Քաղաքական 14:00 11/07/2018 Հայաստան

Ամուլսարն ու մեր իրական վախերը

Նախօրեին կառավարության նիստից հետո բնապահպանության նախարարը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ Ամուլսարի խնդրին: Ասելիքը հակիրճ՝ ինքն անձամբ դեմ է հանքարդյունաբերության նման ծավալներին, և կառավարությունում ջանում են իրավական ընթացակարգերի շրջանակներում լավագույն լուծում գտնել:

Ամուլսարը մի քանի համատեքստ ունի: Առաջին տեղում, անշուշտ, էկոլոգիան է. հանքի շահագործումը հղի է մի շարք ռիսկերով, որոնք մասնագետների կողմից բավականին մանրամասն նկարագրվում են: Գլխավոր ռիսկը, որքանով ընկալելի է ոչ մասնագետիս համար, հանրապետության ջրային ռեսուրսների աղտոտումն է. հանքը սպառնում է Արփա գետի ջրահավաք ավազանին, իսկ այն օրգանապես կապված է Սևան լճին, լիճն էլ իր հերթին սնում է Արարատյան դաշտը:

Խնդրի երկրորդ շերտը սոցիալ-տնտեսականն է: Հանքի շահագործման նախագիծը, որոշ տվյալներով, նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ ամենախոշոր ներդրումային ծրագիրն է: Այն Հայաստանի մասշտաբներով խոստանում է լինել խոշոր եկամտի աղբյուր թե ներդրողի, թե պետության, թե աշխատակիցների, և մուլտիպլիկացիայի էֆեկտով՝ Հայաստանի ողջ բնակչության համար:

Սրանցից բացի, առկա են նաև մի քանի այլ գործոններ: Նախ խնդրի իրավական համատեքստը. Ի՞նչ կլինի, եթե նախագիծը դադարեցվի: Ի՞նչ ֆորմալ և ոչ ֆորմալ սանկցիաներ կհետևեն այդ որոշմանը: Ի վերջո ներդրողը հսկայական գումարներ է ծախսել և արդարացիորեն կարող է ակնկալել դրանց հետգանձում, չհաշված տույժ ու տուգանքները, որոնք միջազգային արբիտրաժի դեպքում միանգամայն հնարավոր են: Սրան գումարած նաև իմիջիային կորուստները. օտարերկրյա ընկերության հետ ձախողված ծրագիրը վստահաբար բացասաբար է անդրադառնալու Հայաստանի ներդրումային իմիջի վրա: Յուրաքանչյուր հաջորդ խոշոր ներդրող էլ ավելի մանրախնդիր է դառնալու:

Ասվածին կարելի է հավելել նաև խնդրի կենցաղային կողմը, երբ շատերն առաջնորդվում են՝ «էս սարն իմն է» սկզբունքով և պարզապես դեմ են այս ու այլ նախագծերի բացառապես այն հիմքով, որ ընդերքն հանրային սեփականություն է ու մասնավորին տրամադրել չի կարելի: Եվ ևս մեկ կարևոր գործոն. խնդիրը կրիտիկական կետին հասավ Հայաստանում իշխանափոխությանը զուգահեռ ու ցանկացած որոշում անհնար է դնել «նախկին-ներկա» բաժանման շրջանակներից դուրս:

Այս ամենն այսօր քննարկվում է: Քիչ են դեպքերը, որ տարբեր համատեքստերը մեկտեղվեն և փորձ արվի խնդիրը դիտարկել ամբողջության մեջ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նման մի փորձ արեց, բայց ըստ ամենայնի՝ ինքն էլ համոզվեց, որ ներգրավված տարբեր խմբերը խոսում են բացառապես իրենց լեզվով, հակված չեն միմյանց լսել ու համաձայնության գալ: Դրանից հետո գոնե ինձ համար ակնհայտ դարձավ, որ խնդիրն այլևս քաղաքական հարթության մեջ է, և վարչապետը պետք է քաղաքական որոշում կայացնի: Նախարարի երեկվա ճեպազրույցից պարզ էր, որ որոշում առայժմ չկա. իրավական ընթացակարգերը միայն ծխածածկույթ են (դասականն ասում է՝ քաղաքական գործիչները որոշում են, իրավաբանները՝ ձևակերպում ու հիմնավորում):

Հենց այս փաստն էլ ինձ ստիպեց փոքրիկ հարցում անցկացնել ֆեյսբուքյան ընկերներիս շրջանում: Բնական է, որ հարցումը ոչ մի կերպ գիտական համարվել չէր կարող, բայց այդուհանդերձ հնարավորություն կտար՝ որոշ պատկերացում կազմել խնդրի ընկալումների հետ կապված: Արդյունքում՝ քվեարկողների մոտ կեսը ճիշտ էր համարել, որ որոշումը կայացնի վարչապետը, 40 տոկոսի կարծիքով՝ հանքը ոչ մի դեպքում չպետք է շահագործվի, իսկ 10 տոկոսը կարծում է, որ պետք է շահագործվի:

Այս թվերը զարմանալի չեն: Չնայած «հպարտ քաղաքացու» կոնցեպտը ակտիվ շրջանառության մեջ է, բայց մենք տակավին պատեռնալիստական մտածողության մեջ ենք ու օրինաչափ է, որ մեծամասնությունը բոլոր բարդ որոշումներն ու ողջ պատասխանատվությունը պատվիրակում է առաջնորդին (հատկապես, երբ լիակատար վստահում է): Զարմանալի է, որ իմ առաջարկած քվեարկությանն արձագանքեց ընկերներիս միայն տասներորդ մասը, չնայած որ ճնշող մեծամասնությունը հանրությանը հայնտի գործիչներ են: Նման անտարբերությունը կարելի է բացատրել ամառային տապով, ֆուտբոլի առաջնությամբ, կոռուպցիոն սկանդալներով և այլն: Բայց ես հակված եմ կարծելու, որ մեր երկրում քաղաքացիական դիրքորոշում հայտնելը դարձել է ռիսկային: Եվ սա չի կարող վտանգավոր չլինել:

Ինչ վերաբերում է Ամուլսարի հարցով վարչապետի որոշմանը, ապա վստահ եմ, որ այն լինելու է քաղաքական: Այսօր, երբ քաղաքական խնդիրներից միակն արտահերթ ընտրություններն են, այդ որոշումը չի կարող լինել այնպիսին, որ վնասի ապագա ընտրություններում որոշում կայացնողի ակնկալվող արդյունքներին:

Արմեն Մինասյան, քաղաքագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

14:18
Անգլերենի մոլուցքները հանեք, օրենքում «ՍԵՅՖ» բառը մի գրեք. Թադևոս Ավետիսյան
«Էկոնոմիկայի նախարարության պատասխանատուները գնալով ինձ ավելի շատ են զարմացնում, բերում են նախագիծը, սակայն որոշ հարցերի վերաբերյալ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:00
Հայ-գերմանական արշավախմբի ստացած տվյալները նոր լույս են սփռում Արտաշատ մայրաքաղաքի գործընթացների վրա
ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտնականները Գերմանիայի Մյունսթերի համալսարանի գործընկերների հետ Արտաշատ մայրաքա­ղաքի պեղումների...
Աղբյուր` Panorama.am
13:45
Սա պատմական այց է Հայաստան. Խավիեր Կոլոմինան՝ ՆԱՏՕ-ի քարտուղարի այցի մասին
«Հաճելի է վերադառնալ Կովկաս՝ այս անգամ ուղեկցելով ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարին՝ Ենս Ստոլտենբերգին»,- X-ի իր միկրոբլոգում գրել է...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Ինչպես Սյունիքում «ճշգրտումներից» հետո Հայաստանը բան չստացավ, նույնը լինելու է Տավուշի դեպքում. Տիգրան Աբրահամյան
«Հայաստանյան իշխանության հիմնական քաղաքական  վարքագծային առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ բոլոր խնդրահարույց իրավիճակներում,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:36
Փոսն ընկած տրոլեյբուսը չի վնասվել
«Տերյան-Կորյուն փողոցների  խաչմերուկում այսօր  համայնքային ենթակայությամբ գործող տրոլեյբուսը հայտնվել էր շինարարի կողմից փողոցը...
Աղբյուր` Panorama.am
13:25
Թաթոյան. Տավուշում տեղի ունեցողը որևէ առնչություն չունի պետական սահմանի դելիմիտացիայի կամ դեմարկացիայի հետ
Տավուշում տեղի ունեցողը որևէ առնչություն չունի պետական սահմանի դելիմիտացիայի կամ դեմարկացիայի հետ: Ահազանգում է Հայաստանի նախկին ՄԻՊ Արման...
Աղբյուր` Panorama.am
13:15
Այս տարի պարենային ապահովվածությունը ցորենի գծով իջնելու է 20 %-ից էլ ներքև, ինչը մարտահրավեր է. Աշոտ Հարությունյան
Սոցիալական ցանցերում օգտատերերը մտահոգություն են հայտնում, որ մեղմ ձմեռվա արդյունքում հանրապետությունում վնասված կիլինեն աշնանացան ցորենի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:02
Գլխիվայր շրջված մեքենաներ. Ինչ է կատարվում հանրապետության ճանապարհներին
Առատ տեղումներով պայմանավորված վթարային ու դժվարին իրավիճակ է  ստեղծվել հանրապետության ճանապարհներին։ ՆԳՆ փրկարար ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:55
Շտապօգնության ավտոմեքենան արգելափակվել է ցեխակույտի մեջ
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն  մարտի 19-ին, ժամը 08:12-ին ահազանգ է ստացվել, որ Կոտայքի մարզի Քանաքեռավան գյուղից դեպի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Տեղի է ունեցել Փաշինյանի և ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի առանձնազրույցը
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարությունում հյուրընկալել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգին: Վարչապետի աշխատակազմից հայտնում են՝...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
 Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ  է հղել Վլադիմիր Պուտինին՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնում վերընտրվելու առիթով:...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ ու չի կարողանում շարժվել։ Ուղևորները ստիպված են եղել իջնել։ Դեպքի վայր է ժամանել փրկարար...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերգեյ Խաչատրյանը, Անա Չումաչենկոն և մեծահամբավ այլ երաժիշտներ ընդգրկված են Խաչատրյանի անվան մրցույթի ժյուրիի կազմում
Արամ Խաչատրյանի անվան 20-րդ միջազգային մրցույթի ժյուրիի կազմում ընդգրկված են մեծահամբավ երաժիշտներ։ Հիշեցնենք, որ այս տարի մրցույթն անցկացվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
ՀՀ երրորդ նախագահ, ՀՀԿ նախագահ Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին` ՌԴ նախագահի ընտրություններում համոզիչ հաղթանակի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ. Վահե Հովհաննիսյան
«Մենք գտնվում ենք պետական համապարփակ աննորմալության փուլում, սրանից պետք է դուրս գալ»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Հայաստանին է մոտենում է հաջորդ ցիկլոնը
Հարավից հզոր ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված հանրապետության ամբողջ տարածքում դիտվել են առատ տեղումներ, Շիրակում, Լոռիում, Տավուշի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:58
Առաջարկվում է երկրորդ Հ1 ստեղծել՝ հանրապետական հեռարձակման
«Նախագծով առաջարկվում է հանրային հեռարձակողին հնարավորություն տալ առանց լիցենզիայի և մրցույթի հանրային մուլտիպլեքսում ուեննալ ևս մեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Եթե նույնիսկ արվի մի բան, որն ընկալեք ձեր դեմ, դա արտահայտում է ձեր լավագույն շահը. Փաշինյանը ալիևի լեզու է թափում
«Ես եկել եմ Ոսկեպար և Կիրանց, որովհետև սահմանագծման գործընթացը կարող է որոշակի խնդիրներ առաջացնել մեր որոշ բնակավայրերի համար, բայց մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Աշխարհում վնասաբեր փոստային առաքումների քանակը նվազել է, ֆիշինգային գրոհներինը՝ ավելացել. «Կասպերսկի»
Գլոբալ փոստային տրաֆիկում սպամի միջին մասնաբաժինը 2023-ին նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 3,03 տ.կ.-ով և կազմել 45,60%: 2022-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եթե ճիշտ եմ հասկանում, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը չի գրանցվել, որպեսզի քվորում չլինի. Ռուբինյան
Այսօր մեկնարկում է Ազգային ժողովի հերթական քառօրյան։ Սակայն քվորում չլինելու պատճառով, նիստը քիչ ուշ մեկնարկեց։ Նախ գրանցվեց 47 պատգամավոր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման
Մասիս խոշորացված համայնքում աղբահանության խնդիրն ամբողջությամբ կլուծվի: Բարերար Միքայել Վարդանյանը համայնքին նվիրել է աղբատար մեքենա,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա. Ալեքսանդր Չաուշյանը Կոնսերվատորիան տեղափոխելու մասին
«Ինձ համար շատ բարդ է հասկանալ, թե մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա։ Հետաքրքիր է՝ այդ մարդն ինչ է կերել, խմել, կամ միգուցե...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանը պետբյուջեի հաշվին քավորին Փարիզ է տարել
«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է․ «ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն իր որդու քավորին, որը խոշոր գործարար է ներկայանում, դասավորել է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
«Փաստ». «Փողի խնդիր չունեն», բայց գնում են հարկերը և տուրքերը բարձրացնելու կամ նորերը սահմանելու ճանապարհով
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ նախորդ տարվանից փորձագետները պնդում էին, որ Հայաստանի իշխանությունները գնալու են հարկերը և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը կփորձի՞ հետայսու աշխատել Արցախի ՀԿ սեկտորի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ՀԿ սեկտորի ակտիվիստները մարտի 20-ին հանրահավաք են անելու Օպերայի հրապարակում։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը պատրաստ է և՛ ԱԺ բացօթյա սրճարանի համար գրեթե նույնքան վճարել, և՛ օրացույցների և օրագրերի համար
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ուսումնասիրելով Ազգային ժողովի 2024 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Փաստ». Փաշինյանը բավական այլայլված է եղել ու նեղված
«Փաստ» թերթը գրում է. «Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Ոսկեպար և, ինչպես տեղեկանում ենք պաշտոնական հաղորդագրությունից,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան
12:08 19/03/2024

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}