Հասարակություն 09:01 27/03/2018 Հայաստան

Արագիլները չվող տեսակ են, բայց դարձել են մշտակյաց. բնապահպան

Արարատի մարզի Արմաշ գյուղում արագիլների բներ են տեղադրվել: Նախաձեռնության մանրամասների, ծրագրի շարունակականության և այլնի մասին է Panorama.am-ի զրույցը բնապահպան Սիլվա Ադամյանի հետ: Վերջինս տեղեկացրեց, որ բների տեղադրման համար անհրաժեշտ ներդրումներն արել և աջակցել է CivilVoice կազմակերպությունը:

«Հայաստանում այս նախաձեռնությունը նորություն չէ, նախկինում նման նախաձեռնություններով զբաղվել է «Հայաստանի թռչունները» ծրագիրը, որը տեղակայված էր Ամերիկյան համալսարանում, և էլի տեղադրում էր թռչնաբներ Արարատի մարզում: Անցան մի քանի տարիներ, ցավոք սրտի, ծրագիրը չկրկնվեց, բայց մենք ունենք խնդիր՝ կենդանիների միգրացիայի, նրանց բների անվտանգության, կլիմայական խնդիրների հետ, մի խոսքով՝ բազում խնդիրներ»,- ասաց նա:

Ադամյանի խոսքով՝ դեռ 2014 թ. եվրոպական մի կառույցից՝ ֆորումից, առաջարկ են ստացել՝ իրականացնել նման ծրագրեր, ընդ որում՝ ծրագիրը պետք է կյանքի կոչվեր ոչ միայն Հայաստանում, այլև Սլովակիայում, Չեխիայում, Ռուսաստանում և այլ երկրներում: Այստեղ գործընկեր կազմակերպություն է դարձել Ռուսաստանը, որի հետ էլ կյանքի է կոչվել այս ծրագիրը: Բնապահպանն ասաց, որ ծրագիրը նաև էլեկտրական ցանցերի նախաձեռնությունն էր. այդ տարին «արագիլների պաշտպանության տարի» էր, նույն  տարում Արմաշ գյուղում տեղադրվում է 12-13 բույն:

Արմաշում բնապահպանները խնդիր են տեսել, երբ զրուցել են բնակչության հետ: «Մենք հասկացանք, որ այստեղ կա բույների անվտանգության խնդիր, այսինքն՝ եթե բույնը դրված է անմիջապես էլեկտրական սյուների վրա, այն հաճախ բռնկվում է, ծանրությունից ուղղակի շրջվում է, ձագուկները վնասվում են կամ սատկում, բնակիչները մեզ ասացին, որ հրդեհի ժամանակ պարզապես հնարավոր չէ փրկել կենդանիներին, այդ իսկ պատճառով մենք որոշեցինք՝ ճիշտ կլինի, որ այս ծրագիրն Արմաշում անենք»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց՝ Արմաշի հարևան Սուրենավան գյուղում արագիլներ շատ կան, բոլորին հայտնի է՝ Սուրենավանն արագիլների գյուղ է, ուստի բները տեղադրվել են Արմաշում: Երկու տարի շարունակ ծրագիրն իրականացվեց, հետո ֆինանսական խնդիրների պատճառով դադարեցվեց, և միայն այս տարի CivilVoice-ի նախաձեռնությամբ որոշեցին ծրագիրը վերականգնել:

Ադամյանը պատմեց՝ ծրագիրը բավական հաջող ընթացավ, տեղադրեցին 8 բույն, որից 5-ը՝ գյուղի վերջնամասում, երեքը՝ մեկ այլ վայրում՝ հողամասում, որտեղ նոր սյուներ պետք է տեղադրվեին:

Բնապահպանի խոսքով՝ կան նաև այլ վտանգներ, բացի նրանից, որ այս բույները կենդանիներին պահպանում են լարերից և էլեկտրասյուներից: Նա առանձնացրեց Հայաստանում կլիմայական փոփոխության խնդիրը:

«Ես բազմիցս խոսել եմ այդ մասին, ասել եմ, որ մեզ մոտ, ցավոք, ոչ ոք չի զբաղվում կենդանական աշխարհի մասով: Նման գործեր պետք է արվեն ոչ միայն արագիլների հետ կապված, այլև ուրիշ կենդանիների, որովհետև շատ կենդանիներ ուղղակի փոխել են իրենց ապրելակերպը Հայաստանում: Մենք այս տարի ձմեռ չտեսանք և, օրինակ, արագիլների դեպքում մենք կարող ենք ասել՝ դրանք այն տեսակն են, որ անմիջապես արձագանքում են կլիմայական փոփոխություններին: Նրանք չվող տեսակ էին, բայց տարեցտարի դարձան մշտակյաց, գնալով ավելացավ այն արագիլների թիվը, որոնք չէին չվում»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ դա հենց բնակլիմայական փոփոխությունների և դրա հետ միասին՝ շրջակա միջավայրի և կերային բազայի փոփոխությունների հետ է կապված. և սա խնդիր է, որի մասին պետք է մտածել: Բնապահպանը նշեց՝ թռչուններից բացի, իրենք այս կերպ օգնում են նաև էլեկտրացանցերին, մինչդեռ վերջիններս այս տարի փորձում էին իրենց աշխատանքին խոչընդոտել, որ բույները չտեղադրեն, այն է՝ էլեկտրաէներգիան չէին անջատում: Նախաձեռնության հեղինակներին այստեղ օգնության են եկել գյուղապետն ու այլք:

«Մենք երևի մի շաբաթ հետո կփորձենք նորից այցելել , տեսնենք՝ ինչ է կատարվում, բնադրվե՞լ են, թե՞ ոչ: Այսպիսի խնդիր կա, կարող է՝ մեկում բնադրվեն, մեկում մյուս տարի բնադրվեն: Պարտադիր չէ, որ բոլոր բներում այս տարի բնադրվեն, առավել ևս, որ գարունը շատ շուտ է եկել: Մենք կարող ենք նույնիսկ հետո՝ ամռանը տեղադրել բներ՝ մյուս տարվա համար»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ փորձելու են ծրագրի շարունակականությունը պահպանել, հաջորդ ծրագիրը նրանք փորձելու են իրականացնել Արմավիրի մարզում, որտեղ էլ շատ են արագիլները, շատ են նաև խնդիրները: Այս անգամ բնապահպանը որոշել է դիմել էլեկտրացանցերի տնօրինությանը, որպեսզի իրենք էլ ֆինանսավորեն ծրագիրը: «Մենք բնապահպան ենք, պարտավոր ենք, բայց իրենք էլ պետք է հասկանան, որ բնության առաջ պարտավորություններ ունեն»,- ասաց նա:

Լուսանկարները՝ CivilVoice-ի և Դավիթ Հակոբյանի:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
Վաղ առավոտյան խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը
Գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հայտնում է, որ առավոր շուտ եկել են իր տունն են խուզարկում՝ զենք -զինամթերք հայտանաբերելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել Երևանի և Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմանը. Լավրով
«Հայաստանի ղեկավարությունը, ծանոթ է Մոսկվայի տեսակետին, գիտի Ռուսաստանի Դաշնության պատրաստակամության մասին՝ նպաստելու Ադրբեջանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Հրապարակ». Ոսկեպարցիներն անհամբերությամբ սպասում են Փաշինյանի այցին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ լրացավ տասնօրյա ժամկետը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի Ոսկեպար, Բաղանիս և հարակից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Փոխանակման կետերում ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 29-ին ժամը 09:10-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 390.72 դրամ՝ էժանանոլով 0.57 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փոքրիկ Հայաստան, բայց 29 հազար 800 կմ² ձգվող կոռուպցիոն սկանդալներ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արցախի ներդրումային հիմնադրամը, որպես «Զարգացման արցախյան գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Հրապարակ». Իշխան Սաղաթելյանի հո նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանի հոր` Վաչիկ Սաղաթելյանի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
«Ժողովուրդ». Պաշտոնային ոչ հարիր պահվածքը ազդելու է Հայաստանի կողմից արտերկրում նշանակված 51 պատվավոր հյուպատոսների գործունեության վրա
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ԱԳՆ արարողակարգի ղեկավար Գագիկ Վանոյանը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Ինչ պաշտոն կստանա Դիանա Գալոյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Տնտեսագիտական համալսարանի արդեն նախկին ռեկտոր Դիանա Գալոյանը, մեր տեղեկություններով, շուտով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանության համար
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատերազմից ի վեր Նիկոլ Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». Ովքե՞ր են ընդգրկված Հայկ Մարությանի կուսակցությունում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնել՝...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Ժողովուրդ». Կարճ ասած՝ Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2019թ ապրիլի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանը այսպիսի միտք արտահայտեց. «Մենք...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
Գյանջայի Ալիևի անվան պողոտայում խոշոր հրդեհ է բռնկվել
Ադրբեջանի Գյանջա քաղաքի՝ Հեյդար Ալիևի անվան պողոտայի հինգհարկանի շենքերից մեկում խոշոր հրդեհ է բռնկվել։ Այս մասին գրում են ադրբեջանակն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:30
Ավագ ուրբաթ
Ավագ ուրբաթը Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրն է:
Աղբյուր` Panorama.am
07:34
Որ հասցեներում այսօր լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 29-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
07:29
Վազգեն Ռշտունի. Դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին
Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին հայտարարություն է տարածել, որում մասնավորապես ասվում է. «Ցանկանում եմ իրազեկել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:01
Ալեն Սիմոյանը մեծահոգաբար Ադրբեջանին է տալիս այն, ինչը «իրենցն է»
«Իմ միջազգային գործընկերները երբ մեկնում են Բաքու, իրենց հետ խոսելիս ասում եմ, որ մենք մտահոգություն ունենք, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը
11:57 29/03/2024

Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}