Մշակույթ 14:18 28/08/2018 Հայաստան

Սարյանի՝ զարմանալի պատմություն ունեցող կտավն առաջին անգամ ցուցադրվելու է Հայաստանում

Առաջին անգամ Հայաստանում՝ Մ. Սարյանի տուն թանգարանում բացվող «Սարյանը և Ֆրանսիան» ցուցահանդեսում կներկայացվի Վարպետի փարիզյան շրջանի (1926-1928) «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս» (1927թ.)  նկարը։ Սեպտեմբերի 19-ից նոյեմբերի 14-ը կայանալիք ցուցահանդեսը նվիրված է Հայաստանում անցկացվելիք ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժովին։

Panorama.am-ը հետաքրքրվեց Սարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Ռուզան Սարյանից, թե ի՞նչ կտավ է, ինչո՞ւ է առաջին անգամ ցուցադրվում, արդյո՞ք  մինչ այս նկարը Հայաստանում չի եղել։

Ռ. Սարյանն ասաց, որ Վարպետի՝ փարիզյան  շրջանի 37 նկար Փարզից տունդարձի ճանապարահին այրվել է Ֆրիժի նավի վրա հրդեհի ժամանակ, իսկ «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս»  նկարը, ի թիվս այլ 5 նկարի, Սարյանը ի պահ էր տվել Ֆրանսիայում տիկին Աննա Բուդաղյանին այն պայմանով, որ վաճառի և այդ գումարով իրեն ուղարկի ներկեր, կտավներ, վրձիններ, քանի որ Խորհրդային միությունում այդ ամենը դժվար էր հայթայթել, մանավանդ  լավ որակի։ Սակայն սխալմամբ տարբեր ալբոմների կատալոգներում նշվել է, որ «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս»  կտավը նույնպես այրվել է. «Սարյանի փարիզյան նկարների գերակշռող մասը լուսանկարված է եղել  Փարիզում, Սարյանի անհատական ցուցահանդեսի բացումից առաջ, և գոնե լուսանկարների շնորհիվ մեզ դրանք հայտնի դարձան։ Այս նկարը  նույնպես հայտնի էր մեզ սև ու սպիտակ տարբերակով»։

«Այն մասին, որ նկարը չի այրվել առաջին անգամ գրեց  Ռուբեն Դրամփյանը 1960 թվականի իր կատալոգում, հիմնվելով  Սարյանի այն վկայության վրա, որ նկարը գտնվում է Փարիզում Տիգրան Խան Քելեկյանի հավաքածուում։ Արդեն հասկանալի էր, որ այդ նկարը չէր կարող այրված համարվել»,- նշեց Ռ. Սարյանը՝ ներկայացնելով պատմությունը, թե ինչպես է այն հայտնվել Տիգրան Խան-Քելեկյանի հավաքածուում։

«2002 թվականին իմ կողմից հրատարակված  Սարյանի նամականու առաջին հատորում հրապարակեցի Սարյանի նամակն  ուղղված հասարակական գործիչ, գրականագետ, թարգմանիչ Արշակ Չոպանյանին։ Վերջինս սարյանին հայտնել էր, որ Քելեքյանը հետաքրքրվում էր նրա փարիզյան գործերով և ուզում էր գել: Սարյանն իր պատասխան նամակում խնդրում է նրան տանել Քելեքյանին Աննա Բուդաղյանի մոտ և ցույց տայ նրան ի պահ թողած նկարները։ Տալով նկարների անունները, Սարյանը նշում է, որ «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս»  փարիզյան շրջանի իր ուժեղ գործերից է։ Այդպես էլ եղավ, Սարյանի փարիզյան շրջանի երեք աշխատանք հանգրվանեց Տիգրան Խան- Քելեկյանի հավաքածուում»,- պատմում է Ռուզան Սարյանը։

Իսկ ով էր Տիգրան Խան Քելեկյանը։ Ռ. Սարյանն ասաց, որ հետաքրքիր անձնավորություն էր, արվեստի հավաքող, բարերար, ֆինանսական օգնություն էր  ցուցաբերել Բրաքին, Պիկասոյին, երբ նոր էին սկսում իրենց կարիերան։

1951 թվականին  Տիգրան Խան Քելեկյանի մահից հետո նրա մոտ գտնվող Սարյանի նկարները տարբեր հավաքածուներում հայտնվեցին։ Սարյանի տուն-թանգարանի տնօրենն ասաց, որ մինչև 2011 թվականը որևէ տեղեկություն չունեին «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս» կտավի մասին։

Ռ. Սարյանին հաճախ են ուղարկում  Սարյանին վերագրվող նկարների լուսանկարներ, դրանց կեղծ կամ բնօրինակ լինելու մասին նրա կարծիքն իմանալու համար:

«Ավելի շատ է հիասթափությունը, քանի որ կեղծիքները շատ են։  Զարմանում ես, թե  ինչքա՜ն մարդիկ են զբաղվում արվեստի գործերի զեղծարարությամբ, իհարկե, նաև Սարյանի գործերի։ Այս անգամ, երբ բացեցի նամակը,  հանկարծ իմ աչքի առաջ սարյանական վառ գույներով հառնեց այն նկարը, որի մասին  տեղյակ էի միայն սև ու սպիտակ լուսանկարի շնորհիվ։

Հրճվանքից ու ուրախությունից չգիտեի, ինչ անել։ Նամակ ուղարկողը Նոր Զելանդիայից էր, նա մեզ շատ բարձր գնով  առաջարկեց նկարը, և մենք ի վիճակի չեղանք այն գնել: Նկարի տերն այն հանեց լոնդոնյան Մակդուգալս աճուրդ: Ես շտապեցի գնալ Լոնդոն և նկարն իմ աչքով տեսնել,  նաև փորձել բարերարներ գտնել, որոնք պատրաստ կլինեին նկարը գնել և նվիրաբերել Սարյան թանգարանին: Բայց ոչինչ չստացվեց: Նկարն աճուրդից գնեց մոսկվաբնակ արվեստի մի հավաքող։ Մեր հայերից ոչ ոք մոտ չգնաց այդ հազվագյուտ նկարին: Ինձ ուղղակի ասվեց, որ իրենց դա չի հետաքրքրում։ Եվ հանկարծ այս տարի նկարը նորից հայտնվեց աճուրդում: Կրկին դիմեցի մեր հայրենակիցներին, ովքեր ի վիճակի էին գնել այն, գոնե կմնար հայկական օջախում։ Ոչ ոք չարձագանքեց։ Հուսահատ վիճակում էի։ Բայց մեր բախտը բերեց, գնեց մոսկվաբնակ հայ գործարար, արվեստի հավաքող՝ Արթուր Դանելյանը,- պատմեց Ռուզան Սարյանը։

Նա դիմեց  Արթուր Դանիելյանին, խնդրանքով ժամանակավոր ցուցադրության համար նկարը տրամադրել Սարյան տուն-թանգարանին՝ «Սարյանը և Ֆրանսիան» ցուցահանդեսում ներկայացնելու նպատակով:

«Եվ, ինչ ուրախություն, նա համաձայնվեց»:

«Այս ցուցահանդեսը դրանով պետք է արժևորվի։ Իսկապես, հազվագյուտ իրադարձություն է մեզ սպասում։ Համոզված եմ այն մեծ հետաքրքրություն առաջ կբերի, շատերը կցանկանան իրենց աչքերով տեսնել նման զարմանալի պատմություն ունեցող «Կովկասյան քաղաքի փողոց. Թիֆլիս»  նկարը», - ասաց Ռուզան Սարյանը։

Լուսանկարը Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանի ֆեյսբուքյան էջից։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Արցախի նախագահը այլ դիրքորոշում ունի և դրա մասին բաց խոսում է. Աբրահամյան
«Փաշինյանը հավաստիացրել է ադրբեջանցի գործընկերներին՝ անհանգստանալու բան չկա, իրենք չեն ճանաչում Արցախի վտարանդի կառավարությունը, Արցախի հարցը փակելու ճանապարհին պատրաստ են ծայրահեղ քայլերի»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զարմանցել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում  Արցախի Հանրապետությունը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Հռոմի պապը խախտել է ավանդույթն ու լվացել միայն կին բանտարկյալների ոտքերը
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը հինգշաբթի օրը Հռոմի բանտում լվացել է 12 կանանց ոտքերը՝ ոտնլվայի արարողության ժամանակ։ Սա առաջին անգամն է, որ Հռոմի պապն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
Վաղ առավոտյան խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը
Գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հայտնում է, որ առավոր շուտ եկել են իր տունն են խուզարկում՝ զենք -զինամթերք հայտանաբերելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել Երևանի և Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմանը. Լավրով
«Հայաստանի ղեկավարությունը, ծանոթ է Մոսկվայի տեսակետին, գիտի Ռուսաստանի Դաշնության պատրաստակամության մասին՝ նպաստելու Ադրբեջանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Հրապարակ». Ոսկեպարցիներն անհամբերությամբ սպասում են Փաշինյանի այցին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ լրացավ տասնօրյա ժամկետը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի Ոսկեպար, Բաղանիս և հարակից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Փոխանակման կետերում ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 29-ին ժամը 09:10-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 390.72 դրամ՝ էժանանոլով 0.57 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փոքրիկ Հայաստան, բայց 29 հազար 800 կմ² ձգվող կոռուպցիոն սկանդալներ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արցախի ներդրումային հիմնադրամը, որպես «Զարգացման արցախյան գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Գյումրիում ՔՊ-ականներին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել տեղացիները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ինչպես արդեն հայտնի է, շաբաթ օրը՝ մարտի 23-ին, իշխանական վերնախավը, Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:09
«Հրապարակ». Իշխան Սաղաթելյանի հո նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանի հոր` Վաչիկ Սաղաթելյանի նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
«Ժողովուրդ». Պաշտոնային ոչ հարիր պահվածքը ազդելու է Հայաստանի կողմից արտերկրում նշանակված 51 պատվավոր հյուպատոսների գործունեության վրա
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ ԱԳՆ արարողակարգի ղեկավար Գագիկ Վանոյանը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Ինչ պաշտոն կստանա Դիանա Գալոյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Տնտեսագիտական համալսարանի արդեն նախկին ռեկտոր Դիանա Գալոյանը, մեր տեղեկություններով, շուտով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանության համար
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատերազմից ի վեր Նիկոլ Փաշինյանը ջանք, եռանդ և ֆինանս չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». Ովքե՞ր են ընդգրկված Հայկ Մարությանի կուսակցությունում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնել՝...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Ժողովուրդ». Կարճ ասած՝ Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2019թ ապրիլի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանը այսպիսի միտք արտահայտեց. «Մենք...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
Գյանջայի Ալիևի անվան պողոտայում խոշոր հրդեհ է բռնկվել
Ադրբեջանի Գյանջա քաղաքի՝ Հեյդար Ալիևի անվան պողոտայի հինգհարկանի շենքերից մեկում խոշոր հրդեհ է բռնկվել։ Այս մասին գրում են ադրբեջանակն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:30
Ավագ ուրբաթ
Ավագ ուրբաթը Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրն է:
Աղբյուր` Panorama.am
07:34
Որ հասցեներում այսօր լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ մարտի 29-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
07:29
Վազգեն Ռշտունի. Դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին
Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին հայտարարություն է տարածել, որում մասնավորապես ասվում է. «Ցանկանում եմ իրազեկել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:01
Ալեն Սիմոյանը մեծահոգաբար Ադրբեջանին է տալիս այն, ինչը «իրենցն է»
«Իմ միջազգային գործընկերները երբ մեկնում են Բաքու, իրենց հետ խոսելիս ասում եմ, որ մենք մտահոգություն ունենք, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Ինչպե՞ս Ժաննա Անդրեասյանը դասարաններում կկրճատի աշակերտների թիվը
«Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը, արդյունքում տարրական և միջին դասարաններում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:13
Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են Մարտի 28-ին Երևանում կայացել են Հայաստանի Հանրապետության և Կորեայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:58
Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը
Մայր Աթոռից հայտնում են. «Մարտի 28-ին՝ Ավագ Հինգշաբթի, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Օրակարգը մեկն է՝ հայկական պետականության փրկությունը. ՀՅԴ Բյուրո
ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Վերջին շաբաթների ընթացքում Նիկոլ Փաշինեանն ու իր վարչակազմը ևս մէկ անգամ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}