Պատերազմի սպառնալիքին պատասխանելու ենք խաղաղության օրակարգով. Նիկոլ Փաշինյան
«Տարածաշրջանում համապարփակ խաղաղություն և կայունություն հաստատելը մեր կարևորագույն ու մեծագույն խնդիրն է, և մենք հետևողական աշխատելու ենք այս խնդրի վրա, բայց որպեսզի այս խնդիրը լուծվի դրա հիմքում պետք է դնենք ճշգրիտ բանաձևեր»,- այս մասին այսօր Երկրապահ կամավորականների միության 12-րդ արտահերթ համագումարում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:
Նրա խոսքով՝ տարածաշրջանում խաղաղություն և կայունություն հաստատելը չի կարող Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության երեք կողմերից միայն երկուսի կամ մեկի պարտականությունը լինել։
«Դա մի պարտականություն է ու պատասխանատվություն, որ հավասարապես կիսում են հակամարտության բոլոր` երեք կողմերը։ Եվ դա ընդհանուր պատասխանատվություն է, համատեղ աշխատանք»,- նշեց նա։
Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ հենց այս գաղափարն է, որ քննարկումների սեղանին է դրել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ մարտի 29-ին Վիեննայում տեղի ունեցած հանդիպման ընթացքում։ Նա նաև նշեց, որ խաղաղության բանաձևի մասին բարձրաձայնել է դեռևս մարտի 12-ին Ստեփանակերտում տեղի ունեցած ՀՀ և ԱՀ անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստում։
Վարչապետի խոսքով՝ Վինենայում այս բանաձևը եղել է քննարկման հիմնական առանցքը, սակայն, ըստ նրա, կան որոշ թյուրիմացություններ, որոնց հարկ է համարում անդրադառնալ։
«Ասվում է, որ Հայաստանը պահանջում է բանակցությունների ֆորմատի փոփոխություն, և որպես հաղթանակ է նշվում այն, որ ձևաչափում փոփոխություն տեղի չի ունենում։ Ուզում եմ հստակ արձանագրել, որ Հայաստանի կառավարությունը բանակցային ձևաչափի փոփոխման հարց երբևէ չի դրել, Հայաստանը դրել է բանակցային ֆորմատի վերականգնման հարց: Այն, որ բանակցությունները պետք է տեղի ունենան ԵԱՀԿ ՄԽ ձևաչափում, մենք երբեք, ոչ մի վայրկյան կասկածի տակ չենք դրել։ Իսկ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆորմատն իր ձևավորման առաջին իսկ րոպեներից ենթադրել և ներառել է Լեռնային Ղարաբաղի ընտրված ներկայացուցիչների մասնակցությունը բանակցային գործընթացին»,- ասաց Նիկոլ Փաշինյանը։
Նա նաև նշեց, որ բանակցային ողջ գործընթացի ընթացքում Արցախը ներկա է եղել, և դա արտահայտվել է ոչ միայն մինչև 1998 թվականը, այլև դրանից հետո։ «Եկեք ուղիղ նայենք փաստերին և ասենք, որ 1998 թվականից հետո ՀՀ-ն բանակցային սեղանի շուրջ ներկայացնող
Ռոբերտ Քոչարյանը և Սերժ Սարգսյանը, ըստ էության, ներկայացրել են նաև Ղարաբաղը, և նրանք եղել են Ղարաբաղի ուղիղ ընտրված ներկայացուցիչ և այս իմաստով ունեցել են լիարժեք մանդատ: Հետևաբար, այսօր բանակցային գործընթացը պետք է շարունակվի նույն տրամաբանությամբ, ինչ տրամաբանությամբ հիմնադրվել է դեռևս 1990-ականների առաջին կեսին»,- ասաց նա։
Իսկ թե ինչո՞ւ է կարևոր Արցախի ներգրավումը որպես բանակցային կողմ, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծեց․ «Չի կարող հակամարտության մասին խոսք լինել, առանց այդ հակամարտության առանցքային կողմի մասնակցության։ Եթե մենք խոսում ենք առանց Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների, ուրեմն մենք խոսում ենք ցանկացած բանի մասին, բայց ոչ հակամարտության կարգավորման»։
Հաջորդ խնդիրը, որ առաջադրել են, ըստ վարչապետի, վերաբերում է մադրիդյան սկզբունքներին: «Ինչպես Ստեփանակերտում ասել եմ, նույնկերպ ասել եմ նաև Վիեննայում, որ ինձ համար, որպես բանակցային գործընթացին նոր ներգրավված մարդ, անհրաժեշտ է հստակ պարզաբանում ստանալ՝ ինչ կարող են նշանակել մադրիդյան սկզբունքները գործնականում, ինչ հնարավոր ելքերի կարող են հանգեցնել այդ սկզբունքների շրջանակներում ընթացող բանակցությունները: Եւ Վիեննայում այդ հարցի հստակ պատասխանը չեմ ստացել և միայն այն բանից հետո, երբ կստանամ այդ հարցի շատ հստակ պատասխանը, մենք հստակ կհայտարարենք՝ որքանով են ընդունելի, և որքանով են անընդունելի այդ սկզբունքները մեզ համար և, ընդհանրապես, ընդունելի են, թե ոչ»,- ընդգծեց Նիկոլ Փաշինյանը:
Նա նաև նշեց. «Ընդհանրապես ասվում է, որ այ, Մադրիդյան սկզբունքների ամենակարևոր առավելությունն այն է, որ ով ինչպես ուզում, մեկնաբանում է, կողմերից յուրաքանչյուրը: Ես շատ հստակ ասել եմ և ասում եմ իմ դիրքորոշումը, որ դա անլրջացնում է ողջ բանակցային գործընթացը, որովհետև պատկերացրեք իրավիճակ, երբ երկու պետությունների ղեկավարներ աշխարհի և հանրությունների ուշադրության ներքո հավաքվում են, հանդիպում են, մի քանի ժամ խոսակցություն են ունենում նույն սենյակում և հետո երբ դուրս են գալիս, նրանց պատմածները, թե ինչ է տեղի ունեցել այդ սենյակի ներսում, 180 աստիճանով տարբերվում են երբեմն իրարից: Սա անլուրջ է և անլրջացնում է բանակցային ողջ գործընթացը: Եվ եթե ուշադիր եղաք, Վիեննայի հանդիպումից հետո ես ամեն ինչ արեցի, որպեսզի ահա ինքներս մեզ նման անլուրջ իրավիճակի մեջ չդնենք: Եվ ուզում եմ հույս հայտնել, որ բանակցային գործընթացի բոլոր մասնակիցները զերծ կմնան այս տրամաբանությանը հակասող գործելակերպից, որովհետև թյուր կարծիք է, թե նման գործելակերպը կարող է անլրջացնել կամ վնասել կողմերից մեկին: Նման գործելակերպն անլրջացնում է ողջ բանակցային գործընթացը, անլրջացնում է պետության ղեկավարի ինստիտուտն ընդհանրապես: Եվ ես այս դիրքորոշումները շատ հստակ ձևակերպել եմ Վիեննայում»:
Վարչապետը ասաց, որ մեծամտություն է ցուցաբերում ցանկացած իշխանություն կամ կառավարություն, որ մտածում է, թե ինքն է Ղարաբաղի հարցի լուծողը:
«Ղարաբաղի հարցի լուծող երեք սուբյեկտ կա, դրանք ժողովուրդներն են, և որևէ կառավարություն չի կարող որևէ լուծում առաջ մղել, եթե այդ լուծումները ընդունելի չեն ժողովուրդի համար։ Գնալ ԼՂ հակամարտության հարցի կարգավորման, նշանակում է ժողովրդի հետ համաքայլ գնալ դրան, հակառակ դեպքում ցանկացած գործողություն դատապարտված է ձախողման»,- ասաց նա։
Նիկոլ Փաշինյանը նաև հայտարարեց, որ չի կարելի անընդհատ սպառնալ դիմացի ժողովրդին։
«Դիմացի ժողովրդի հասցեին սպառնալիքով հանդես եկող ցանկացած ոք անուղղակի կերպով սպառնալիքներով հանդես է գալիս նաև սեփական ժողովրդի նկատմամբ: ՀՀ կառավարությունը որևէ ժողովրդի չի սպառնում ոչ թե այն պատճառով, որ վախենում է, այլ որովհետև մենք չենք կարող տրվել մեր ժողովրդին սպառնալու գայթակղությանը: Սպառնալիքով ժողովրդի հետ չեն խոսում։ Եվ ընդհանրապես, մեզ հետ պետք չէ խոսել սպառնալիքի լեզվով, մեզ պետք չէ ընդհանրապես սպառնալ պատերազմով, պատերազմի սպառնալիքին մենք պատասխանելու ենք խաղաղության օրակարգով, անհրաժեշտության դեպքում խաղաղությունը պարտադրելու օրակարգով։ Խաղաղության կոչին պատասխանելու ենք խաղաղության պատրաստակամությամբ, մենք պատրաստ ենք աշխատել հանուն խաղաղության: Դրա համար մի պարզ բանաձև ենք առաջարկում, որի լիարժեքորեն ընդունել է միջազգային հանրության համար՝ ԼՂ հարցի կարգավորման ցանկացած տարբերակ պետք է ընդունելի լինի Հայաստանի, Արցախի և Ադրբեջանի ժողովուրդների համար: Քանի դեռ այդպիսի լուծում չենք գտել, որևէ լուծման մասին խոսելն անլուրջ է»,- հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Վարչապետը նաև ասաց՝ սպասում է, որ Ադրբեջանի նախագահը նույնպես որդեգրի այս բանաձևը: «Ուզում եմ հատուկ ընդգծել՝ Ստեփականակերտի օրակարգը, որը մենք բարձրաձայնել ենք մարտի 12-ին, Վիեննայի հանդիպման արդյունքներով մտել է մեր համատեղ քննարկումների օրակարգ, և սրանից որևէ մեկը որևէ տարբերակով չի կարող խուսափել։ Սա այլևս կայացած իրողություն է, որն արձանագրվել է ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների և երկու երկրների արտաքին գործերի նախարարների համատեղ հայտարարության մեջ»,- ընդգծեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արդյո՞ք սա սահմանազատում է, թե՞ ճնշման տակ ինչ-որ բան տալ. Սերժ Սարգսյան
