Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ախթալայի հանքավայրի պոչամբարը էկոլոգիական լուրջ խնդիրներ է առաջացրել, այն վտանգ է ներկայացնում շրջակա միջավայրի ու բնակչության համար»,- այս մասին այսօր ««Մեդիա կենտրոնում» «Բնապահպանական աղետ Լոռիում. Ախթալայի լեռնահարստացուցիչ կոմբինատի հետևանքները» թեմայով քննարկման ժամանակ  ասաց «ԷկոԼուր» կայքի գլխավոր խմբագիր, փորձագետ Վիկտորյա Բուռնազյանը:

Նրա խոսքով՝ պոչամբարը գտնվում է Մեծ Այրում և Ճոճկան համայնքների միջնամասում և տեղի համայնքները մշտապես ահազանգել են խնդիրների մասին, քանի որ այնտեղ տարածվում է գարշահոտություն, բնակիչներն էլ ունեն առողջական լուրջ խնդիրներ:

«2009 թվականից Ախթալայի լեռնահարստացուցիչ կոմբինատը ընդլայնել պոչամբարի տարածքը: Այնտեղ լցվում են Շամլուղի հանքի հանքաքարի արդյունահանման արդյունքում առաջացած պոչանքները: ԽՍՀՄ տարիներից պոչամբարն արդեն լցված էր և այդ պատճառով երկար չէր կարող ծառայել, իսկ ընկերությունն արդեն իսկ ունի կոնսերվացված 2 պոչամբար և այլ տարածք չկար պոչանքները թափելու համար, ուստի որոշեցին Մեծ Այրումի և Ճոճկանի շուրջ 40 հեկտար գյուղատնտեսական նշանակության հողերը վերցնել և նոր պոչամբար կառուցել: Սակայն դրան տեղի բնակչությունը դեմ արտահայտվեց, քանի որ տեսել էին արդեն գործող պոչամբարի բացասական հետևանքները, ուստի դեմ արտահայտվեցին և թույլ չտվեցին նոր պոչամբարի կառուցել»,- նշեց Վիկտորյա Բուռնազյանը: 

Նրա խոսքով՝  2017 թ-ին ընկերությունը հայտ է ներկայացրել Բնապահպանության նախարարությունը, որով պետք է պոչանքները պահեստավորվեն Շամլուղի բաց հանքի տարածքում.  «Նրանք հրաժարվեցին պոչամբար կառուցելու մտադրությունից: Այդ նախագիծը ստացավ դրական եզրակացություն, և ըստ ընկերության պաշտոնական տեղեկատվության՝ 3-4 ամսից արդեն Նահատակի պոչամբարը շահագործումից դուրս կգա: Նրանք նշում են, որ 2018-19 թթ. պետք է ռեկուլտիվացնեն այդ պոչամբարը և 4 ամսից պոչանքները պահեստավորեն բաց հանքի տարածքում»:

Վիկտորյա  Բուռնազյանը նշեց, որ իրենց կողմից իրականացված դիտարկումները ցույց են տալիս, որ ընկերության կողմից նախկինում ռեկուլտիվացված երկու պոչամբարները  արդյունավետ չեն փակվել, հողի շերտն այնքան բարակ է, որ պոչանքները մակերեսին երևում են: Արդյունքում, ըստ նրա, անձրևաջրերի հետ դրանք թափվում են Ախթալա գետը: «Նշեմ, որ Ախթալա գետն այլևս գոյություն չունի: Այն դարձել է լրիվ պոչատար, մենք չենք կարող այս գետի ջուրն օգտագործել գյուղատնտեսության համար: Ախթալա գետի ջուրը 5-րդ դասի աղտոտվածություն ունի, ծանր մետաղների մի ամբողջ փունջ կարելի է գտնել այս գետում: Բացի այդ, Ախթալա գետը գնում լցվում է Դեբեդ գետ»,- ասաց փորձագետը:

Նրա խոսքով՝ խնդիրը շատ լուրջ է, քանի որ այստեղ ոչ միայն պոչամբարների արտահոսքերն են, այլև նախկինում շահագործված, լքված հանքախորշերից, դատարկ կապարների տարածքից եկող ջրերը. «Մենք այս ամբողջ տարածքում արդեն ունենք մեռյալ գոտի»: 

Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի ղեկավարի խորհրդական Մարզպետ Քամալյանն էլ նշեց, որ ներկայումս ստուգումներ են ընթանում կոմբինատում: «Ընկերությունը նոր պոչամբար կառուցելու խնդիր ունի: Նոր նախագիծ է ներկայացրել Բնապահպանության նախարարություն և նոր մեթոդի պոչամբար կառուցելու համար ստացել է դրական եզրակացություն»,- ասաց նա:

Մարզպետ Քամալյանը հայտնեց, որ Հայաստանում այժմ 22 պոչամբար կա, որոնք իրենցից մեծ խնդիր են  ներկայացնում. «Մենք բացառում ենք նոր պոչամբարի ստեղծումը, իսկ եղածներն արդեն պետք է դարձնել անվտանգ: Պոչամբարները պետք է ունենան թափոնների կառավարման պլան, եթե տնտեսվարողը չի կարող միջոցներ ձեռնարկել պոչամբարն անվտանգ դարձնելու համար, ինքը ֆինանսական երաշխիքներ պետք է տա, որոնց միջոցներով պետք է կատարվի անվտանգության ապահովում»,- նշեց նա:

Նա նաև հայտնեց, որ կոմբինատում իրականացվող ստուգումների վերջանական արդյունքները 10 օրից պարզ կլինեն. «Եթե խախտումներ լինեն, մենք տվյալ ընկերության նկատմամբ միջոցներ կձեռնարկենք»: