Առողջություն 14:30 11/09/2017 Հայաստան

Դպրոցական սնունդ. Ոչ թե բուլկի, խաչապուրի, այլ յոգուրտ, բանան ու խնձոր

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Հայաստանյան դպրոցներում երեխաները մեծ մասամբ սխալ են սնվում: Ընդմիջումը հիմնականում  կազմված է լինում բուլկուց, խաչապուրիից, հոթ դոգից, ֆաստ ֆուդից կամ էլ կես մատնաքաշի մեջ դրված երշիկից ու պանիրից: Սրանք պարզ ածխաջրածիններ ու շաքար պարունակող ուտելիքներ են, որոնք դատարկ կալորիաներ են և չեն պարունակում երեխայի աճի համար անհրաժեշտ սպիտակուցներ, որակյալ ճարպաթթուներ: Իսկ դպրոցական տարիքում երեխան պետք է ոչ միայն պատշաճ սնուցում ստանա, այլև՝ համապատասխան գիտելիքներ ձեռք բերի ճիշտ սնուցման կանոնների  մասին:

«Միջազգային փորձը ցույց է տալիս, եթե դպրոցական տարիքում երեխան սովորում է գրագետ սնվել, ապա այդ սովորույթը պահպանում է ողջ կյանքի ընթացքում: Դրան հակառակ շատ դժվար է, երբ երեխաները սովորում են սխալ սնվելուն: Օրինակ, երեխան պետք է հասկանա, որ բուլկին ճիշտ սնուցում չի, դա միակողմանի սնուցում է, բացի այդ էլ բուլկին պետք է ուտել առավոտյան, ոչ թե կեսօրվա ընդմիջմանը»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Սննդագիտության դոկտոր Դավիթ Պիպոյանը:

Խաչապուրին էլ պարունակում է ածխաջուր և սպիտակուց, սակայն, էժան խաչապուրիներում  բաղադրությունը կասկածելի է: Սննդագետը հուշում է, նույնիսկ տանը պատրաստելու դեպքում հնարավոր չէ նման ցածր գնով խաչապուրի ստանալ, մանիպուլյացիաներ են արվում: Հացն էլ պետք չէ չարաշահել, լավաշը լավագույն տարբերակն է:

Մասնագետը խիստ կարևորում է, որ երեխաներն օրը սկսեն նախաճաշով: Սա պետք է լինի օրվա ամենաքաղցր ժամը՝ քաղցրավենիք կարելի է մինչև դպրոց գնալը, օրվա մյուս ժամերին պետք չէ: Հիմնական ընդմիջումների միջև պետք է լինեն «ընդմիջումիկներ», որոնց ընթացքում երեխաները պետք է ուտեն միրգ-բանջարեղեն:

«Այս տարիքից երեխային պետք է սովորեցնել, որ խուսափեն քաղցր բլիթային ընդմիջումներից, գազավորված, շաքարացված ըմպելիքներից ու ֆաստ ֆուդից»,-ընդգծում է սննդագետը:

Պիպոյանին անհանգստացել է սոցցանցերում տարածված լուսանկարը, որտեղ ֆաստ ֆուդ պատրաստող ընկերություններից մեկն իր գովազդում օգտագործել  է դպրոցական երեխային, բացի այդ էլ հայտարարել, որ մեկ ամսվա ընթացքում երեխան կարող է անսահմանափակ ուտել ֆաստ ֆուդ:

«Ամբողջ աշխարհն այսօր ասում է, ֆաստ ֆուդը վտանգավոր սնունդ է, պետք է խուսափել նման քանակությամբ ճարպաթթուներ պարունակող սնունդ ընդունելուց, մեկ էլ Հայաստանը դառնում է բոլորից տարբերվող: Ակնհայտ է  դառնում, որ մենք սնուցման պետական քաղաքականություն չունենք, ոլորտը բարձիթողի վիճակում է, և ով ինչ ցանկանում է, անում է»,-ասաց Պիպոյանը:

Մասնագետը խորհուրդ է տալիս ծնողներին բուտերբրոդները դնել ոչ թե մատնաքաշ հացերի, այլ լավաշի մեջ փաթաթած՝ լավաշն առողջարար է ու շատ հարմար բռնելու և ուտելու համար:

«Գրամային առումով այն քիչ է ու հնարավորություն է  տալիս մի փոքր կտորի մեջ առողջ սնունդ ուղարկել դպրոց՝ կարելի է լավաշի մեջ դնել վարունգ, պոմիդոր, պանիր, կանաչի կամ էլ խաշած միս»,-ասաց նա:

Պիպոյանին զարմացնում է, ինչո՞ւ օրինակ երեխան չի կարող գազավորված ըմպելիքի փոխարեն յոգուրտ օգտագործել դպրոցում: Մեկ բանանի հետ մեկ յոգուրտը հիանալի ընդմիջում է:

«Կարելի է երեխայի հետ ուղարկել միասնական ափսեով ընդմիջում, որտեղ կարող է  լինել օրինակ բրնձով, արգանակով, հավի մսի փոքր կտորներով փլավ, բանջարեղեն՝ գազար, բրոկոլի և այլն»,-նշեց մասնագետը, ավելացնելով, որ հիմա ստեղծված են բոլոր պայմանները, որպեսզի ծնողները առողջ սնուցում կազմակերպեն երեխաների համար:

Ծանոթ լինելով հայկական մենթալիտետին, սննդագետը կարևորում է, որ ծնողներն անեն ամեն ինչ, որպեսզի երեխաները չդառնան ուրիշների՝ սնվելու սխալ մշակույթից օգտվող ու դրան հետևող, այլ հակառակը՝ պետք է երեխային բացատրել ճիշտ սնուցման առանձնահատկությունները, որպեսզի երեխան դառնա օրինակելի ու մշակույթ փոխելու լիդեր:

«Երեխան պետք է համոզվի, որ բոլորից գրագետ լինելն ու  բոլորից ճիշտ սնվելը ոչ թե ամոթ է, այլ պարծանք: Ի դեպ, հիմա այդ առումով մշակութային փոփոխություն կա: Եթե նախկինում ինչ-որ մեկը դիետա էր անում, անկախ այն բանից մեծահասակ էր, թե միջին հասակի մարդ, ստիպված էր անընդհատ խաբել, ինձ էս ինչ բանը չի կարելի, որովհետև դեղ եմ խմում, վատ եմ զգում, դիմում էր տարբեր հնարքների, որովհետև հայերը սիրում են ճնշել՝ «վայ, ինչի հետևից ես ընկել», «էս մի օրով բան չի փոխվի»: Բացի այն, որ իրենք սխալ են, այլև իրենց սխալը պարտադրող են, մարդկանց սխալ սննդային սովորույթների դրդող են: Հիմա մշակույթը փոխվում է, մարդիկ սկսել են առողջ լանչ անել, տնից սնունդ տանել կամ էլ պատվիրել: Հիմա մենք ինչքան շուտ երեխային դա սովորեցնենք, այնքան շուտ նա կլինի գրագետ սպառող»,-ընդգծեց Panorama.am-ի զրուցակիցը:

Անհայտ բաղադրությամբ ու վնասակար չիփսերի փոխարեն ծնողը կարող է երեխայի հետ դպրոց ուղարկել խրխրթան. բայց առողջարար գազար, խնձոր, կարմիր, կանաչ բիբար:
«Պետք է փոքր տարիքից հասկացնել, որ ամեն ուտելիք չէ, որ պետք է տանել բերանը»,-ասաց նա:

Փաթեթավորած ու խանութում վաճառվող բիսկվիթներ գնելու փոխարեն Պիպոյանը հորդորում ու խնդրում է ծնողներին չալարել, պատրաստել թարմ բիսկվիթներ հայկական բնաշխարհում առկա բանջարեղենով, մրգով:

«Ես կարդում եմ համաշխարհային գրականությունը, հասկանում, որ հայկական կենսաբազմազանությունը մեզ պարգևատրել է անսահման ռեսուրսներով՝ բոլորը խոսում են ընկույզից, փառք աստծո, ընկույզ ունենք, սև սալորաչիր ունենք, ֆունկցիոնալ սուպեր բոլոր սնունդներն ունենք: Ես որպես հայազգի մարդ, անկեղծ ասած, կարդում եմ, ոգևորովում եմ, ուրախանում, հիանում ու հիսաթափվում: Ո՞նց կարելի է ունենալ նման կենսաբազմազանություն, նման հակաօքսիդանտներ ու ալարել տանը բիսքվիթ պատրաստել, որը համ առողջարար է, համ մատչելի»,-նշեց նա:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

20:26
Տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
ՆԳՆ կողմից իրականացված օրենսդրական բարեփոխումների արդյունքում՝ մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտումների շրջանակում գոյացած պարտավորությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
«Բեմբի, գտա՞ր Ոսկեպարի 7-րդ դարի հայկական եկեղեցին, թե ադրբեջանական քարտեզներում չի երևում»․ օգտատերերը՝ Ալեն Սիմոնյանին
Երեք ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով Տավուշի 4 գյուղերի տարածքներ Ադրբեջանին հանձնելու խնդրին, մտքի հերթական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական ցանցերում․ Ալլա Պուգաչովան՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած դեպքերի մասին
Ալլա Պուգաչովան խախտել է լռությունը՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո. «Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
Ամուրի շրջանում երկինքը նարնջագույն է դարձել ավազային փոթորկի պատճառով
Ամուրի շրջանը տուժել է Չինաստանից և Մոնղոլիայից եկած ավազի փոթորկից։ Բլագովեշչենսկի վրա դեղին-նարնջագույն մշուշ է կախված։ Այս մասին գրում է МИР...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Զելենսկի․ Գազայում իրավիճակը շեղել է համաշխարհային ուշադրությունն Ուկրաինայից
Վլադիմիր Զելենսկին ամերիկյան CBS հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում կրկին դժգոհել է, որ պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությունը շեղել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:53
Ֆրանսիական առագաստանավը օլիմպիական ջահը կտեղափոխի Միջերկրական ծովով
Ֆրանսիայի ծովային պրեֆեկտուրան հայտարարել է, որ մայիսի 8-ին իրենց երկիր հասնող օլիմպիական կրակը կուղեկցվի ծովային հսկայական շքերթով:Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ «Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով
Ըստ թուրքական լրատվամիջոցների՝ Թուրքիան ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությանը կմատակարարի զինամթերք՝ նախատեսված 116 հազար միավոր արկ 155մմ տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կիրականացվի «Հարության Ավետիս» կանթեղներով երթը
Մարտի 30-ին` ժամը 20-ին, Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս. Սարգիս եկեղեցուց կմեկնարկի «Հարության Ավետիս» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
20-ամյա հղի կնոջ մահվան գործով մեղադրանք է առաջադրվել երեք բժշկի
Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի նախաքննության շրջանակներում պարզվել են 2022 թ․ օգոստոսին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, հաշվի առնելով բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների հետագա մասնագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատումն արագ լուծվող հարց չէ. Վրացագետ
«Այսօր մենք նաև քննարկել ենք Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման գործընթացի ակտիվացման հնարավորությունները»,-մարտի 25-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Ժաննա Անդրեասյանն ասում է՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ տեղի չի ունենում, բայց 6290 ստորագրությունն այլ բան է վկայում
«Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ, որևէ իրադարձություն տեղի չի ունենում»,- Ազգային ժողովում քննարկման ժամանակ ասաց ԿԳՄՍ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՄԻԵԴ-ը նախնական ընդունել է Արթուր Դանիելյանի ու Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները
Փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը գրում է. «Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացա երկու ծանուցում՝ իմ կողմից ներկայացված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Արցախի և արցախահայերի նկատմամբ վարվող քաղաքականությամբ Նիկոլը և Ալիևը վաղուց նույնացել են. Սաղաթելյան
«Վերստին հիշեցնեմ, ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում բռնության դեպքերի աճի պատճառները՝ հոգեբանի դիտարկմամբ
Ի պատասխան Panorama.am-ի հարցման ՆԳՆ-ն տրամադրել է 2022 և 2023 թվականների և 2024 թվականի առաջին երկու ամիսներին ֆիզիկական ներգործության (ծեծ),...
Աղբյուր` Panorama.am
16:03
«Այրում» գինիում գտել են սինթետիկ ներկանյութ ազորուբին. ՍԱՏՄ-ն Բելառուսից նամակ է ստացել
Արարատի կոնյակի գործարան ՍՊԸ-ում վերահսկողություն կիրականացվի
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Նազենի Հովհաննիսյան. Շատ դժվար անցավ այս անգամ Պահքն ինձ համար
Հաղորդավարուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «Արաբկիրի Ս. Խաչ եկեղեցում մարդկանց սիրտը բաց էր՝ աղոթքի եւ սիրո համար: Հաղորդվելու և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ամուսնության առաջարկություն՝ «Հայաթ փրոջեքթի» համերգի ժամանակ
«Հայաթ փրոջեքթ» խմբի՝ Գյումրիում տեղի ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ բեմում ամուսնության առաջարկություն է արվել։ Բեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Տղաները պինդ էին. Աղվան Վարդանյանն այցելել է Սամսոնյանին և Սաղաթելյանին
Այսօր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն այցելել է «Արմավիր ՔԿՀ»-ում կալանքի տակ պահվող Վազգեն...
Աղբյուր` Panorama.am
14:55
Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում
Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի։ Այն կոչվում է «Նոր ուժ»։ Լուրը «Ազատության»...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Հրազդանի 64-ամյա բնակչի սպանության դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունը
Քննչական կոմիտեի Կոտայքի մարզային քննչական վարչությունում իրականացված քննչական և վարութային գործողությունների արդյունքում պարզվել են Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Ոսկեպարցիներն ասում են՝ ՔՊ-ականները, ովքեր հանձնվող գյուղերն ադրբեջանական են համարում, թող գան ու իրենց ներկայությամբ նման հայտարարություն հնչեցնեն
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է.  «Ոսկեպար և Բաղանիս կատարածս այցիս ու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
ԵԱՏՄ անդամ ենք, զուգահեռաբար ԵՄ և այլ շուկաների ինտեգրման ուղղությամբ ենք աշխատում. Թունյան
«Այս պահին մենք ԵԱՏՄ անդամ ենք, կատարում ենք մեր պարտավորությունները, վճարում ենք ընդհանուր մաքսատուրքերն ու ստանում մեր բաժինը, ընդ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը
Հուշահամալիրը հավերժացնելու էր ազգային պայքարի բոլոր զոհերի հիշատակը: Սակայն շինարարական աշխատանքներն անավարտ են մնացել 44-օրյա պատերազմի հետևանքով:
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Երևանի Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում
Երևանում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով մարտի 29-ից փորձնական տարբերակով երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:50
Ստեփան Դանիելյան. Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը համարում է, որ Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի, չնայած կա նման տարածված կարծիք։ Կարծիքներից մեկն...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}