Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվ այսպես, նոյեմբերի 4-ին ԵԽԽՎ քաղաքական կոմիտեն ընդունեց ԼՂ վերաբերյալ տխրահռչակ զեկույցի նախագիծը։ Զարմանալիորեն բոլոր կողմերի սպասելիքներն իրականացման։ Հայկական պատվիրակության կանխատեսումները, որ այն լինելու է միակողմանի, ոչ հավասարակշռված և ինչ-որ առումով սադրիչ, ամբողջությամբ իրականացան։ Իսկ ահա ադրբեջանական պատվիրականերն անթաքույց հրճվանքով խոսում են փաստաթղթի և ընդհանրապես ԵԽԽՎ դերակատարության կարևորության մասին՝ մոռանալով, որ դեռ այս հունիսին Ադրբեջանի ժողովրդավարության վերաբերյալ նույն ԵԽԽՎ կողմից ընդունած բանաձևը Իլհամ Ալիևը անվանել էր «թղթի կտոր»։

Ադրբեջանի նախագահի գնահատականը ԵԽԽՎ փաստաթղթերի վերաբերյալ հեռու չէ իրականությունից, քանի որ բանաձևերը չունեն պարտադիր իրավական ուժ և անհրաժեշտ քաղաքական կշիռ՝ որևէ որոշիչ հետևանք ունենալու համար։ Այդուհանդերձ, ԼՂ հակամարտության նման զգայուն հարցերի դեպքում այսպիսի «անկշիռ» թղթերը նույնպես կարող են ազդել հանրային ընկալումների վրա։

Ավելին, ադրբեջանական արկածախնդիր իշխանությունները այն կարող են օգտագործել արդարացնելու համար իրենց կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման գործելաոճը, որի արդյունքը կլինի անմեղ մարդկային զոհերը։

Պատահական չէ, որ զեկույցի ընդունման նախաձեռնությունը գալիս է հենց Ադրբեջանից, որը բավականին ռեսուրսներ ներդրեց փաստաթղթի ընդունման համար։ Մի բան հստակ է, որ Ադրբեջանը ԵԽԽՎ-ի և Եվրոպայի խորհրդի նկատմամբ որդեգրել երկակի, ինչու ոչ «պրագմատիկ» մոտեցում։ Ադրբեջանի ներքաղաքական հարցերում քննադատության դեպքում ԵԽ մեղադրվում է հակաադրբեջնական դավադրության մասնակցության մեջ և անվանվում է արժեք չունեցող կազմակերպություն։ Իսկ ահա ԼՂ հարցում «անարժան կազմակերպության» ամեն մի ադրբեջանահաճո փաստաթուղթ «գնվում է» շուկայականից բարձր արժեքով։ Ակնհայտ է, որ ԵԽԽՎ-ում Ադրբեջանին հաջողում է պահպանել աջակիցների բավարար քանակ։

Այս փաստի մեկ այլ վառ ապացույցն այն է, որ նոյեմբերի 1-ին կայացած ադրբեջանական խորհրդարանական ընտրություններին եվրոպական կառույցներից դիտորդական առաքելություն ուղարկեց միայն ԵԽԽՎ-ն։ Չնայած այլ միջազգային կազմակերպությունների և մարդու իրավունքների պաշպանության հայտնի կառույցների հետևողական քննադատությանը՝ իսպանացի պատգմավոր Խ․Շուկլայի գլխավորած պատվիրակության գրոտեսկային գնահատականը, որ նշված ընտրությունները ևս մեկ քայլ են դեպի ազատ և արդար ընտրությունները, իր պնակալեզությամբ չի զիջում 2013թ. հոկտեմբերին Ադրբեջանի նախագահական ընտրություններին բրիտանացի պատգամավոր Ռոբերտ Ուոլտերի գլխավորած ԵԽԽՎ պատվիրակության գնահատականին։ Եվ ամենևին պատահական չէ, որ նույն Ուոլտերը ադրբեջանական լոբբիի ջանքերով նշանակվեց ԼՂ հարցով զեկուցող։ Բրիտանացի պատգամավորը, ով հայտնի է «խավիարային» մութ անցյալով, զեկուցող նշանակվելիս, ԵԽԽՎ կանոնակարգի համաձայն, հայտարարել էր, որ որևէ «շահերի բախում» չունի և իր աշխատանքում օբյեկտիվ ու անաչառ կլինի։

Հետաքրքրական է սակայն, որ ազգույթամբ թուրք և Ադրբեջանում ՍՈԿԱՐ-ի հետ միասին ներդրումային ծրագրեր իրականացնող (հրապարակումները հասու են համացանցում) Ֆերիդե Ալպ-Ուոլտերը՝ նույն Ռոբերտ Ուոլտերի կինը, հավանաբար իր եկամուտները չի կիսում կամ թաքցնում է ամուսնուց, այլապես պարոն Ուոլտերը չէր գնա նման քայլի։ Հակառակ պարագայում՝ զեկույցի նախագծի հեղինակը պարզապես ստել է։

Հատկանշական է, որ ԵԽԽՎ քաղաքական կոմիտեի անդամները, որոնք իրենց քվեարկությամբ աջակցել են Ուոլտերի զեկույցի նախագծին, տեղյակ են եղել շահերի բախման այս փաստին, սակայն իրավունքի գերակայության, ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների մասին բոցաշունչ ելույթ ունեցող այս պատգամավորները թերևս ունեցել են լուրջ պատճառներ խախտելու համար իրենց իսկ կազմակերպության Կանոնակարգը:

Գալով զեկույցի նախագծի բովանդակությանը՝ պետք է նշել, որ այն սկսած վերնագրից ավարտած վերջին նախադասությամբ արտահայտում է հակամարտության մեկ կողմի, այն է՝ Ադրբեջանի մոտեցումները ԼՂ հակամարտության առաջացման, ընթացիկ վիճակի և լուծման ուղիների վերաբերյալ։ Այն ըստ էության անտեսում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ ընթացող բանակցությունները, աղավաղում է դրա հիմքում ընկած սկզբունքները և Ադրբեջանի համար ցանկալին ներկայացնում է որպես լուծման միակ ուղի։

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջ. Ուորլիքը, խոսելով այս զեկույցի նախագծի մասին, նշել է, որ պատրաստակամ են քննարկել խորհրդակցություններ անցկացնելու հնարավորությունը զեկուցողների և հետաքրքրված պատգամավորների հետ։ Այսինքն՝ ամերիկացի դիվանագետը դիվանագիտորեն ասել է, որ թերևս ԵԽԽՎ-ում զեկույց պատրաստելուց առաջ տրամաբանական կլիներ խորհրդակցել այդ հարցով մասնագիտորեն զբաղվող կառույցի հետ, ավելացնելով որ պատրաստ է ԵԽԽՎ պատգամավորներին տրամադրել անհրաժեշտ տեղեկատվություն ԼՂ հակամարտության վերաբերյալ։

Այն փաստերը, որ զեկույցը նախապատրաստելիս դրա հեղինակը չի խորհրդակցել անմիջապես միջնորդների հետ, չի այցելել Լեռնային Ղարաբաղ և Հայաստան (Ուոլտերի բերած փաստարկները բավարար չեն պնդելու, որ նա բարեխղճորեն բոլոր ջանքերը գործադրել է ԼՂ կամ Հայաստան այցելելու համար), գալիս են ևս մեկ անգամ ապացուցելու, որ նշված փաստաթուղթն անկողմնակալ և համընդգրկուն չէ։ Ավելորդ չէ նշել, որ պարոն Ուոլտերը զեկույցի նախագիծը ներկայացնելուց 3 օր հետո վերջնականապես հրաժեշտ է տալիս ԵԽԽՎ-ին, քանի որ անցած մայիսին նա չէր ընտրվել իր ազգային խորհրդարանում: Այսպիսով, վերջինս իր հանձնառությունները կարող է ավարտված համարել:

Ինչևիցե, ընթացակարգային խախտումներով և բովանդակության տեսակետից մեղմ ասած «ոչ ճշմարտացի» զեկույցի այս նախագծի ընդունումը ԵԽԽՎ կողմից էականորեն կխաթարի այս կառույցի արժանահավատությունը հակամարտությունների կարգավորման գործում որևէ դերակատարում ունենալու առումով։

Բայց և այնպես, ԵԽԽՎ-ն դեռևս ունակ է լինել ժողովրդավարական կարևոր հարթակ համաեվրոպական նշանակության հարցեր քննարկելու համար և հույս կա, որ Ադրբեջանի և նրա աջակիցների կողմից ԵԽԽՎ «գրավվումը» երկարաժամկետ չէ, հակառակ դեպքում ԵԽԽՎ գահավիժող վարկն այլևս անհնար կլինի կանգնեցնել և արդյունքում այն կդառնա եվրոպական արժեհամակարգին հակադրվող միակ եվրոպական կառույցը:

Հուսանք, որ առողջ ուժերը դեռևս ունակ են համախմբվել՝ ի պաշպանություն կազմակերպության արժեհամակարգի։

Աննա Մկրտչյան, Ստրասբուրգ

Նախորդող
Ջեյմս Ուորլիք. ԵԽԽՎ-ն պետք է Մինսկի խմբի համանախագահների հետ խորհրդակցեր՝ մինչ զեկույցի ընդունումը
ԵԽԽՎ հանձնաժողովը հավանության արժանացրեց Ղարաբաղի վերաբերյալ Ուոլտերի խայտառակ զեկույցը
ԵԽԽՎ հերթական ամոթը. Ադրբեջանական լոբբիստը նշանակվեց ԼՂ զեկուցող
Ռոբերտ Ուոլտերն արդեն պատրաստել է ԼՂ վերաբերյալ զեկույցի նախագիծը