Նուբարաշենի գերեզմանոցի թափոններն ու թունաքիմիկատները կլիկվիդացվեն
Նուբարաշենի գերեզմանոցում տեղադրված թափոնները, ինչպես նաև հանրապետության 24 տարբեր տարածքների պահեստարանների մնացորդային ժամկետանց թունաքիմիկատները կլիկվիդացվեն: Դա իրականացվելու է այսօր ՀՀ բնապահպանության նախարար Արամայիս Գրիգորյանի և Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող, ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցիչ Բրեդլի Բուզետտոյի կողմից ստորագրված «Ժամկետանց պեստիցիդների պաշարների ոչնչացումը և քիմիկատների կայուն կառավարման շրջանակներում կայուն օրգանական աղտոտիչներով (POPs) աղտոտված տարածքների խնդիրների կարգավորումը Հայաստանում» ծրագրի հիման վրա:
Բնապահպանության նախարարության լրատվական ծառայությունից տեղեկացնում են, որ ընդհանուր առմամբ, էկոլոգիապես անվտանգ եղանակներով կոչնչացվեն 1,050 տոննա կայուն օրգանական աղտոտիչներ (ԿՕԱ) և այլ ժամկետանց թունաքիմիկատներ և կվնասազերծվի բարձր աղտոտվածությամբ 7,100 տոննա հող: Եվս 12,700 տոննա ավելի ցածր մակարդակի աղտոտվածություն ունեցող հողային զանգված կպարփակվի անվտանգ եղանակով:
Ծրագրի տևողությունն է 4 տարի, և իրականացման համար Գլոբալ էկոլոգիական հիմնադրամը (ԳԷՀ) հատկացրել է 4.7 միլիոն ԱՄՆ դոլար դրամաշնորհ:
ԳԷՀ-ի ընթացակարգի համաձայն` ազգային կողմից նույնպես պահանջվում է համաֆինանսավորում, ինչը կարող է արտահայտվել ոչ միայն ուղղակի դրամական, այլև իրեղեն մասնակցությամբ՝ նշված հիմնախնդրի լուծմանն ուղղված իրականացված, իրականացվող կամ նախատեսվող գործողություններով, միջազգային կառույցների կողմից նախատեսվող ծրագրերով:
Նախարարը տեղեկացրել է, որ Հայաստանը առաջարկում է եղած ժամկետանց պեստիցիդները տեղափոխել երրորդ երկիր, որտեղ համապատասխան տեխնոլոգիաներվ իրականացվի այրում և վնաս չհասցվի շրջակա միջավայրին:
«Հաշվի առնելով բոլոր գործընկերների՝ կառավարության համապատասխան մարմինների, միջազգային կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության միջև ձևավորված փոխգործակցության ոգին, համոզված ենք, որ այս կարևոր, բայց և բարդ ծրագիրը հաջողությամբ ավարտին կհասցնենք: Ճկունությունը և նորարարությունը պետք է դառնան հիմնական ուղենիշներ ծրագրի իրականացման ընթացքում որոշումների կայացման համար», - իր ելույթում նշել է Բրեդլի Բուզետտոն:
Ծրագրի գործողությունները պետք է իրականացվեն` հաշվի առնելով ազգային օրենսդրության պահանջները, մարդու առողջության և շրջակա միջավայրի անվտանգությունն ապահովող նորմերը, ինչպես նաև մի շարք միջազգային բազմակողմ համաձայնագրերի պահանջները:
Նշենք, որ Հայաստանը 2003թ. հոկտեմբերի 22-ին վավերացրել է «Կայուն օրգանական աղտոտիչների մասին» Ստոկհոլմի կոնվենցիան՝ ստանձնելով մի շարք պարտավորություններ: Կոնվենցիայի դրույթների համաձայն` Հայաստանը ստանձնել է պարտավորություն մինչև 2025 թվականը ոչնչացնել երկրում առկա ժամկետանց քլորօրգանական թունաքիմիկատները, մասնավորապես՝ լիկվիդացնել Նուբարաշենի թունաքիմիկատների գերզմանոցում տեղադրված և հանրապետության այլ վայրերում պահպանված կայուն օրգանական նյութեր պարունակող վտանգավոր թափոնները: