Կին-տղամարդ փոխհաբերությունները՝ Լիա Իվանյանի նոր գրքում
Գրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս Լիա Իվանյանի հերթական գիրքն արդեն հասանելի է ընթերցողին, վաճառվում է «Բուկինիստ» գրախանութների ցանցում։ «Տղամարդն ու իր կանայք» վեպը կին-տղամարդ փոխհաբերությունների և անկախացած Հայաստանի դեռևս չձևավորված արժեհամակարգի մասին է:
Ինչպես Լ. Իվանյանը գրել է գրքի առաջաբանում՝ «միանգամից ասեմ, որ ես ֆեմինիստուհի կամ այրատյաց ամազոնուհի չեմ», Panorama.am-ի հետ զրույցում էլ շեշտեց նույնը՝ պատասխանելով հարցին՝ հաճա՞խ եք անդրադառնում կին-տղամարդ հարաբերություններին, դավաճանությանը, ի՞նչն է պատճառը, արդյոք շա՞տ են այսօրվա իրականությունում դրանց հետ կապված խնդիրները։
Լ. Իվանյանն ասաց, որ մարդկության գոյության ընթացքում կին-տղամարդ փոխհարաբերությունները, ինչպես նաև դավաճանությունն ու փողը միշտ էլ եղել են թոփ թեմաներ, ինչ մարդիկ սկսել են գրել, անդրադառնում են այդ թեմաներին։ Նա նշեց, որ դեռ 2008 թվականի ապրիլին տպագրել է «Դավաճանություն» պատմվածքների ժողովածուն, որտեղ անդրադարձել է տարբեր կարգի դավաճանությունների՝ ամուսնական, հայրենիքի, երբ մարդն ինքն է դավաճանում։
«Ամենաահավոր զգացողություններն այն դեպքում են, երբ մարդն ինքն իրեն է դավաճանում, որովհետև այլ դավաճանությունների դեպքում առնվազն ինքն իր համար արդարացումներ գտնում է»,- ընդգծեց հեղինակը։
Լ. Իվանյանի կարծիքով, ողջ համաշխարհային գրականության ներկայացուցիչների 80 տոկոսը տղամարդիկ են և նրանց ստեղծած գրականության գրեթե 80 տոկոսը նվիրված է կին-տղամարդ փոխհարաբերություններին:
«Տղամարդիկ միշտ փորձում են հասկանալ կանանց, փորձում են բացահայտել կանանց հոգին։ Տղամարդը միշտ ուզում է բացել, հասկանալ կնոջ էությանը, բայց, ըստ էության, մեծ մասամբ ձախողում է, որովհետև ամենավեհանձն տղամարդն անգամ ինքն իրեն գերադրելու հատկություն ունի... բայց նաև գիտի, որ առանց կնոջ չի կարող։ Տղամարդիկ կարծում են, աշխարհի կենտրոնն են, բայց, հաստատ այդպես չէ»,- նշեց հեղինակը։
Նրա կարծիքով, իր գրքի հիմնական հասցեատերն ինչպես կանայք են, այնպես էլ տղամարդիկ, քանի որ տղամարդկանց հետաքրքրում է, թե կանայք ինչ են մտածում իրենց մասին։ Լ. Իվանյանն ընդգծեց, որ այս գրքով ոչ թե փորձել է լրացնել կին-տղամարդ հարաբերությունների մասին գրականությունում առկա բացը, այլ պարզապես ընթերցողին է հանձնել տարիների ընթացքում հավաքած իր մտորումները։
«Հնարավոր է հաջորդ անգամ ավելի բաց գրեմ, հիմա մի քիչ զսպվածություն կար»,- ասաց նա։
Հարցին, թե հաջորդ գիրքը երբ կլինի ու ինչի մասին, գրողը պատասխանեց, որ կիսատ աշխատանք ունի, որը սկսել է դեռ անցած տարվա մայիսին՝ «Մի հեղափոխության պատմություն»։
«Մեր երկրում կատարված իրադարձությունների մասին է, բայց ոչ ոգևորվածությամբ, այլ այն տեսանկյունից, որ ես էի ընկալում։ Հնարավոր է պիես գրեմ»,- ասաց նա։
Ինչպե՞ս է տպագրում իր գրքերը։ Լ. Իվանյանի պատասխանը կարճ էր՝ «ինչպես հաջողվի»։ Նա նշեց, որ տարիներ առաջ ունեցել է նաև պետպատվերով տպագրված աշխատանքներ, սակայն պետական աջակցությունն արդեն վաղուց վերացած է ժամանակակից գրողների դեպքում։
Խոսելով ժամանակակից հայ գրականության մասին, նա նշեց, որ հայ իրականության մեջ այժմ ամեն ինչ մի քիչ թիրախավորված է։
«Իրական գնահատական չկա, որովհետև չկա նորմալ գրախոսություն, քննադատություն։ Ով գումար ունի, կարող է տպագրվել, իսկ ընթերցողը ճիշտ ընտրության կողմնորոշիչներ չունի։ Գրականության մեջ էլ են շոու բիզնեսի տարրեր մտել»,- ասաց Լ. Իվանյանը։
Նրա համար ամենավատ բանը, որ կա այսօր՝ իրար չընթերցելն է. «Չկա հավաքող, կորդինացնող օղակ։ Ինչպես Հայաստանում ամեն ինչը, սա էլ անձնավորված է, կապված է անձերի հետ»։
Համեմատելով ժամանակակից ու դասական շրջանի հայ գրականությունը, հեղինակն ասաց, որ կարդալով դասականներին՝ «լրիվ զգում ես, տարվում ես, ընկալում ես», մինչդեռ ժամանակակից դեպքում նման զգացողություն գրեթե չկա։
«Ամեն ինչ շատ սուբյեկտիվ է։ Ընթերցողի համար էլ է շատ դժվար»,- ընդգծեց Լիա Իվանյանը։
Նա նշեց, որ այսօր երիտասարդությունն ընթերցում է, բայց կոնկրետ մի քանի գրքեր, որոնք ոչ թե գրականություն են, այլ ապրելու մասին խորհուրդներ։
«Հեռանում ենք իսկական, լավ գրականությունից»,- ցավով արձանագրեց գրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս Լիա Իվանյանը։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արևմտյան Հայաստանի ու արդեն Արցախի հուշարձանները՝ «ցեղասպանված հուշարձաններ»
