Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մարդը պահքի մեջ է մտնում՝ ինչ-որ սխալներից ազատվելու համար, հետևաբար պահքը ներքին ուրախություն է: Մարտի 30-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Հակոբ քահանա Խաչատրյանը խոսեց Պահքի խորհրդի մասին: Նա նշեց, որ պահեցողությունը նաև ներքին հոգևոր վիճակի բնական պահանջ է, որովհետև մարդը երբ մեղք է գործում, նրա մոտ առաջանում են որոշակի հոգեբանական և հոգևոր խնդիրներ՝ իրականության զգացողության կորուստ, տագնապի զգացողություն, մեղավորության զգացում, շնչարգելության, բայց դրանով հանդերձ՝ մարդը գիտի, թե ինչի հետ է դա կապված: Մարդը ներքին մղում, ներքին ցանկություն ունի՝ պահքի մեջ մտնելու, կանգառ ունենալու, վերագնահատելու և խաղաղվելու:

Մեծ պահքը բաղկացած է 7 կիրակիներից, տևում է 48 օր, վերջին շաբաթը կոչվում է Ավագ շաբաթ, երբ տեղի են ունենում Քրիստոսի կյանքի վերջին իրադարձությունները: Այսօր երեկոյան կատարվում է Քրիստոսի թաղման արարողությունը, դա խորհրդանշում է՝ հին մարդը պատրաստ ենք մահացնելու, որպեսզի նոր մարդը ծնվի: Շաբաթ օրը կատարվում է ճրագալույցի պատարագ, այդ ժամանակ Քրիստոսի հարության բարի լուրը տրվում է:

Ըստ քահանայի՝ այն մարդիկ, ովքեր պահք են պահում, պահքից դուրս գալու մեկ ճանապարհ ունեն՝ ստանալ սուրբ հաղորդություն, հետևաբար այդ պատարագի օրը մարդիկ, ովքեր պահքի մեջ են, պիտի ստանան սուրբ հաղորդություն: Նրանք պիտի ոչինչ ճաշակած չլինեն, ստանան սուրբ հաղորդություն, հետո պատրաստեն Զատկի կերակուրները: Չամիչով փլավի բրինձը խորհրդանշում է ամբողջ մարդկությանը, չամիչը՝ ընտրյալներին, ձուկը՝ քրիստոնյաներին, կարմիրով ներկված ձուն՝ Քրիստոսի արյունը:

Տոնի օրը կատարվում է նորից պատարագի արարողություն, նրանք, ովքեր դժվարություն են ունեցել նախորդ օրը սուրբ հաղորդություն ստանալու, կարող են բուն տոնական պատարագի օրը ստանալ հաղորդություն և դուրս գալ պահքից:

Ժողովրդի մեջ տարածված սովորույթը, թե հավկիթը պետք է ավագ հինգշաբթի ներկել, ըստ քահանայի, ենթագիտակցական ինչ-որ բան է:

«Քանի որ այդ օրը Քրիստոսի խաչելության արարողությունն է, հավանաբար մարդիկ մտածել են՝ քանի որ Քրիստոսն այդ օրը խաչվեց, այդ օրը հեղվեց իր արյունը, խորհրդաբանություն կարող է ունենալ, ու պետք է այդ օրը տան անդամների թվով հավկիթ ներկել: Սա բացատրություն կարող է ունենալ, բայց արդարացված չէ, եթե մարդիկ պահքի մեջ են, ի՞նչ տրամաբանություն կարող է ունենալ այդ օրը ձու ներկելը»,- ասաց նա:

Տեր Հակոբը նշեց՝ նորամուծություններ կան, տարբեր գույներով հավկիթ են ներկում, եթե մարդիկ այդպես են ցանկանում, կարող են ներկել, բայց ճիշտը կարմիրով ներկելն է:

Տարածված կարծիքը, թե մարդիկ, ովքեր նոր մահացած հարազատ ունեն, պետք է ձու չներկեն, Տեր Հակոբն արդարացված չի համարում, նրա խոսքով՝ այս դեպքում շատ ավելի կարևոր է ձու ներկել:

«Մենք հավատում ենք, որ մեր մահացած հարազատները պետք է հարություն առնեն, Քրիստոսի շնորհիվ, իր հեղած արյան շնորհիվ, ուրեմն անպայման եկեղեցական արարողությունները պետք է կատարվեն պատշաճ կերպով: Մենք այս արարողություններով մեր համոզումն ու հավատն ենք ցուցաբերում, որ մեր հարազատները հարություն պիտի առնեն»,- ասաց նա:

Սուրբ Հարության ավետարանական ակունքն, ըստ Տեր Հակոբի, հետևյալն է. Քրիոստոսի հուղարկավորության արարողությունից հետո չորս կանայք այցելում են գերեզմանատուն՝ խունկ ծխելու և Քրիստոսի մարմինը յուղով օծելու, նրանք ճանապարհին մտահոգ էին՝ ինչպես պիտի այդ մեծ քարը գերեզմանից այն կողմ գլորեն: Երբ նրանք հասնում են գերեզման, մտահոգությունը փարատվում է, տեսնում են՝ քարը գլորված է, Քրիստոսի մարմինն այնտեղ չէ, և սպիտակազգեստ մի հրեշտակ ասում է՝ ինչու՞ եք ողջի մարմինը փնտրում այստեղ, և կանայք այդ ավետիսը փոխանցում են գյուղացիներին: Ու թեպետ մկրտությունը երկնային արքայության դռները բացող ճաապարհ է, սակայն հաճախ մարդիկ մտածում են՝ մկրտվեցին, դա բավարար է:

«Մկրտությունը հնարավորություն է, մկրտվելուց հետո մենք հնարավորություն ենք ստանում երկնքի արքայությանն արժանանալու, մեր կյանքում բազմաթիվ հնարավորություններ են մեզ տրվում, բայց մենք ոչ միշտ ենք դրանցից օգտվում»,- ասաց նա:

Մենք, որպես Քրիստոսի եկեղեցու հետևորդներ, իրեն հետևելու ցանկություն ունեցող մարդիկ, ընդամենը պարապ, չարդարացված սպասումներ ունենք Քրիստոսից, թե այդ սպասումներն արդարացված են և արտահայտվում են մեր վարքագծով: Մարդիկ տեսնելով չեն տեսնում, լսելով՝ չեն լսում, տեսնում են միայն այն, ինչ իրենց հետաքրքրությունից է բխում, մի օր կբացվեն մարդկանց աչքերը և նրանք տեսնելով կտեսնեն, լսելով կլսեն:

Մենք եկեղեցու նկատմամբ նախորդ տարիների համեմատ՝ ավետարանն ասում է՝ կա քարեր նետելու և քարեր հավաքելու ժամանակը, Պահք պահողների թիվը նվազել է, սակայն սա մեզ ուրախացնում է, որովհետև դրանով հանդերձ պահեցողության նկատմամբ վերաբերմունքը լրջացել է, ավելի հասկացված է, գիտակցված, մեզ ոգևորում է այն փաստը, որ պահեցողության մեջ եղած անձինք մեծ մասամբ երիտասարդներ են: Նախորդ տարիներին ավելի շատ իգական սեռի ներկայացուցիչներ էին այցելում, բայց այս տարի բազմաթիվ երիտասարդ տղաներ են պահք պահել: