կա. 1. Թուրքիա, 2. Իրաք-Սիրիա-Լիբանան և 3. Հայաստան-Վրաստան»:

Նկատենք, որ փոխնախարար Մաջեդին ս.թ. մայիսի 7-ին արած հայտարարության մեջ կրկին նշել էր, որ Իրանը պատրաստ է Հայաստանի տարածքով գազ արտահանել Եվրոպա: Հուլիսի 18-ին Երևանում կազմակերպված մամլո ասուլիսի ընթացքում ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպան Մոհամմադ Ռեիսին ևս անդրադարձել էր Հայաստանի տարածքով գազի արտահանման հավանականությանը:

Վերջին շրջանում մամուլում որոշ հրապարակումներ են թողարկվում, համաձայն որոնց՝ իբր Իրանը Հայաստանին գազի ոլորտում համագործակցության առաջարկներ է անում, իսկ Հայաստանն էլ Ռուսաստանի ճնշմամբ խուսափում է դրանից:

Այնինչ 2007թ.-ից ի վեր Հայաստանն ու Իրանն արդեն իսկ ակտիվ համագործակցում են գազի բնագավառում: Հայաստանն Իրանից ներկրում է գազ, փոխարենը վերադարձնում էլեկտրաէներգիա:

ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության կողմից հրապարակված Հայաստանի արտաքին առևտրի ամփոփ ցուցանիշների համաձայն՝ 2013թ. Հայաստանն Իրանից ներմուծել է 57 միլիոն 579,4 հազար ԱՄՆ դոլար արժողությամբ 316 832,8 հազ.խմ. և 1 միլիոն 213,5 հազար ԱՄՆ դոլար արժողությամբ 2 միլիոն 391,6 հազար տոննա գազ:

Իրանի գազի ազգային ընկերության տվյալներով էլ՝ 2007-2012թթ. Ւրանը Հայաստանի էլեկտրաէներգիայի դիմաց 1,5 միլիարդ խորանարդ մետր գազ է տրամադրել:

Իրան-Հայաստան գազատարի կառուցման վերաբերյալ առաջին համաձայնագիրը ստորագրվել է 1992թ. Թեհրանում, իսկ 1995թ. լրացումներ են կատարվել նույն պայմանագրում: Ըստ համաձայնագրի՝ Իրանը պարտավորվում է Հայաստանին գազ մատակարարել 20 տարվա ընթացքում, ևս 25 տարի երկարացնելու իրավունքով: Շահագործման սկզբնական շրջանում ներմուծման ծավալը տարեկան կազմել է 1.1 միլիարդ խմ. գազ, իսկ հետո աստիճանաբար աճել է՝ հասնելով 2.3 միլիարդի. Գազի արտահանման ընդհանուր քանակը պետք է կազմի 36 միլիարդ խմ., որի դիմաց Հայաստանը պարտավորվել է վճարել էլեկտրաէներգիայով (1 խ.մ. դիմաց 3 կիլովատ ժամ): Էլեկտրաէներգիան Իրանին փոխանցվում է երկու հաղորդման գծերով, իսկ երրորդ էլեկտրահաղորդման գծի շինարարությունն ընթացքի մեջ է: Այն կունենա 412 կմ, որից 312-ը Հայաստանի տարածքում: Գազամուղի կառուցման արժեքը կազմել է 220 միլիոն դոլար, որից 100-ը՝ Հայաստանի տարածքում է ծախսվել: Խողովակաշարի տրամագիծը 700 մմ:
Այժմ անդրադառնանք Հայաստանի տարածքով իրանական գազի արտահանման հնարավորությանը:

2013թ. նոյեմբերին Իրանի և «5+1 խմբի» միջև ստորագրված ժնևյան համաձայնագրից հետո առաջացած աշխարհաքաղաքական իրողության պայմաններում իսկապես մեծացավ իրանական գազի արտահանման հավանականությունը և Իրանի իշխանություններն անմիջապես ձեռնամուխ եղան արտաքին տնտեսական հարաբերություններն աշխուժացնելու գործին:

Սակայն քանի դեռ Իրանի և «5+1 խմբի» միջև միջուկային խնդրի շուրջ ձեռք չի բերվել վերջնական համաձայնություն և ամբողջովին չեղյալ չեն հայտարարվել պատժամիջոցները, ապա իրանական գազի արտահանման մասին խոսակցությունները պետք է դիտարկել բացառապես քաղաքական հարթության մեջ:

Մեր կարծիքով, եթե խնդիրը լիներ միայն Ռուսաստանը, ապա Իրան-Հայաստան-Ռուսաստան ձևաչափով գուցե հնարավոր լիներ գազի արտահանման հարցում գալ ընդհանուր հայտարարի: Հաշվի առնելով Իրան-Հայաստան գազատարի առկայությունը՝ անհրաժեշտության դեպքում հնարավոր է արդեն եղած գազատարի կողքով նոր՝ ավելի մեծ տրամաչափի գազատար անցակցնել, քանի որ հորատման դժվարին աշխատանքներն արդեն իրականացվել են:

Սակայն նման խոշոր էներգետիկ ծրագիր իրականացնելու համար նախևառաջ անհրաժեշտ է բարենպաստ անվտանգության միջավայր: Ցավոք սրտի, ԼՂ հակամարտության չլուծված լինելու հանգամանքը, Ադրբեջանի կողմից տարածաշրջանն ապակայունացնելու ջանքերը, Ռուսաստան-Վրաստան չկարգավորված հարաբերությունները և մի շարք այլ գործոններ լուրջ խոչընդոտ են հանդիսանում Հայաստանի տարածքով իրանական գազն արտահանելուն:

Հայտնի իրադարձությունների պատճառով Իրաք-Սիրիա-Լիբանան ճանապարհի գործարկումը գոնե առաջիկա մեկ տասնամյակի կտրվածքով դժվար թե մրցունակ լինի, հետևաբար, ինչպես Իրանի նավթի փոխնախարար Ալի Մաջեդին էր իր հարցազրույցում նշել, առաջիկայում իրանական գազի արտահանման հարմար տարբերակն այնուամենայնիվ մնում է Թուրքիան, իսկ Անկարայի հետ Թեհրանի խնդիրները միանգամայն այլ հարթության վրա են: 

Արմեն Իսրայելյան, իրանագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
Վաղ առավոտյան խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը
Գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հայտնում է, որ առավոր շուտ եկել են իր տունն են խուզարկում՝ զենք -զինամթերք հայտանաբերելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել Երևանի և Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմանը. Լավրով
«Հայաստանի ղեկավարությունը, ծանոթ է Մոսկվայի տեսակետին, գիտի Ռուսաստանի Դաշնության պատրաստակամության մասին՝ նպաստելու Ադրբեջանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Հրապարակ». Ոսկեպարցիներն անհամբերությամբ սպասում են Փաշինյանի այցին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ լրացավ տասնօրյա ժամկետը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի Ոսկեպար, Բաղանիս և հարակից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Փոխանակման կետերում ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 29-ին ժամը 09:10-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 390.72 դրամ՝ էժանանոլով 0.57 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փոքրիկ Հայաստան, բայց 29 հազար 800 կմ² ձգվող կոռուպցիոն սկանդալներ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արցախի ներդրումային հիմնադրամը, որպես «Զարգացման արցախյան գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Հրապարակ». Իշխան Սաղաթելյանի հո նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանի հոր` Վաչիկ Սաղաթելյանի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
«Ժողովուրդ». Պաշտոնային ոչ հարիր պահվածքը ազդելու է Հայաստանի կողմից արտերկրում նշանակված 51 պատվավոր հյուպատոսների գործունեության վրա
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ԱԳՆ արարողակարգի ղեկավար Գագիկ Վանոյանը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Ինչ պաշտոն կստանա Դիանա Գալոյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Տնտեսագիտական համալսարանի արդեն նախկին ռեկտոր Դիանա Գալոյանը, մեր տեղեկություններով, շուտով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանության համար
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատերազմից ի վեր Նիկոլ Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». Ովքե՞ր են ընդգրկված Հայկ Մարությանի կուսակցությունում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնել՝...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Ժողովուրդ». Կարճ ասած՝ Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2019թ ապրիլի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանը այսպիսի միտք արտահայտեց. «Մենք...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
Գյանջայի Ալիևի անվան պողոտայում խոշոր հրդեհ է բռնկվել
Ադրբեջանի Գյանջա քաղաքի՝ Հեյդար Ալիևի անվան պողոտայի հինգհարկանի շենքերից մեկում խոշոր հրդեհ է բռնկվել։ Այս մասին գրում են ադրբեջանակն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:30
Ավագ ուրբաթ
Ավագ ուրբաթը Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրն է:
Աղբյուր` Panorama.am
07:34
Որ հասցեներում այսօր լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 29-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
07:29
Վազգեն Ռշտունի. Դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին
Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին հայտարարություն է տարածել, որում մասնավորապես ասվում է. «Ցանկանում եմ իրազեկել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:01
Ալեն Սիմոյանը մեծահոգաբար Ադրբեջանին է տալիս այն, ինչը «իրենցն է»
«Իմ միջազգային գործընկերները երբ մեկնում են Բաքու, իրենց հետ խոսելիս ասում եմ, որ մենք մտահոգություն ունենք, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Ինչպե՞ս Ժաննա Անդրեասյանը դասարաններում կկրճատի աշակերտների թիվը
«Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը, արդյունքում տարրական և միջին դասարաններում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:13
Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են Մարտի 28-ին Երևանում կայացել են Հայաստանի Հանրապետության և Կորեայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:58
Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը
Մայր Աթոռից հայտնում են. «Մարտի 28-ին՝ Ավագ Հինգշաբթի, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Օրակարգը մեկն է՝ հայկական պետականության փրկությունը. ՀՅԴ Բյուրո
ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Վերջին շաբաթների ընթացքում Նիկոլ Փաշինեանն ու իր վարչակազմը ևս մէկ անգամ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}