Ինչ կարող է տեսնել Ջոն Բոլտոնը Հայաստանի զինանշանի վրա
Հոկտեմբերի 25-ին Հայաստան է այցելելու ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլտոնը։ Նա հանդիպումներ է ունենալու Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ վարչապետի, ԱԱԽ քարտուղարի, ԱԳ և պաշտպանության նախարարների հետ։ Այս մասին տեղեկացրել է ԱԳՆ մամուլի խոսնակը՝ նշելով, որ սա «ամերիկյան ամենաբարձր մակարդակի և ամենախոշոր պատվիրակության այցն է Հայաստան վերջին շրջանում»։
Բոլտոնի այցը տարածաշրջանային է՝ Ռուսաստան, Ադրբեջան, Հայաստան, Վրաստան։ Թվիթերի իր էջում Ջոն Բոլտոնը այցի և ունենալիք հանդիպումների նպատակ էր նշել «անվտանգությանն առնչվող մի շարք հարցերում ամերիկյան շահերի առաջմղումը»։
2018թ. ապրիլի 9-ից ԱՄՆ նախագահի անվտանգության հարցերով խորհրդականի պաշտոնը զբաղեցնող Ջոն Բոլտոնը, ով նախկինում եղել է նաև ԱՄՆ-ի դեսպանը ՄԱԿ-ում, հայտնի է իր պահպանողական հայացքներով և ամերիկյան քաղաքական երկնակամարում դասվում է «պատերազմի բազեների» շարքում։
Նա եղել է 2003թ․-ին Իրաք ներխուժման կողմնակիցը, բավականին կոշտ դիրքորոշում ունի Իրանի և Հյուսիսային Կորեայի հարցերում, Եվրոպական միության երկարամյա քննադատն է։
Ռուսաստանի հետ կապված նույնպես Բոլտոնը աչքի է ընկել ոչ համագործակցային հռետորաբանությամբ: Չնայած վերջին շրջանում կարծես նա է դարձել ՌԴ ղեկավարության հետ երկխոսության ապահովման կարևոր օղակներից մեկը։ Հունիսին նրա՝ Մոսկվա կատարած այցից հետո Հելսինկիում տեղի ունեցավ Թրամփ-Պուտին հանդիպումը։ Երեկ ևս Մոսկվայում նրա և Պուտինի հետ հանդիմանը հաստատվեց, որ ԱՄՆ և ՌԴ նախագահները կհանդիպեն նոյեմբերի 11-ին, Փարիզում։
Նույն հանդիպմանը Վլադիմիր Պուտինը դիտարկում արեց, որ ԱՄՆ զինանշանի վրա պատկերված արծիվը մի ճանկում բռնում է նետեր, իսկ մյուսում՝ ձիթենու ճյուղեր, և կեսկատակ հարցրեց, թե արդյոք արծիվը կերել է ամբողջ ձիթապտուղները և մնացել են միայն նետերը։ Ջոն Բոլտոնն ի պատասխան նշեց, որ ձիթենու ճյուղեր չի բերել իր հետ, սակայն շտապեց ավելացնել, որ զինանշանի վրայի արծիվը ձիթենու ճյուղերը պահում է աջ ճանկում, ինչը ցույց է տալիս նախապատվությունը։
Ինչևէ, անկախ արծվի նախապատվությունից, ռուս-ամերիկյան հարաբերությունները խորը ճգնաժամ են ապրում՝ պայմանավորված երկու կողմերի գործողություններով։ Բոլորվին վերջերս ԱՄՆ-ը հայտարարեց, որ պատրաստվում է դուրս գալ 1987թ. կնքված միջին և փոքր հեռահարության հրթիռների ոչնչացման պայմանագրից, ինչը լուրջ հարված կլինի սպառազինությունների կրճատման հետսառըպատերազմյան համակարգին։
Գլոբալ անվտանգության և սպառազինությունների կրճատման խնդիրը ռուս-ամերիկյան օրակարգի կարևոր մասն են կազմում և այդ հարցերը Բոլտոնը քննարկել է Մոսկվայում։
Հետաքրքրական է, թե Հարավային Կովկասում, մասնավորապես՝ Հայաստանում ինչ ամերիկյան շահեր է պատրաստվում նա առաջ մղել։ Արդյոք միակողմանի գործողություններին նախապատվություն տվող, իրեն «համոզված ամերիկանիստ» համարող Ջ. Բոլտոնը պատրաստվում է հաշվի նստել տարածաշրջանային երկրների շահերի հետ, պատկերավոր ասած, նայել նրանց զինանշաններին ու խորհրդածել դրանցում առկա ուղերձների շուրջ։
Հայաստանի դեպքում երկու կենդանիների՝ արծվի և առյուծի առկայությունը, որոնք միասին բռնում են վահանը, կարելի է մեկնաբանել որպես Հայաստանի քաղաքակրթական ընտրության խորհրդանիշ, այն է՝ Հայաստանը և՛ Արևմուտք է, և՛ Արևելք, ինչը նշանակում է, որ արտաքին քաղաքականության մեջ կարևոր նշանակություն ունեն և՛ ԵՄ, և՛ ԵԱՏՄ, և՛ ԱՄՆ, և՛ ՌԴ։
Կոմպլեմենտար, բազմավեկտոր կամ համադրող կոչված արտաքին քաղաքականության շրջնակներում որոշակիորեն բարդ կլինի ամերիկյան միավեկտորության գաղափարախոսներից մեկի հետ քննարկել Իրանին և Սիրիային առնչվող հարցեր, որոնք անշուշտ լինելու են առաջիկա բանակցությունների օրակարգի կարևոր կետերից։ Բնականաբար կքննարկվեն նաև տարածաշրջանային հակամարտությունները, մասնավորապես՝ Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը, անդրադարձ կլինի երկկողմ համագործակցության հարցերին։
Ակնկալենք, որ բազմակողմ դիվանագիտության, գլոբալ պայմանագրերի և միջազգային կազմակերպությունների վառ քննադատ Ջոն Բոլտոնի այցը, ով հայտնի է նաև պրագմատիկ լուծումներով, կնպաստի տարածաշրջանային կայունության ապահվոմանն և հնարավոր կլինի խուսափել իմպերատիվ երկընտրանքների հեռանկարից։
Աննա Մկրտչյան, քաղաքագետ
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ամեն սարի գլխին, փեշին, անտառներում հայկական հետքեր են. Քաշաթաղի հուշարձանները՝ մեկ գրքում
