Ձեր վստահելի աղբյուրը

Խնդրին կրկին սևեռվեցինք հատուկ կարիքներ ունեցողների արհեստագործական իրերին հատկացված վաճառք-էջից։ 

Հայաստանում վերջին տարիներին փորձում են փոխել հատուկ կարիքներ  ունեցող անձանց նկատմամբ վերաբերմունքը։ Դրա մասին են խոսում հենց ոլորտում աշխատող ՀԿ-ների ներկայացուցիչները։ Այսօր փորձում են ներառական կրթություն զարգացնել, տարբեր կազմակերպություններ ու պետական հաստատություններ աշխատանքի են ընդունում  հաշմանդամություն ունեցող մեկ-երկու հոգու, ինչը ընդհանուր խնդիրն, իհարկե, չի լուծում:

Խորհրդային տարիներին հատուկ դպրոցներ ու հատուկ մասնագետներ կային, ովքեր գիտեին ինչպես ուսուցանել, որ կարիք ունեցող երեխաները հասնեն արդյունքի։ Այժմ ներառական կրթության օրինակներ են, երբ նույն դասարանում նույն մակարդակով դասավանդում է անց կացվում։

Խորհրդային շրջանի մասին շատ բան են ասում, բայց այն ժամանակ կային ոչ միայն հատուկ դպրոցներ, այլև հատուկ արհեստակցական ուսումնարաններ և հատուկ աշխատավայրեր՝ հարմարեցված հատուկ կարիքներով մարդկանց՝ օգնելու և արհեստ յուրացնել, և կիրառել, և վաստակել։ 

Ինչպե՞ս է այնժամ։ 

Շատերն իրենք են փորձում իրենց համար որևէ աշխատանք «հորինել», որևէ արհեստ սովորել, որպեսզի և գումար աշխատեն, և ինտեգրվեն հասարակությանը։ Առաջին  և երկրորդ խմբի հաշմանդամություն ունեցող անձիք այսօր ևս  ուսումնարաններում սովորում են անվճար հիմունքներով։  Նրանք արհեստ են սովորում, այն վերածում գործի, սակայն արդյո՞ք կարողանում են դրանք վաճառել։

Panorama.am-ը հետաքրքրվեց «Ունիսոն» կազմակերպությունից, թե արդյո՞ք Հայաստանում կան կազմակերպություններ, որոնք և արհեստ են սովորեցնում հաշմանդամություն ունեցող անձանց, և զբաղվում նրանց պատրաստած իրերի վաճառքով։

«Ունիսոն» կազմակերպության հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու Մարինա Չալիկյանը նախ ասաց, որ արվեստ սովորելու հարցում հաշմանդամություն ունեցող անձիք խնդիրներ չունեն, ուսումնարաններ են հաճախում, նաև կան ուսումնական կենտրոններ, որոնք նրանց համար ուսոցողական ծրագրեր են իրականացնում։ Նրա խոսքով, կան մարդիկ, ովքեր տարբեր անհատների մոտ են սովորում, իրենք իրենցով են սովորում։

«Սակայն ամենամեծ խնդիրը սպառումն է։  Մարդկանց մոտ ստերիոտիպ կա, որ եթե հաշմանդամություն ունցող  անձի արած գործ է, կարող է վատ որակի լինել»,- ասաց նա։

Վանաձորում գործում «Apricot» ընկերությունը, ստեղծում են տարբեր հուշանվերներ, արծաթե իրար։ Ընկերության ղեկավարը մասնագիտությամբ տնտեսագետ Գայանե Խաչատրյանն է։ Ընկերությունն ունի 40 աշխատող, նրանց 95 տոկոսը հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ են։  

«Ովքեր չեն տիրապետում, մենք սովորեցնում ենք, ունենք մասնագետներ։  Մեր պատրաստած իրերը մենք տալիս ենք խանութներին վաճառելու»,- Panorama.am-ին ասաց Գ. Խաչատրյանը։

Նրա խոսքով, աշխատողները 25-40 տարեկան մարդիկ են, որոնց մեծ մասը հաշմանդամություն ունենալու պատճառով չեն հաճախել դպրոց, գրեթե տանից դուրս չէին գալիս։

«Հենց սկզբից որոշեցի, որ ինձ մոտ աշխատելու են հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ։ Ուղղակի ուզում եմ օգնել նրանց։  Երբ նոր էի սկսել այս գործը, մեքենա էի վարձել, տանում-բերում էր նրանց։ Հետո ծնողներն էին տանում-բերում, այսօր նրանք արդեն միայնակ են տանից դուրս գալիս, գնում սրճարան, լիարժեք կյանքի են վերադառնում։ Մտավոր խնդիրներով աշխատողներ էլ ունենք։ Ինձ մոտ աշխատող մարդիկ այս ընթացքում  շատ-շատ են փոխվել»,- ասաց Գ. Խաչատրյանը։

Լուսանկարները՝ Apricot - Armenian Handmade Souvenirs ֆեյսբուքյան էջից և  հատուկ կարիքներ ունեցողների արհեստագործական իրերին հատկացված վաճառք-էջից։