Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մեր օրերում մեծ գործերը հաջողվել են լոկ նրանց, ովքեր ջանք չեն թափել պահելու  տրված խոստումը, և կարողացել են մատների վրա խաղացնել ում  պետք է...»

Իտալացի Նիկոլո Մաքիավելիի /1469-1527թթ/  այս տողերը կարելի համարել նրա  հայ անվանակցի՝  Նիկոլի կյանքային   կրեդոն: Կոնկրետ այս սկզբունքով առաջնորդվելով՝ նա շարքային լրագրողից  հասավ երկրի վարչապետ պաշտոնին: Երևի լա՜վ է ուսումնասիրել: Չնայած ի՞նչ կարիք կա միջնադար հասնելու, երբ նրա կողքին է ուսուցիչը՝  մաքիավելիզմի խոշոր մասնագետ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը: /Մաքիավելիզմ -անսկզբունք և խորամանկ քաղաքականություն, որ իր նպատակին հասնելու համար խտրություն չի դնում միջոցների մեջ /:

Հարթ չի եղել նրանց համատեղ ճանապարհը, բայցև միանում են կարևոր պահերին, քանի որ տարիներ ձգված   համաձայնություններից և տարաձայնություններից անկախ, տեսակն նրանց միավորում... ազգ ու հայրենիք չսիրող մարդու տեսակը: Գաղտնիք հո չէ... անգամ իրենք չեն թաքցնում.

Լևոն Տեր-Պետրոսյան  /25.04.1994թ./. «Կեղծ քաղաքական կատեգորիա է ազգային գաղափարախոսություն հասկացությունը, որովհետեւ ժողովրդավարության պայմաններում անհնար է ողջ ազգին համախմբել մեկ միասնական գաղափարախոսության շուրջ»։

Նիկոլ Փաշինյան  /«Հայկական ժամանակ» 9 .12.2005թ. ռուսերենով վերատպվել է 14.03. 2006թ. «Գոլոս Արմենիի» թերթում/.  «....Ես մեղադրում եմ մեր նախնիներին, անիծում եմ նրանց, որովհետև նրանք ոչինչ չեն արել, որպեսզի մենք այսօր ապրենք  ավելի արժանապատիվ ու  հպարտ:   ....Եկեք մոռանանք մեր պատմությունը, եկեք իրոք սկսենք զրոյից, ասես Աստված մեզ նոր է ստեղծել և անցյալում մենք ոչինչ  չենք ունեցել...»:

Միավորում է  նրանց ամբոխահաճ կարգախոսներով դժգոհ զանգվածներին լարման մեջ պահելու և ցանկալի ուղղությամբ սեփական նպատակներին ծառայեցնելու ձեռագիրը: Եթե ձայնն անջատած նայենք 2008-ի փետրվարյան  «խաղաղ  ցույցերի» և 2018-ի հեղափոխական էյֆորիկ նկարահանումները, ապա շատ քիչ բան է փոխվել:  Բացի իհարկե  վանկարկվող անունից՝ առաջինների ժամանակ գոռում էին «Լե՛-վո՛ն, Լե՛-վո՛ն...», երկրորդ դեպքում նույն կրքով ՝  «Նի՛-կո՛լ, Նի՛-կո՛լ...»:  Եվս մեկ դիտարկում՝ 2008-ին  ամբոխի մեջ երևաց ծածանվող հրեական դրոշ, իսկ 2018-ի օգոստոսի 17-ի «հարյուրօրյա» հանրահավաքում վեր հառնեց «Կյանքի խոսքի» փայտե խաչը... Երևի թե  արտառոց ոչինչ չկա  ազգային գաղափարախոսությունը ժխտող և նախնիներին անիծող մարդկանց աչքին:

Միավորում է նրանց սեփական արարքների մեղքը ուրիշի վրա բարդելու  սովորությունը: 2008-ի մարտի 1-ի ողջ պատասխանատվությունը ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի վրա գցելով՝ մտածո՞ւմ են մաքրել իրենց վրայից  արյունը: Բայց եթե ուզում են որպես ճշմարտություն պարտադրել մարտիմեկյան դեպքերի իրենց վարկածը՝  պետք է կարողանան 30 տարեկանից բարձր սթափ քաղաքացիներին կամ վերացել, կամ էլ  զանգվածաբար հիշողության կորուստով վարակել:  Չէ՞ որ  10 տարին մեծ ժամկետ չէ արյունալի իրադարձությունները մոռանալու համար:  Առավել ևս  եղած  տեսանկարհանումները չեն թողնի մոռանալ կամ  խեղաթյուրել:

Անգամ 2011-ին նկարահանված  «Հայաստանի կորսված գարունը» խիստ միակողմանի  ֆիլմում /որն,  ամենայն հավանականությամբ, այսօր ընկած է նախաքննական մարմնի կողմից մարտի մեկի բացահայտման գործում/ ակնհայտ է  «խաղաղ» ցուցարարների ուղորդումն ու բախումներին հրահրելը: Իսկ  վերջերս  համացանցում  http://politik.am/  և analitik.am-ի կողմից տարածված տեսանյութերն  ապացուցում են, որ ցուցարարների շարքերից կրակոցներ են եղել,  լսվում է նաև  հրահանգավորող ծանոթ ձայնը՝ «մեր կրակոցները նրանց ղզիկության արտահայտությունն են», «տղերքին հետ քաշեք, կամ արագ կրակեք...»։

Ի՞նչ հաշվարկով են հրապարակ նետվում իրականությունը հետ բացարձակապես կապ չունեցող, ավելին՝ իրականությանը տրամագծորեն հակառակ մեղադրանքներ... նոր սերունդներին պատմության սեփական մատուցմամբ խճճելո՞ւ համար,  թե՞ ազգային արժեքների նկատմամբ  օտարածին գաղափարների  գերակայությունն ամրացնելու համար: Հասկացանք, որ աշխարհի մակարդակով լիդերների նոր տեսակ է ձևավորվում, թող մերն էլ համապատասխանի ժամանակակից աշխարհի պահանջներին, բայց մեկ կարևոր  անխախտ պայմանով՝ ելակետը հայ ազգի և հայկական պետականության շահը պետք է լինի: 

Այս անդրադարձը ծնվեց այն հրապարակումներից, որ Տեր-Պետրոսյանը պատրաստվում է մասնակցել առաջիկա ընտրություններին, և ՀԱԿ-ը  հավանաբար դաշինքով հանդես կգա ՔՊ-իհետ: Թե ինչ  կտա այս հերթական միավորումն իրենց ՝ ժամանակը  ցույց կտա... Իսկ ցավալի փորձը զգուշացնում է, որ ոչ  մի լավ բան հայ քաղաքացուն չի սպասում: Ապահոգրվա՞ծ  ենք արդյոք 90-ականների դաժան փորձությունների կրկնությունից: Թե կարո՞ղ ենք հավաքվել և գոնե    թույլ չտալ, որ պայծառ ապագայի կարգախոսների  շղարշի ներքո իրականացվի  տրամագծորեն հակառակը:  

Եթե 90-ականների սկզբին  շրջափակում-երկրաշարժ-պատերազմ դժոխքը  և  անկախ պետություն կերտելու անփորձությունը մի տեսակ լղոզեցին իշխանությունների չգիտակցված սխալների և միտումնավոր զանցանք-հանցանքների սահմանը, ապա այսօր՝  2018-ին  ազգովին (սթափ ու լուռ հատվածին նկատի ունեմ) շատ լավ տարբերում ենք ազգ ու հայրենիք չսիրողներին, աղանդավորներիին, օտար արժեքներ կրողներին, պարզորոշ զգում ենք  ասած-արածների տողատակերը, սուտը, բազմակի  ստանդարտները միևնույն հարցի վերաբերյալ: Լղոզած պատասխանատվությունների ժամանակն անցել է,  յուրաքանչյուրն է պատասխանատու իր և իր երեխայի վաղվա օրվա համար... և՛ խոստացողը, և՛ խոստումներին հավատացողը:

 Լիա Իվանյան