Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ոչ թալանին» նախաձեռնության կազմակերպած բողոքի ակցիայի վերաբերյալ երեկ արդեն ֆիքսել էի, որ ակցիան կրում է տարերային բնույթ, չկա գործողությունների ծրագիր և մարտավարություն, մեծ հաշվով՝ չկա նաև պահանջ:

Նախ՝ ուզում եմ կրկին հիշեցնել, որ վերջնագիրը պահանջ չէ: Նամանավանդ պետությանը (եթե կուզեք՝ երկրի ղեկավարին) ներկայացվող վերջնագիրը: Պետությունն, ի տարբերություն ցուցարարների, առհասարակ՝ ցանկացած սուբյեկտի, ունի ուժի կիրառման լեգիտիմ և մոնոպոլ իրավունք: Հետևաբար պետության հետ ուժի դիրքերից խոսելը (իսկ վերջնագիրն այլ բան չէ) անմտություն է:

Ավելին՝ անմտություն է խոցելի և թույլ վիճակում ագրեսիվ քայլերի դիմելը: Իսկ փողոց փակելը աշխարհի ցանկացած անկյունում, ցանկացած վարչակարգի պայմաններում կարող է դիտարկվել ագրեսիայի ակտ: Եթե այդ փաստը կա, դրա մեկնաբանման և հակազդեցության իրավունքը ևս պետությանն է: Ասել է թե՝ եթե որոշի «մաքրել», ոչ մի հակաքայլ չկա: Իսկ տարատեսակ դեսպանատների ու հանձնակատարների հայտարարություններն ու հորդորները հռչակված խնդիրներին լուծում տալ չեն կարող՝ ըստ սահմանման:

Այսպիսով՝ ակցիայի կազմակերպիչներն ու մասնակիցները պետք է նկատի ունենան այս բոլոր նրբություններն ու հետագա գործողությունները հարմարեցնեն դրանց: Իսկ դա նշանակում է պահանջների վերաշարադրում և այնպիսի օրակարգի ձևակերպում, որը երկխոսության հնարավորություն կբացի:

Երկրորդ՝ կարևորագույն խնդիրը, որ ակցիայի մասնակիցները պետք է լուծեն, ինքնակազմակերպումն է: Տարերային ցանկացած շարժում, որ անգամ սկզբնական փուլում չունի ներքին կառուցվածք և դերերի բաշխում, ժամանակի ընթացքում (կախված նաև՝ արտաքին գործոններից) շատ արագ պետք է կառուցվածքային որակներ ձեռք բերի, պետք է հայտնվեն լիդերներ, ովքեր պատրաստ կլինեն պատասխանատվություն ստանձնել, ինչպես հաջողությունների, այնպես էլ անհաջողությունների համար: Իսկ նրանց գլխավոր ֆունկցիան պետք է լինի կառավարումը:

Ցանկացած ձեռնարկ, այդ թվում բիզնես-նախագիծ կամ բողոքի ակցիա, հաջողություն կարող է ունենալ միայն էֆեկտիվ կառավարման դեպքում: Ի վերջո «Ոչ թալանին» նախաձեռնության պայքարի հիմնական թիրախը էլեկտրաէներգիայի բաշխման ոլորտում իրականացված անփույթ ու անպատասխանատու կառավարումն է: Իսկ եթե դու ուզում ես քո առջև դրված խնդիրը լուծել, նախևառաջ նման բարձր պահանջներ պետք է դնես ինքդ քո առաջ:

Նախորդ գիշերվա զարգացումները ցույց տվեցին, որ «Բիբինս ուտեք» կարգախոսի տակ փողոց դուրս եկած զանգվածին կառավարելու հարցում նախաձեռնողները Բիբինին չէին զիջում:

Ի վերջո այն, ինչ տեղի է ունեցել Բիբինի ղեկավարած հիմնարկում, միայն նրա անձով պայմանավորված չէ և չի վերաբերում միայն նրա կառավարման շրջանին: Դա, եթե անկեղծ լինենք, մտածողության հարց է, կոռումպացված և բոլոր ռեսուրսներն անձնական շահերի սպասարկմանն ուղղորդելու մտածողության:

Իսկ այդ մտածողությունը, երեկ (և միշտ) առկա էր նաև բողոքի ակցիայում. «ինչ պակաս նախաձեռնող եմ», «ձեզ ո՞վ ա ասել, որ կարաք ժողովրդի անունից խոսել», «բոլորը ժողովուրդ ենք», «պահանջում ենք և վերջ», «ո՞նց կարա չանի», և այլն:
Վստահ եղեք, որ Բիբինի և նրա ենթակաների մտածողությունը նույնն է: Նրանք էլ հավանաբար որոշել են՝ «թանկացնում ենք և վերջ», «ո՞նց կարան չվճարեն»…

Ո՞րն է լուծումը: Շատերը պնդում են՝ հեղափոխությունը: Համաձայնելով մտքի հետ, դեմ եմ ակնկալվող արդյունքին: Մեզ պետք է հեղափոխություն, բայց ոչ թե իշխանությունների փոփոխության, կամ էլ՝ ՀԷՑ-ի ղեկավարության կամ սեփականատիրոջ փոփոխության, այլ մտածողության: Մեզ պետք է նոր մտածողություն, ինչը թույլ կտա գիտակցել մեր իրական շահերն, դրանց իրացման հնարավորություններն ու իրացման էֆեկտիվ եղանակները:

Նախօրեին գիշերը ԱԺ մի շարք պատգամավորներ, որ ներկայացնում էին բոլոր խմբակցությունները, ակցիայի ժամանակ «կենդանի պատնեշի» առաքելություն էին իրականացնում: Գուցե եղել է, պարզապես ես եմ բաց թողել, բայց այնուամենայնիվ ես չտեսա, որ ցուցարարները պատգամավորների հետ քննարկեին հարց, թե օրենսդրական մակարդակով ի՞նչ լուծումներ կարելի է տալ իրավիճակին (օրինակ՝ էլեկտրաէներգիայի սակագինը օրենքով փոխկապակցել նվազագույն աշխատավարձին):

Նման հարցադրումը կլիներ նոր մտածողության դրսևորում: Իսկ եթե դու ժխտում կամ անտեսում ես օրենսդիրների դերը, ու բոլոր հարցերի պատասխանն ակնկալում ես կոնկրետ մեկ մարդուց՝ երկրի նախագահից, դու նրան նաև գերլիազորություններ ես պատվիրակում: Բա ո՞ւր մնացին սահմանադրությունն ու օրենքները:

Արմեն Մինասյան, քաղաքագետ