Ձեր վստահելի աղբյուրը

Իրանի Իսլամական Հանրապետության որդեգրած ներկայիս քաղաքականությունը Սիրիայում զարգացող գործընթացների նկատմամբ տարանջատել է միջազգային խաղացողների տեսակետները: Վերջիններս այդ հարցում չեն դրսևորում միասնական մոտեցում, որը, կարծես, խթանում է Թեհրանի տարածաշրջանային ակտիվությունն՝ անորոշություն առաջացնելով նրա հետագա գործողությունների և դրանց տարածաշրջանային նշանակության վերաբերյալ կանխատեսումներում: Սույն խնդրի շուրջ Panorama.am-ի թղթակիցը զրուցել է իրանագետ Ռուդիկ Յարալյանի հետ:

- ԱՄՆ պետքարտուղար Ջ. Քերրին Սպիտակ տանն անցկացված վերջին մամուլի ասուլիսի ժամանակ ՌԴ և ԻԻՀ ներկայությունը Սիրիայում «աղետալի» է որակել այդ երկրների համար: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այդ հայտարարությունը՝ հատկապես իրանական մասով:

- Առհասարակ, ԱՄՆ փորձագիտական շրջանակներում և պետական գործիչների մոտ այն մտայնությունն է գերիշխում, որ ՌԴ և ԻԻՀ ակտիվ ներգրավումը սիրիական զարգացումներում կարող է խորացնել ճգնաժամը Սիրիայում և երկարաձգվել Բաշար Ալ-Ասադի՝ իշխանության ղեկին մնալը, որը Վաշինգտոնի տեսանկյունից չարիքի մեծագույն աղբյուրն է: Ջ. Քերրի հնչեցրած հայտարարությունը բխում է հենց այդ տրամաբանությունից: ԱՄՆ պետքարտուղարն այդպիսով զգուշացրել է Մոսկվային և Թեհրանին, որ Բաշար Ալ-Ասադին հովանավորելը չի կարող լուծել ծայրահեղ արմատական խմբավորումների հիմնախնդիրը, ավելին՝ դա կառաջացնի լրջագույն հակազդեցություն, որը ՌԴ և ԻԻՀ համար կունենա անցանկալի հետևանքներ: Ոմանք կարող է Իրանի մասով անսպասելի համարեն նման հայտարարությունը, քանի որ վերջին շրջանում Վաշինգտոնը որոշակի չափով վերանայել էր իր դիրքորոշումը հօգուտ Իրանի՝ տարածաշրջանային գործընթացներում ներգրավման, սակայն կարծում եմ՝ Վաշինգտոնն այդ ամենը որոշակի սահմաններում է պատկերացրել և ոչ դրանցից դուրս: Ըստ այդմ՝ կարելի է ենթադրել, որ ԱՄՆ համար անսպասելի են եղել Իրանի՝ Սիրիայում ակտիվ ցամաքային գործողություններ իրականացնելու վերաբերյալ օրերս մամուլում շրջանառվող տեղեկությունները, որոնք, հավանաբար, խիստ մտահոգել են պաշտոնական Վաշինգտոնին:

- ՌԴ-ը ոչ միայն չի խոչընդոտում ԻԻՀ գործողություններին Սիրիայում, այլև մի շարք ուղղություններով համագործակցում է իրանական կողմի հետ: Ի՞նչ հեռանկարներ եք տեսնում ՌԴ-ԻԻՀ տարածաշրջանային գործակցության զարգացման համատեքստում:

- Սիրիայում ՌԴ-ին և ԻԻՀ-ին միավորող առանցքային խնդիրը գործող կառավարությանն աջակցելն է, որի շուրջ էլ հիշյալ երկրները փորձում են կառուցել իրենց Մերձավորարևելյան քաղաքականությունը: Առաջիկայում ռուս-իրանական համագործակցությունն, ըստ ամենայնի, կզարգանա, քանի որ այդ երկրները դեռևս չեն լուծել իրենց խնդիրները Սիրիայում: Մյուս կողմից, հաշվի առնելով Բաշար Ալ-Ասադի նկատմամբ արևմտյան խոշորագույն խաղացողների՝ հստակ արտահայտված դիրքորոշումը, կարելի է ամրագրել, որ առկա է ռուս-իրանական շահերի հետ բախման լրջագույն խնդիր: Ապագայում կողմերից որևէ մեկն ինչ որ կետում պետք է նահանջի, հակառակ դեպքում Սիրիան կարող է դառնալ համաշխարհային խաղացողների՝ միմյանցից վերջնականապես տարանջատման և իրար հակազդող ուժային դաշինքների ձևավորման անկյունաքար՝ հղի նրա շուրջ զարգացումների անկանխատեսելի հետևանքներով: Իրավիճակն առավել պայթունավտանգ է դարձնում այն իրողությունը, որ կողմերից որևէ մեկը (չնայած հակառակի մասին հուշող հայտարարություններին) իրենց առաջնային խնդիրն են համարում ոչ թե սուննիական ծայրահեղ արմատական խմբավորումների դեմ պայքարը, այլ, ըստ էության, վիճարկում են Բաշար Ալ-Ասադին իշխանության ղեկին պահել-չպահելու կամ այլ կերպ ասած՝ Սիրիայի գործող կառավարության լեգիտիմության հարցը, որի վերաբերյալ առաջատար երկրների քաղաքական վերնախավերը և հասարակական լայն զանգվածները չունեն միանշանակ ընկալում, ինչպես ահաբեկիչների դեմ պայքարի հարցում: Հասարակության որոշակի հատվածի դրական վերաբերմունքն էլ սեփական գործողությունների նկատմամբ զգալի չափով վստահություն է ներշնչում առաջատար երկրների քաղաքական վերնախավերին, որոնք հաստատակամ են իրենց «ճիշտը» առաջ տանելու հարցում: