Ադրբեջանում «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական կառույցի ներկայությունը` սպառնալիք Իրանի անվտանգությանը
Իրանական «ԻՍՆԱ» լրատվական գործակալության հաղորդմամբ` ԻԻՀ Արդաբիլ նահանգում Իրանի հոգևոր առաջնորդի ներկայացուցիչ այաթոլլահ Սեյյեդ Հասան Ամելին Ադրբեջանում գործող իսլամական ծայրահեղական խմբավորումների վերաբերյալ հերթական զեկույցում մտահոգություն է հայտնել, որ «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման ներկայությունն Ադրբեջանում լուրջ սպառնալիք է հանդիսանում սահմանակից Իրանի Արդաբիլ նահանգի համար:
Տարբեր աղբյուրների համաձայն` վերջին երեք տարվա ընթացքում ավելի քան հարյուր ադրբեջանցի գրոհային է սպանվել Սիրիայում: Իրանին մտահոգում է Ադրբեջանում «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական կառույցի ազդեցության մեծացման սպառնալիքը: Այդ պատճառով էլ Իրանը փորձում առավել վերահսկելի դարձնել Իրան-Ադրբեջան ցամաքային սահմանը` կանխելով իսլամականների հնարավոր մուտքն իր երկրի տարածք:
Իրանի Արդաբիլ նահանգի սահմանապահ ծառության հրամանատար Մոհամմադ Ալի Թահերին վերջերս հայտարարեց, որ իրանական կողմը անհրաժեշտ միջոցառումներ է ձեռնարկում, որպեսզի Բիլե Սավար, Գարմի, Մեշգինշահր և Փարսաբադ սահմանային շրջաններում ենթակառուցվածքների արդիականացմամբ ապահովի սահմանների անանցանելիությունը:
Ադրբեջանում «Իսլամական պետության» ներկայության վերաբերյալ իրանցի բարձրաստիճան հոգևորականի հայտնած մտահոգությունից ընդամենը մի քանի օր առաջ իրանական ԶԼՄ-ները հաղորդեցին, որ Ադրբեջանի բանակին պատկանող շուրջ 30 միավոր տանկ, որոնցից մի մասն իսրայելական արտադրության են եղել, մոտեցել են Իրանին սահմանակից Բիլե Սավար և Փարս Աբադ շրջաններին:
Թեև Իրանի միջուկային խնդրի կարգավորման հարցում արձանագրված առաջընթացի արդյունքում Իրանի շուրջ ձևավորված անվտանգության միջավայրը փոքր-ինչ բարելավել է, սակայն միջուկային խնդրի` վերջնական լուծված չլինելու հանգամանքը դեռևս չի բացառում ռազմական գործողություններ սկսվելու կամ առնվազն երկրի սահմաններում անկայունություն առաջանալու հավանականությունը:
Իրաքում «Իսլամական պետության» գրոհայինների դեմ պայքարում Իրանի արձանագրած շոշափելի արդյունքների պայմաններում չի բացառվում, որ ԻՊ գրոհայիններն այս անգամ Ադրբեջանի տարածքից փորձեն ներթափանցել Իրան:
Վերը նշված սպառնալիքների վերաբերյալ ադրբեջանական կողմից հստակ պարզաբանումներ ստալանուն էր միտված Իրանի պաշտպանության և ԶՈւ աջակցման նախարար Հոսեյն Դեհղանի` ապրիլի 20-ին Ադրբեջան կատարած այցը:
Իրանի պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարի` Բաքու կատարած այցի ընթացքում ադրբեջանական կողմի հետ համաձայնություն է ձեռք բերվել ռազմական ոլորտում համագործակցելու նպատակով ձևավորել համատեղ հանձնաժողով:
Հաշվի առնելով ռազմական ոլորտում Իսրայելի և Ադրբեջանի միջև հաստատված սերտ համագործակցությունը և դրա խորանալու միտումները` ենթադրվում է, որ սույն հանձնաժողովը ստեղծվում է իրանական կողմի նախաձեռնությամբ, որպեսզի Ադրբեջանի տարածքում «Իսլամական պետության» գրոհայինների դեմ ռազմական գործողություններ սկսելու դեպքում Իրանը կարողանա լիարժեքորեն վերահսկել իրավիճակը, քանի որ, ինչպես ցույց է տվել իրանաադրբեջանական հարաբերությունների վերջին երեք տարվա պատմությունը, Թեհրանը միշտ էլ զգուշավորությամբ է մոտեցել Ադրբեջանի իշխանությունների հայտարարություններին, թե իրենց տարածքը չի օգտագործվի Իրանի դեմ հնարավոր հարձակման ժամանակ, քանի որ ադրբեջանցի պաշտոնյաների` Իրանի հարցում արված հայտարարություններն ու կատարած գործողությունները միմյանց հակասել են:
Արմեն Իսրայելյան, իրանագետ