Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ամառը Ջաջուռում» վերնագրված կտավի շուրջ ստեղծված առեղծվածը վաճառող և գնող կողմերը շուտով կփորձեն լուծել դատարանում։ Վաճառով կողմի պնդմամբ՝ նկարը Մինաս Ավետիսյանի ստեղծագործություններից է, որն արվել է 1961 թվականին, իսկ գնորդը՝ Արտո Թավուկչիյանը,  հայտարարում է, որ իրեն խաբում են։

Այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը նկարի սեփականատիրոջ շահերը պաշտպանող փաստաբանները ներկայացրեցին կտավի շուրջ ստեղծված իրավիճակի նախապատմությունը։

«Այս նկարը դեռևս 1970-ականներից պատկանել է մեր վստահորդի ընտանիքին՝ սեփականության իրավունքով, ընտանիքն այն գնել է արվեստագետից և միշտ արժեվորել է որպես ընտանեկան մասունք, սակայն որոշակի սուբյեկտիվ պատճառներից ելնելով,  2017 թվականին ցանկացավ այն վաճառել։

Վաճառքի վերաբերյալ հայտարարությունը տեսնելով, գնորդը՝ կանադահայ Արտո Թավուկչիյանը, ցանկություն հայտնեց այն գնելու։ Եկավ Երևան, տեսավ նկարը, այդ թվում նաև ՀՀ փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի կողմից տրված դրական եզրակացությունը, որ կտավը պատկանում է Մինաս Ավետիսյանի ստեղծագործությունների շարքին, ցանկացավ գնել այն։

Նախավճար է տրամադրել, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ 2018 թվականի հունիս ամսին կվճարի նկարի արժեքը և նկարը կտեղափոխի Կանադա։ Կողմերը եկել են համաձայնության, սակայն 2018 թվականի հունիսին վճարումը չի կատարվել գնորդի կողմից, և ամեն ամիս ֆինանսական վիճակի մասին տարբեր պատճառաբանություններով այն հետաձգվել է։ Եվ արդեն մի քանի օր առաջ գնորդը նոր տեղեկություն է տրամադրում մեր վստահորդին՝ հայտնելով, որ նկարը կեղծ է, ինչի պատճառով չի ցանկանում գնել նկարը»,- մանրամասնեց փաստաբան Աշխեն Դաշյանը։

Նրա խոսքով, ի պատասխան, իրենց վստահորդի կողմից ներկայացվել է ՀՀ փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի կողմից 2016 թվականին տրված դրական եզրակացությունն առ այն, որ կտավը Մինասի ստեղծագործությունն է՝ արված 1961 թվականին, յուղաներկով։

«Սա չի գոհացնում գնորդին, այս անգամ նոր պահանջ է ներկայացնում, ասելով, որ անպայման նկարը պետք է հաստատված լինի Մինաս Ավետիսյանի որդի՝ Նարեկ Ավետիսյանի կողմից։

Մեր վստահորդը ներկայացնում է նաև Նարեկ Ավետիսյանի կողմից այն հաստատելու վերաբերյալ եզրակացությունը՝ համապատասխան ստորագրությամբ։ Սակայն սրանից հետո էլ նոր պահանջ է առաջ բերում, թե ցանկանում է հայտնի արվեստագետ Շահեն Խաչատրյանի կողմից ևս հաստատվի, ով Ազգային պատկերասրահի տնօրենն է եղել։ Այս մի հաստատումից հետո էլ նոր պահանջ է սահմանվում, որ անպայման փորձաքննություն անցկացնի Մշակույթի նախարարության Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն ՊՈԱԿ-ի կողմից։

Կենտրոնը 2018 թվականի հոկտեմբերի 27-ին տալիս է բացասական եզրակացություն, համաձայն որի, նկարը Մինաս Ավետիսյանի ստեղծագործությունը չէ, թվագրված է 1990-ականներից 2000-ականներին և արժեքը գնահատվում է ընդամենը 50 հազար դրամ»,- ներկայացրեց փաստաբանը։

Դաշյանը նշեց, որ ՊՈԱԿ-ի տնօրենի Ժ/Պ Լիլիթ Սարգսյանի կողմից բազմաթիվ հոդվածներ, հարցազրույցներ են եղել, որտեղ նա նշել է, թե Մինաս Ավետիսյանն անգամ նման անվանումով կոմպոզիցիա չի ունեցել։

Հանդիպմանը ներկա փաստաբան Արա Ղազարյանն ասաց, որ իրենց վստահորդը որոշել է կտավի օրիգինալը հրապարակել (այն ներկայացված էր ասուլիսի սրահում), որը Ղազարյանի խոսքով, և պաշտոնատար անձը, և մասնավոր անձը հայտարարում են, թե կեղծ է։

«Առաջիկայում պատրաստվում ենք դիմել դատարան՝ երեք հիմքով, մասնավոր անձի դեմ՝ վիրավորանքի զրպարտության, պաշտոնատար անձի դեմ՝ կրկին վիրավորանքի և զրպարտության հիմքով, և արդեն ընթացքի մեջ գտնվող պայմանագրային վեճի հետ կապված»,- հայտնեց Ղազարյանը։

Վաճառողի շահերը պաշտպանող մյուս փաստաբանը՝ Կարեն Տոնոյանն էլ ավելացրեց, որ  իրենց վստահորդը դիմել է Տրետյակովի անվան անկախ գիտահետազոտական փորձաքննություններ իրականացնող կազմակերպությանը, որտեղ ևս հաստատել են, որ այն Մինասի աշխատանքներից է և բնօրինակ է, իսկ կտավը գնահատել են այն շուրջ 20 հազար դոլար։

«Sotheby's և Christies աճուրդի տները ևս հաստատել են նկարի բնօրինակ լինելը և անգամ առաջարկել են այն աճուրդի հանել և գրեթե նույն արժեքն են տվել»,- ասաց Տոնոյանը։

Նա նաև ներկայացրեց ֆրանսիական մի ամսագիր, որը հրապարակվել է 1989 թվականին, որտեղ տպագրված էր, որ 1989 թվականին նկարը Փարիզի ցուցասրահներից մեկում մասնակցել է ցուցահանդեսի, որտեղ նշված է թե հեղինակի, թե ստեղծագործության անունը։

Ինչ վերաբերում է Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն ՊՈԱԿ-ի կողմից արված փորձաքննությանը՝ Կարեն Տոնոյանն ասաց. «Հենց տնօրեն Լիլիթ Սարգսյանը մի քանի անգամ նշել է, որ իրենք համապատասխան բարձր կարգի սարքավորումներ չունեն, որպեսզի կարողանան լիարժեք փորձաքննություններ ներկայացնել, այդպիսի սարքավորումներ ունի միայն Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն»։

Այսպիսով՝ «Ամառը Ջաջուռում» կտավի շուրջ ստեղված վեճը կլուծեն դատական կարգով։