Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ընթացիկ տարում Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գրանցվել է 193 երկրաշարժ, որից 26-ը՝ երեք բալ և ավելի ուժգնությամբ, ամենաուժեղ երկրաշարժն ունեցել է 5 բալ ուժգնություն, այն գրանցվել է փետրվարի 28-ին՝ Կապան քաղաքից ոչ հեռու: Դեկտեմբերի 7-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը ՀՀ ԱԻ նախարարի սեյսմիկ պաշտպանության գծով խորհրդական Հրաչյա Պետրոսյանը տեղեկացրեց, որ նույն ժամանակահատվածում Արցախում գրանցվել է 16 երկրաշարժ, որից 2-ը՝ երեք բալ ուժգնությամբ:

Ըստ ԱԻՆ տվյալների՝ Արցախի և ՀՀ բնակչության կողմից զգացվել է 21 երկրաշարժ, որից 10-ը՝ ՀՀ տարածքում: ՀՀ տարածքում տեղի ունեցած վերջին երկրաշարժը գրանցվել է օգոստոսի 15-ին՝ Ամասիա գյուղից ոչ հեռու, այն ունեցել է 4 բալ ուժգնություն, զգացվել է Գյումրիում, Ամասիայում, հարակից գյուղերում: Պետրոսյանը նշեց, որ Սեյսմիկ պաշտպանության ազգային բազմապարամետրային դիտացանցն այսօր ունի 153 դիտակայան, կատարվում է տվյալների շուրջօրյա գրանցում, դրանք հավաքվում են տվյալների վերլուծության միասնական կենտրոնում:

«Վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի ու Արցախի տարածքից արևելք ու հարավ-արևելք ընկած տարածքներում սեյսմիկ ակտիվությունը շարունակվում է: Դրա վկայություններից մեկն էլ այն է, որ երեկ և այսօր Իրանի տարածքում՝ հյուսիսում և արևմուտքում, ինչպես նաև ՌԴ-Ադրբեջան սահմանային գոտում՝ Դերբենտ քաղաքից ոչ հեռու, գրանցվել են երկրաշարժեր: Սեյսմիկ ակտիվությունն այդ տարածքներում շարունակվելու է: Մենք հետևում ենք սեյսմիկ ռեժիմի զարգացմանը, պարբերաբար գնահատվում է սեյսմիկ վտանգը»,- ասաց նա: Սպիտակի աղետալի երկրաշարժից հետո անցած տարիների ամենամեծ ձեռքբերումն, ըստ Պետրոսյանի, Արտակարգ իրավիճակների կայացած նախարարությունն է ու կայացած սեյսմիկ, փրկարար ծառայությունները:

ՀՀ ԱԻՆ «Սեյսմիկ պաշտպանության արևմտյան ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի շենքերի ու շինությունների սեյսմակայունության բաժնի պետ Գուրգեն Նամալյանի համոզմամբ՝ պետք է ունենալ սեյսմակայուն շենքեր՝ կանխելու համար երկրաշարժի՝ աղետի վերածվելը: Ըստ Նամալյանի՝ երկրաշարժը բնական երևույթ է. մարդը, չհամակերպվելով բնության հետ, սխալ կառուցելով, այն վերածում է աղետի:

Խոսելով Հայաստանի բնակֆոնդի սեյսմակայունության մասին՝ Նամալյանը նշեց, որ միանշանակ գնահատական չի կարելի տալ. դրանք տարբեր ժամանակներում կառուցված շենքեր են՝ տարբեր կոնստրուկտիվ լուծումներով: Ըստ բանախոսի՝ մինչև երկրաշարժը կառուցված շենքերը սեյսմակայուն չեն. դրանք կառուցվում էին 7-8 բալ սեյսմակայունության հաշվարկով, իսկ ներկայում այդ տարածքները հիմնականում գտնվում են ավելի բարձր՝ 9 և ավելի բալ սեյսմիկ վտանգի գոտում:

ԱԻՆ ներկայացուցչի խոսքով՝ նախկինում գործող նորմերում կային բավական շատ թերություններ, կային կոնստրուկտիվ լուծումների սխալներ, այն էլ՝ կոպիտ, իհարկե՝ ոչ բոլոր շենքերում, շատ դեպքերում էլ շինաշխատանքներն իրականացվել էին ցածր որակով, ներսում մարդիկ կամայական փոփոխություններ էին կատարել: Նամալյանը նշեց, որ Հայաստանի բնակֆոնդի մոտ 60-70 տոկոսը սեյսմակայուն չէ: Խոսելով նորակառույցների մասին՝ նա ընդգծեց՝ պետք չէ շենքի սեյսմակայունությունը շփոթել վատ կառուցապատման հետ:

«Խտությունը, երկու շենքի մեջտեղում երրորդ շենք խցկելը և այլն, սրանք այլ խնդիր են, սեյսմակայունությունը՝ այլ: Նորակառույցները ստեղծվում են նոր նորմերով, նոր շենքը 3,5 – 4 անգամ ավելի մեծ սեյսմիկ բեռների տակ ենք հաշվում, քան խորհրդային միության տարիներին էր: Դրանք միաձույլ երկաթբետոնով են, նոր տեխնոլոգիաներով, բավական լավ և որակով շինարարական աշխատանքներով, հետևաբար սեյսմակայուն են»,- ասաց նա:

Շենքերի վատ որակի պատճառն, ըստ Նամալյանի, կարող է լինել նաև կոռուպցիան: Ըստ ԱԻՆ ներկայացուցչի՝ որևէ շենքի սեյսմակայունության վերաբերյալ կոնկրետ գնահատական տալու համար պետք է այն մանրակրկիտ հետազննել: Նամալյանի խոսքով՝ մտահոգիչն այն է, որ ընդհանուր վերլուծական աշխատանք չկա. անկախությունից ի վեր մեր երկրում անգամ շենքերի անձնագրավորման աշխատանք չի կատարվել, շենքերը նոր-նոր են անձնագրավորվում: Բանախոսը նշեց՝ շենքերի ֆիզիկական մաշվածության, վերակառուցման աշխատանքների և այլնի հետևանքով ստեղծվել է մի վիճակ, երբ դրանք սեյսմակայուն չեն:

Խոսելով նորակառույցների մասին՝ նա ընդգծեց՝ պետք չէ շենքի սեյսմակայունությունը շփոթել վատ կառուցապատման հետ: «Խտությունը, երկու շենքի մեջտեղում երրորդ շենք խցկելը և այլն, սրանք այլ խնդիր են, սեյսմակայունությունը՝ այլ: Նորակառույցները ստեղծվում են նոր նորմերով, նոր շենքը 3,5 – 4 անգամ ավելի մեծ սեյսմիկ բեռների տակ ենք հաշվում, քան խորհրդային միության տարիներին էր: Դրանք միաձույլ երկաթբետոնով են, նոր տեխնոլոգիաներով, բավական լավ և որակով շինարարական աշխատանքներով, հետևաբար սեյսմակայուն են»,- ասաց նա: Շենքերի վատ որակի պատճառն, ըստ Նամալյանի, կարող է լինել նաև կոռուպցիան: Ըստ ԱԻՆ ներկայացուցչի՝ որևէ շենքի սեյսմակայունության վերաբերյալ կոնկրետ գնահատական տալու համար պետք է այն մանրակրկիտ հետազննել: Նամալյանի խոսքով՝ մտահոգիչն այն է, որ ընդհանուր վերլուծական աշխատանք չկա. անկախությունից ի վեր մեր երկրում անգամ շենքերի անձնագրավորման աշխատանք չի կատարվել, շենքերը նոր-նոր են անձնագրավորվում: Բանախոսը նշեց՝ շենքերի ֆիզիկական մաշվածության, վերակառուցման աշխատանքների և այլնի հետևանքով ստեղծվել է մի վիճակ, երբ դրանք սեյսմակայուն չեն: