Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Նկարչությունն ազատություն է։ Մարդը ծնվել է ազատ լինելու, ազատ ապրելու համար։ Նկարչությունն ինձ տվել է այդ ազատությունը, անկախությունը։ Արվեստը մահը մոռանալու պարտադրանք է ստեղծում։ Հիմա, երբ 70-նն անց եմ, ավելի քան երբևէ համոզված եմ որ, արվեստներից մեծագույնը գեղանկարչությունն է։ Արվեստը հավերժական, մնայուն, անանց արժեք է։ Ես ինձ միշտ այդ հրաշալի աշխարհի համեստ մշակն եմ համարել, ծառան: …
Գիտակցական կյանքս վրձնի հետ է անցել, ու հասել եմ մի պարզ եզրահանգման, նկարչությունը չի սիրում խաղալ, դա սեր է, դա ապրում է...Հենց էնպես արված, անտարբեր նկարչություն չեմ սիրում։ Նկարն իր մեջ իմաստ պիտի ունենա ամփոփած, ասելիք զգացողություն, սեր...»: Խոսքերի հեղինակը ՀՀ ժողովրդական նկարիչ Զուլում Գրիգորյանն է:

Զուլում Գրիգորյանը (1931, Կրասնոդար) աշխատում է կոմպոզիցիայի և բնանկարի ժանրերում, գործերն աչքի են ընկնում հոգեբանական խորությամբ և դրամատիզմով։ «Բնությունը մշտապես եղել է իմ տարերքը։ Կյանքս անց եմ կացրել հայրենի բնության մեջ... ամենուր զգում էի, ես եմ ու ինքը, ես եմ ու ծառ ու ծաղիկը, ես եմ ու քար ու քարափը։ Պարզապես բնության մի մասնիկն էի զգում ինձ։ Ես շատ եմ ճանապարհորդել։ Ինձ շատ են հարցրել, թե ճանապարհորդելը քեզ ի՞նչ է տվել։ Պատասխանել եմ՝ ես դարձա ես»,- ասել է Զ. Գրիգորյանը։

Զուլում Գրիգորյանի ստեղծագործություններում կարևոր տեղ է գրավել Մեծ եղեռնի թեման, առաջին գործերում գերիշխողը հայրենասիրական թեման էր։ Գրիգորյանի երփնագիրը հյութեղ է, գերակշռողը՝ արծաթավունը, մոխրագույնը։ Քսվածքը կրքոտ, լարված, որ հաճախ համեմվում է քնքույշ և նուրբ կատարված հատվածներով։ Արվեստագետի բնանկարներն ու նատյուրմորտները տոգորված են սիրով հանդեպ ազգային, կենցաղային իրերը, որոնք կարծես գալիս են լրացնելու պատմական թեմաների նյութերը, որպես լուռ վկաներ անցյալի, որոնք եղել են ու ապրել եռուն կյանքով։

ՀՀ ժողովրդական նկարիչն ասել է. «Կոչումը ոչ ճանաչման սահմաններն է ընդլայնում, ոչ էլ ավելացնում է տաղանդը։ Այն գնահատական է։ Ուստի կոչումը պարզապես հավաստագիր է, երկար ու ձիգ ստեղծագործական տարիներին տրված պաշտոնական արժևորում... Բոլոր այս տարիներին ես անդուլ ստեղծագործել եմ՝ երբեք չմտածելով ինքնահաստատման դժվարությունների մասին, որովհետև ես դրա կարիքը չունեի։ Իհարկե եկավ մի շրջան, երբ հասկացա, որ ես ես եմ, որ ես կայացել եմ որպես մարդ ու քաղաքացի»;

«Իր մարդկային էությամբ, կյանքի, մարդու և արվեստի ըմբռնումներով Զուլում Գրիգորյանը մնում է անկրկնելի իր տեսակի մեջ։ Մտքի պայծառությունը, աշխարհին բարությամբ նայող, յուրահատուկ համ ու հոտով խոսքը, զարմանալի բնորոշումները գալիս են համոզելու, որ մարդ պիտի իր կոչման արիությունն ունենա և՝ ըստ այդմ ապրելու քաջություն։ Զուլում Գրիգորյանի արվեստը ներգործում է ահռելի ուժով։ Միանգամից ցնցում է, ազդում, խռովում հոգիդ։ Արթնացնում ինչ-որ լավ, տաքուկ զգացողություն... Զարմանալի տաք, զարմանալի հուզիչ ու նաև գերող։
Արվեստագետի պարտքը ժողովրդի ճաշակը հղկել, բարձր ճաշակ ներշնչելն է։ ժողովրդին բարձրացնել դեպի արվեստը, այլ ոչ թե հակառակը։ Զուլումի արվեստն այս առումով ինձ նվաճել է։ Միանգամից, վերջնական անվերադարձ...Նա աշխատում է այնպես, ինչպես սիրտն է թելադրում։ Իսկ սիրտը հրաշքներ է գործում։ Արվեստի գեղեցկություններ։ Վրձինը սահում է կտավի վրայով և այնտեղ դրոշմում Զուլում Գրիգորյան արվեստագետի էությունը։ Գեղեցիկի ծարավը և այդ սիրուց շնչող բնանկարների հուզականությունը մտքի պայծառացումներ են, կարծես նկարիչը բնության մեջ խորանում է ոչ միայն աչքերով, այլև նյարդերով։ Նրա նկարները միտք են հուզում, զգացմունք արթնացնում»,- ասել է Գրիգոր Խանջյանը (9 փետրվարի, 1978 թ.):

«Ես ինձ հիմա որպես մարդ ու արվեստագետ, տնային կալանքի եմ դատապարտել։ Եվ վաղուց դուրս չեմ գալիս իմ արվեստանոց-տնից։ Դրսում ինձ ամեն ինչ խանգարում է՝ սուտը, կեղծիքը, խեղճությունը, չվաստակած շքեղությունն ու հարստությունը...Այս պայմաններում դժվարությամբ եմ նկարում, ստեղծագործում...մենք երբևէ այսպիսին չենք եղել, անգամ 1918 թվին, երբ սով էր համատարած, տիֆ էր, երբ ժողովուրդը կոտորվում էր վանքերի ու եկեղեցիների բակերում։ Ի՞նչ եղավ «Աասունցի Դավիթ» ստեղծած ժողովրդի հպարտությունը, ազնվությունը։ էպոսը դարեր շարունակ մեր ժողովրդին անգամ թշնամու դեմ է ազնիվ պայքարի տարել... Այսքան նենգություն, չարություն, վախկոտություն որտեղի՞ց։ Ուզում եմ ասել՝ «Ներիր մեզ Դավիթ, մենք քո հետնորդները չենք...»։ Հայ զինվորի ուժը բազկի մեջ չէ։ Երկաթյա բազուկներով զինվորներ շատ կան։ Հայ զինվորի ուժը հոգու մեջ է։ Հայ զինվորի ուժը ազնվությունն է, շիտակությունը, մեծահոգությունը։ Դավիթն ուժեղ էր, որովհետև շիտակ էր, ազնիվ էր, նենգ չէր, արդարամիտ էր, վեհանձն էր... Այդպիսին էր անգամ թշնամու հանդեպ։ Թշնամու դեմ ազնիվ պայքարը միամտություն չէ, ռոմանտիկա չէ, ինչպես կարծում են ոմանք... Մենք այսօր շատ ենք հեռացել Դավթից, մեր իսկ ստեղծածից։ Այնքան, որ Դավիթ ենք ման գալիս ու չենք գտնում...»,- ասել է նկարիչ Զ. Գրիգորյանը:

Անձրևոտ օր  

Համբերդ. կեսօր

Վաղ գարուն

Գարուն

Չինար

Հայկական մոտիվ.Գարուն

Գառնի

Ձմեռային օր. Արագած

Աստվածընկալ եկեղեցի

Հայկական կեպարվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:

Շարքի նախորդ հրապարակումները՝

Երգիծանկարչության հիմնադիրը Եգիպտոսում… Ալեքսանդր Սարուխան (լուսանկարներ)

Իրենից սփռում է բարություն, գեղեցիկն ընկալելու անհագ ցանկություն… Ստեփան Մինասյան (լուսանկարներ)

«Հայրենիքը երազ էր ինձի համար»... Գրիգոր Նորիկյան (լուսանկարներ)

Մայրություն, անմեղություն, բարություն, կարոտախտ... Բյուզանդ Կոճամանյան (լուսանկարներ)

Իրապաշտական, սեզանական-կուբիստական պատկերային մտածողությունից մինչև սյուրռեալիզմ... Ռիշար Ժերանյան (լուսանկարներ)

Նկարիչ, քանդակագործ, կավագործ, դիզայներ և դասախոս… Լևոն Ժամկոչյան (լուսանկարներ)

Այնթափ, Սիրիա, Փարիզ… Բյուզանդ Թոփալյան (լուսանկարներ)

Ռեալիստական բնանկարների, կենցաղային պատկերների վարպետ ... Մանուել Թոլեկյան (լուսանկարներ)

«Պոպուլիստ» սալոնի առաջին մրցանակակիր... Արմիս (լուսանկարներ)