Ժայռափոր կառույցների վերականգնման մասնագետները համախմբվել են
Երևանում այսօր մեկնարկել է «Գեղարդավանք վանական համալիրի ժայռափոր կառույցների ամրակայման և ջրահեռացման մեթոդաբանությունը» խորագրով գիտաժողովը, որն իրականացնում է ՀՀ մշակույթի նախարարությունը, ՀՀ ԱԳՆ-ի և Հայաստանի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ազգային հանձնաժողովի հետ:
ՀՀ մշակույթի փոխնախարար Արև Սամուելյանը լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ Գեղարդավանքը սեփականության իրավունքով փոխանցված է Մայր Աթոռին: Նրա խոսքով՝ ընդհանրապես նման արժեք ունեցող կառույցները պետք է գտնվեն համաշխարհային հանրության, փորձագետների ուշադրության ներքո:
Սամուելյանը հայտնեց, որ վերջին տարիներին Գեղարդավանքում իրականացրել են ժայռափոր այդ կառույցների ջրամեկուսացման, նաև որոշակի չորացման աշխատանքներ, որովհետև դրանց պահպանումը խորհրդային տարիներին բավականաչափ խաթարված էր: Կային ցեմենտավազային շաղախի մաքրման և այլ խնդիրներ: Փոխնախարարը տեղեկացրեց, որ մաքրման աշխատանքներ կատարվեցին, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի փորձագետները փաստեցին՝ բավական լուրջ աշխատանքներ են կատարվել: Սամուելյանը նշեց, որ այս երկօրյա խորհրդաժողովն առավելապես տեսական բնույթ է կրում, բոլոր բանախոսները իրենց գործի մասնագետներ են, հրավիրյալ փորձագետներ, ովքեր մասնագիտացած են հենց ժայռափոր կառույցների վերականգնման գործում:
ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Աշոտ Հովակիմյանն ասաց, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Հայաստանի ազգային հանձնաժողովի և գործընկեր կազմակերպությունների համատեղ ջանքերով Գեղարդի վանքը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում: Այդ ցանկում ընդգրկված մշակութային արժեքները, վայրերը պատկանում են աշխարհի բոլոր ժողովուրդներին: Հովակիմյանը տեղեկացրեց, որ այդ ցանկում ընդգրկված են մարդկության համար առավել մեծ արժեք ներկայացնող հուշարձանները և հուշահամալիրները:
Բացի Գեղարդավանքից, Հայաստանից ներկայացված են նաև Սանահին և Հաղպատ վանական համալիրները, Էջմիածնի և Զվարթնոցի համալիրները: Խորհրդաժողովի արդյունքներն, ըստ փոխնախարարի, կնպաստեն Գեղարդի վանական համալիրի առավել արդյունավետ պահպանմանը, իսկ ավելի հստակ՝ ջրահեռացման համակարգի պահպանության և ամրակայման մեթոդաբանությունների մշակմանը: Փոխնախարարի խոսքով՝ այդ մեթոդաբանությունների մշակումը կարող է նախադեպ հանդիսանալ մյուս վայրերի պահպանման համար թե Հայաստանում, թե այլ երկրներում:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի թանգարանների արխիվի և ձեռագրերի տնօրեն Տեր Ասողիկ քահանա Կարապետյանն ուրախալի համարեց, որ այս նախաձեռնությունն իրականություն է դառնում, քանի որ նպատակը մեր ազգային կարևորագույն հուշարձաններից մեկի պահպանության խնդիրն է: Նրա գնահատմամբ՝ այս գիտաժողովը մեծապես կարևոր է մանավանդ միջազգային փորձի փոխանակման տեսանկյունից, որպեսզի կամուրջները, որ մեզ կապում են անցյալի ու նաև գալիքի հետ, մնան անսասան:
Համաշխարհային բանկի հայաստանյան գրասենյակի ծրագրային վերլուծաբան Նորա Միրզոյանը տեղեկացրեց, որ իրենց ուշադրության կենտրոնում են ՅՈՒԵՍԿՕ-ի մշակութային ժառանգության ցանկում ներգրավված համալիրները, այդ թվում՝ Գեղարդի վանքը:
Նա տեղեկացրեց, որ իրենք ուսումնասիրություններ են կատարել, որոնցում ներգրավված էին Միլանի պոլիտեխնիկի ներկայացուցիչներ, նրանք Գեղարդի վանական համալիրը գնահատել էին նաև սեյսմիկ տեսանկյունից: Միրզոյանն ասաց, որ միջազգային փորձն ապացուցում է՝ ցավոք, ցանկացած սեյսմիկ ռիսկ մշակութային ժառանգությունն ավելի խոցելի է դարձնում, քան ստանդարտ շինարարական կառույցները: