Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի էլեկտրաէներգիայի արտադրության ոլորտում 2017թ-ը դառնում է բեկումնային կետ, որից հետո հիմնական էլեկտրաէներգիա արտադրող ատոմային կայանը՝ ՀԱԷԿ-ն իր դիրքն աստիճանաբար զիջելու է մյուս հզորություններին: Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած տվյալները վկայում են, որ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի արտադրությունն առաջիկայում միտում ունի հենվել հիմնականում ջերմային էլեկտրակայանների վրա: 

* 2007-2017թթ-ի ցուցանիշները վերցված են կիսամյակային կտրվածքով, քանի որ ընթացիկ տարին դեռ չի ավարտվել

2017թ-ի առաջին կիսամյակում ՀԱԷԿ-ն արտադրել է 1 347.9 մլն կՎտ/ժամ էլեկտրաէներգիա, ինչը 2016թ-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել 24.8%-ով: Միևնույն ժամանակ ՋԷԿ-երի արտադրության ծավալն աճել է  89.3%-ով և կազմել 1 685.5 մլն կՎտ/ժամ, իսկ հիդրոէլեկտրակայանների արտադրության ծավալները նվազել են 1.8%-ով՝  կազմելով 1 455.9 մլն կՎտ/ժամ էլեկտրաէներգիա: Ինչպես արտացոլում է գծապատկերը՝ վերջին տաս տարիների համեմատությամբ 2017թ-ի առաջին կիսամյակում Մեծամորի ատոմակայանի արտադրած էլեկտրաէներգիան առաջին անգամ իր ծավալով զիջել է ՋԷԿ-երի և ՀԷԿ-երի արտադրանքին:

Հայկական ատոմակայանի շահագործումը պետք է ավարտված լիներ 2016թ-ին, սակայն 2014թ-ի մարտին կառավարության որոշմամբ կայանի շահագործումը երկարացվեց ևս 10 տարով՝ մինչև 2026թ-ը, քանի որ ատոմակայանի նոր միջուկային էներգաբլոկի կառուցումը հետաձգվում էր: Չնայած այդ երկարաձգմանը՝ արձանագրվող դինամիկան ցույց է տալիս, որ ՋԷԿ-երի արտադրողականության համեմատաբար կայուն ցուցանիշների պարագայում էլեկտրաէներգիայի արտադրության գործում հիմնական ծանրությունն ընկնելու է ջերմային կայանների վրա:

ՀԾԿՀ հրապարակած կիսամյակային հաշվետվությունների համաձայն՝  2017թ-ի առաջին կիսամյակում ՀԱԷԿ-ի արտադրած էլեկտրաէներգիայի սակագինը կազմում է 8.6 դրամ/կՎտժ, մինչդեռ օրինակ «Հրազ ՋԷԿ»-ի կողմից արտադրվող էլեկտրաէներգիայի սակագինը կազմում է 38.5 դրամ/կՎտժ, «Հրազդան 5» էներգաբլոկի արտադրանքինը՝ 30.5 դրամ/կՎտժ, «Երևանի ՋԷԿ»-ի շոգեգազային ցիկոլվ աշխատող էներգաբլոկի արտադրած էլեկտրաէներգիայի սակագինը՝ 19.5 դրամ/կՎտժ: Փաստացի ատոմային էներգիայից ստացված էլեկտրաէներգիայի սակագինը 8.6 դրամ/կՎտժ է, իսկ ջերմային կայանների արտադրանքի կշռված միջին սակագինը շուրջ 26 դրամ/կՎտժ, այսինքն՝ 3 անգամ ավելի թանկ:

Տրամաբանական է, որ ընդհանուր հաշվեկշռում ջերմային կայանների արտադրած ավելի թանկ էլեկտրաէներգիայի մասնաբաժնի ավելացումն ի հաշիվ ՀԱԷԿ-ի էժան արտադրանքի կրճատման, հանգեցնելու է վերջնական սպառողի համար էլեկտրաէներգիայի սակագնի բարձրացմանը, ինչը տեսանելի ապագայում անխուսափելի անհրաժեշտություն է դառնալու:

Գոռ Ծառուկյան, տնտեսագետ