Իրանը կասպյան տարածաշրջանում ատամներով պաշտպանելու է իր իրավունքները. ադրբեջանագետ
«Կասպից ծովի իրավական կարգավիճակի մասին կոնվենցիայի շուրջ քննարկումները սկսվել են դեռևս 1996 թվականից, և վերջապես օրեր առաջ փաստաթուղթը ստորագրվեց: Որպես այդպիսին՝ կոնվենցիան բավական լուրջ առաջընթաց է, սակայն դեռևս լիարժեքորեն և ամբողջությամբ չի կարգավորում մերձկասպյան հինգ երկրների միջև տարաձայնությունները»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Նարեկ Մինասյանը:
«Դեռևս ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, երբ Կասպից ծովի հարևանությամբ առաջացան նորանկախ պետություններ, առաջ եկավ հարց, թե ինչպես պետք է բաժանվի Կասպից ծովը: Ծովի մակերեսի 70 տոկոսի հետ կապված որոշակի պայմանավորվածություններ կային, վիճելի մնում էր ըստ էության 30 տոկոսը՝ հիմնականում Ադրբեջանի, Իրանի և Թուրքմենստանի միջև. պատճառը բնավթագազային հանքերն են: Ինչ վերաբերում է Կասպից ծովի ստորջրյա հատվածի բաժանմանը, այստեղ առկա են որոշակի խնդիրներ: Կոնվենցիան միայն ամրագրում է, որ այն բաժանվելու է ազգային սեկտըորների: Սակայն հատակի հստակ սահմանազատում տեղի չի ունեցել:
Ինչ վերաբերում է Կասպից ծովում ռազմական ներկայությանը, ապա մինչ օրս գործել են միայն մերձկասպյան հինգ երկրների ռազմածովային ուժերը: Առնվազն Իրանը և ՌԴ-ն շահագրգռված էին, որ կոնվենցիայում ամրագրվեր երրորդ ուժերի ներկայությունը բացառող դրույթ: Հենց այդ ամրագրումը հաջողվել է: Միաժամանակ ամրագրվել է, որ հինգ երկրները չեն կարող տարածքներ տրամադրել այլ երկրների, որոնք կպատրաստվեն գործողություններ իրականացնել գործընկեր մյուս երկրի դեմ»,- նշեց բանախոսը:
Ասուլիսին ներկա ադրբեջանագետ Աշոտ Մովսիսյանն իր հերթին նկատեց, որ Կասպից ծովի իրավական կարգավիճակի շուրջ կոնվենցիայի ստորագրումն այնքան մեծ առաջընթաց չէ:
«Մեծ առաջընթաց կգրանցվի այն ժամանակ, երբ կլինեն հստակ սահմաններ: Այս պահի դրությամբ կոնվենցիան թերևս սա չի ապահովում: Իրանը հայտարարում է, որ իր կողմից Կասպից ծովը չի կարող լինել ավելի քիչ, քան խորհրդային տարիներին: Կասպից ծովում ամենագլխավոր խնդիրը նավթահանքերի օգտագործման խնդիրն է: Այս հարցը դեռևս բաց է: Իրանը ատամներով պաշտպանելու է իր իրավունքները և թույլ չի տալու ի վնաս իրեն հետքայլ գրանցել: Միաժամանակ, կոնվենցիայի ստորագրումը որոշակի առումով առաջընթաց է: Իրանի համար թիվ մեկ խնդիրն այն է, որ իր թիկունքն ապահոված լինի, և Մեծ Բրիտանիան և ԱՄՆ-ը Ադրբեջանի կողմից երբևէ ներկայություն չունենան Կասպից ծովում»,- ասաց նա:
Աշոտ Մովսիսյանի խոսքով, Ադրբեջանը փորձում է ներկայացնել այնպես, որ կոնվենցիան ստորագրվել է իր սրտով՝ իր բոլոր պահանջները բավարարելով, սակայն նման բան գոյություն չունի: Նրա համոզմամբ, սա Իլհամ Ալիևի դիրքերն ամրապնդելու ուղիղ մղում ունի:
Հարակից հրապարակումներ`
- Իրանագետ. Կասպից ծովի հարցում թերևս ամենաշատ տարաձայնություններն Իրանի և Ադրբեջանի միջև են
- Ե՞րբ Ալիևը կհրամայի մտրակել Կասպից ծովը
- Կասպից ծովի իրավական կարգավիճակի հստակեցումը բխում է Արևմուտքի էներգետիկ շահերից
- Իրանը, Ռուսաստանը և Թուրքմենստանը Կասպից ծովի անվտանգության վերաբերյալ եռակողմ հուշագիր են ստորագրել
Լրահոս
Տեսանյութեր
Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան