Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայկական ակնաբուժության նախագիծ բարեգործական հիմնադրամը (ՀԱՆ ԲՀ) Շաքարախտի համաշխարհային հիմնադրամի իրականացնում է «Հայաստանում կուրության կանխարգելում շաքարախտային ռետինոպաթիայից» եռամյա ծրագիրը: Այն  նպատակ ունի կանխարգելել շաքարախտով պայմանավորված ակնային հիվանդություններից առաջացող կուրությունը բնակչության շրջանում՝ կանխարգելիչ բարելավված խնամքի և բուժման, բուժծառայությունների և հանրային տեղեկատվության հասանելիության բարձրացման շնորհիվ:

Հիմնադրամից հայտնում են, որ աշխարհում գրանցվում է շաքարային դիաբետով հիվանդացության աճ, որը զուգակցվում է ակնային բարդություններով, ինչպես, օրինակ՝ շաքարախտային ռետինոպաթիան է: 2015թ. տվյալներով 415 մլն մարդ ախտորոշված է որպես դիաբետ ունեցող: Ենթադրվում է, որ նրանց 95 տոկոսը կարող է ունենալ դիաբետի հետևանքով առաջացած ակնային որևէ ախտահարում, իսկ երեքից մեկի մոտ ի վերջո կզարգանա շաքարախտային ռետինոպաթիա: Ենթադրվում է, որ ԱՄՆ-ում միչև 2050թ. շաքարախտային ռետինոպաթիայով հիվանդների թիվը կեռապատկվի, իսկ զարգացող երկրներում միչև 2030թ. այն կկրկնապատկվի:

Փորձը ցույց է տալիս, որ երբ տարբեր երկրներում ռետինոպաթիայի ազգային սքրինինգային ծրագրեր են իրականացվում, և սքրինինգի են հրավիրվում շաքարային դիապետ ունեցող բոլոր հիվանդները, նրանց 20 տոկոսը տեսողության ստուգման չի գալիս: Այդ պատճառով չափազանց կարևոր է, որ հիվանդները տեղյակ լինեն շաքարային դիաբետի պատճառով առաջացող ակնային խնդիրներին և ակնաբույժի մշտական հսկողության տակ գտնվեն: Հետազոտությունների համաձայն՝ ազգային ծրագրի իրականացման պարագայում շաքարախտով հիվանդների շրջանում կուրացողների կամ տեսողական խնդիրներ ունեցողների թիվը կիսով չափ նվազում է:

Շաքարախտով պայմանավորված ակնային հիվանդությունները ՀԱՆ ԲՀ-ի ուշադրության կենտրոնում են դեռ 2003թ.-ից` «Լույս հայի աչքերին» ծրագրի մեկնարկից ի վեր: Այժմ աշխատանքն առավել թիրախավորված է դարձել և մի շարք նոր բաղադրիչներ է ներառել:

Հայկական ակնաբուժության նախագծի կողմից իրականացվող ծրագրի շրջանակներում ողջ երկրում 2017թ. մարտից մինչև 2020թ. մարտ ամիսը շաքարային դիաբետ ունեցող յուրաքանչյուր հիվանդ ակնային ստուգում անցնելու հնարավորություն կունենա, նոր հատուկ սարքավորման միջոցով կնկարահանվի նրանց ակնահատակը: Համակարգչային ծրագիրը ակնահատակի լուսանկարների զննության արդյունքում շաքարախտային ռետինոպաթիայի ռիսկային խմբում գտնվողներին կառանձնացնի, վերջիններս էլ խորացված հետազոտություն կանցնեն Աչքի շարժական հիվանդանոցում կամ ՀԱՆ մարզային ակնաբուժական կենտրոններում՝ հետագա լազերային բուժման կամ վիրահատության նպատակով: ՀԱՆ մարզային ակնաբուժական կենտրոններում ներդրված հեռաբժշկության համակարգը թույլ կտա մարզային մասնագետներին անմիջական խորհրդատվություն կազմակերպել Երևանի առաջատար ակնաբուժական կենտրոնների գործընկերների հետ:

Այս տարի ՀԱՆ ԲՀ-ն Աչքի շարժական հիվանդանոցում ակնային զննումներ և լազերային բուժում է իրականացրել Կոտայքի, Գեղարքունիքի և Շիրակի մարզերում: 2018թ.-ին շաքարային դիաբետով հիվանդների ակնային զննումներ և բուժում կիրականացվի Արագածոտնի, Արարատի, Վայոց Ձորի, Արմավիրի մարզերում և Երևանում, իսկ 2019թ.-ին՝ Երևանում: Լոռու, Տավուշի և Սյունիքի մարզերի բնակիչները ծրագրի ողջ ընթացքում կսպասարկվեն ՀԱՆ ԲՀ մարզային ակնաբուժական կենտրոններում:

Այսպիսով, մինչև 2020թ. մարտ ամիսը կհավաքվի երկրում շաքարային դիաբետով հիվանդների ակնահատակի լուսանկարների շտեմարան, շուրջ 3.000 հոգի լազերային բուժում կստանա կամ կվիրահատվի (որոնցից 500-ը Շաքարախտի համաշխարհային հիմնադրամի հետ գործակցությամբ), 100 ներզատաբան, 100 ակնաբույժ, 400 ընտանեկան բժիշկ և 400 բուժքույր վերապատրաստում կանցնի, 10.000 մարդու կտրամադրվեն հանրային կրթության տեղեկատվական նյութեր:

«Ծրագրի արդյունքում Հայաստանը կդառնա այն եզակի երկրներից, որտեղ կստեղծվի շաքարային դիաբետով հիվանդների ակնահատակի լուսանկարի շտեմարան, և հնարավոր կլինի հայտնաբերել և բուժել շաքարախտային ռետինոպաթիան՝ զարգացման վաղ փուլում: Դա կկանխի շաքարային դիապետով պայմանավորված կուրությունը և երկրին սոցիալական ու տնտեսական մեծ օգուտ կբերի»,-նշում են հիմնադրամից:

Ծրագրի գործընկերներն են ՀՀ առողջապահության նախարարությունը, ՀՀ ակնաբույժների ասոցիացիան և Շաքարախտի հայկական ասոցիացիան: