20:35 04/05/2019

Ինչու Հայոց ցեղասպանությունը չներառվեց Բելգիայի՝ ցեղասպանությունների ժխտման քրեականացման օրենքում

Հեղինակ` Աննա Մկրտչյան, քաղաքագետ

Ապրիլի 25-ին Բելգիայի Ներկայացուցիչների պալատը փոփոխություններ կատարեց երկրի քրեական օրենսգրքում, որով պատիժ է սահմանվում Ռուանդայի ցեղասպանության և Սրեբրենիցայի սպանդի ժխտման համար։ Այս օրենքի ընդունման նախաձեռնության մասին ապրիլի սկզբին Ռուանդա կատարած այցի ժամանակ հայտարարել էր Բելգիայի վարչապետ Շառլ Միշելը, որը Կիգալիում էր՝ մասնակցելու Ռուանդայի ցեղասպանության 25-րդ տարելիցի հիշատակման արարողություններին։

Օրենքով ընդլայնվում է դեռևս 1981թ․-ին ընդունված ու Մուրոյի օրենք անունով հայտնի Բելգիայի «Ընդդեմ ռասիզմի» օրենքը։ Ընդունված նոր փոփոխությամբ պատիժ է սահմանվում ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից ճանաչված Ռուանդայի ցեղասպանության ու Սրեբրենիցայի սպանդի ժխտման համար։ Հրեաների Հոլոքեստի ժխտման վերաբերյալ պատիժը Բելգիան 1995թ․-ին առանձին օրենքով է ընդունել։

Հրեաների ցեղասպանությունը ճանաչվել է 1945թ․-ի Նյուրեմբերգի դատարանի կողմից, 1994թ․-ի Ռուանդայում թութսիների ցեղասպանությունը և 1995թ․-ի Սրեբրենիցայի սպանդը եղել է ՄԱԿ-ի հատուկ տրիբունալների ու Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանների վարույթների առարկա ու հաստատվել։ 

Ցեղասպանությունների ժխտման համար պատիժ սահմանող փոփոխություններում Հայոց ցեղասպանությունը չի ընդգրկվել, ինչը դժգոհություն ու նաև զարմանք է առաջացրել հայերի, ինչպես նաև Բելգիայի որոշ պատգամավորների ու հարցով զբաղվող մասնագետների շրջանում։

Բելգիայի խորհրդարանի մի քանի պատգամավորների կողմից եղել է առաջարկություն, օրենքի փոփոխության համապատասխան հատվածում ավելացում կատարել ու պատիժ սահմանել «Արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից ճանաչված ցեղասպանությունների», ինչպես նաև «Բելգիայի կողմից ճանաչված» ցեղասպանությունների ժխտման համար, որի ընդատության տակ կընկներ Հայոց ցեղասպանությունը, որը Բելգիա սենատը ճանաչել է 1998թ․-ին, այնուհետ 2015թ․-ին վարչապետի ու Ներկայացուցիչների պալատի մակարդակով։ Առաջարկությունը, սակայն, մերժվել է։

Բելգիայի արդարադատության նախարար Կոեն Գրինը հայտարարել է, որ Հայոց ցեղասպանությունը դուրս է այս օրենքի դաշտից, քանի որ այն չի եղել միջազգային դատարանի քննարկման թեմա ու չկա դատարանի որոշում:

Սակայն օրենքի ընդունմամբ Հայոց ցեղասպանության ժխտման թեման չի փակվել։ Ավելին, օրենքի ընդունման իսկ օրը՝ ապրիլի 25-ին, արդեն շրջանառության մեջ է դրվել օրենքի առանձին նախագիծ՝ «Հայոց ցեղասպանության իրավական ճանաչման ու ժխտողականության պատժի վերաբերյալ»։ Նշվում է, որ այս հարցին անդրադարձ կլինի մայիսին կայանալիք ընտրություններից հետո։

Օրենքում, ներառել Ռուանդայի ու Սրեբրենիցայի ցեղասպանությունների ժխտման համար պատիժ, բացառելով Հայոց ցեղասպանությունը, նկատելի է քաղաքական նպատակահարմարություն։

Բելգիան դեռևս խնդիրներ ունի Ռուանդայի ցեղասպանության ժխտման հետ կապված, քանի որ երկրում գործում են կազմակերպված ասոցիացիաներ, կան ռադիոկայաններ, որոնց գործունեությունն ուղղված է 1994թ․-ի ցեղասպանության խեղաթյուրմանը։ Բելգիական մամուլում որպես այդպիսիք նշվում է «Jambo» կազմակերպությունը, որը ներկայանում է որպես Մարդու իրավունքների պաշտպանության կազմակերպություն, սակայն ղեկավարվում է Ռուանդայում ցեղասպանություն իրականացրածների ու Բելգիա փախածների հետնորդների կողմից։

Բելգիան ու Ռուանդան նախկինում համատեղ աշխատել են՝ արդարադատության առաջ կանգնեցնելու ցեղասպանություն իրականացրածներին։ Բելգիան ընդունել է իր անկարողությունը՝ փրկելու ռուանդացիներին ցեղասպանության ժամանակ։ Բելգիայում գտնվում են զգալի թվով Ռուանդայից դասալիքներ, սակայն նախկինում դատական պրոցես է եղել միայն 9-ի նկատմամբ։Կասկածյալներից մեկը, մայոր Բերնարդ Նտույահագան, ով պատասպանատու է Ռուանդայի նախկին վարչապետի ու 10 բելգիացիների մահվան համար, դեռևս պետք է արտահանձնվի Ռուանդային։

Այս ամենից կարելի է ափսոսանքով եզրակացնել, որ Բելգիայի այս քայլը առաջնային կապված է ոչ թե մարդասիրական, արժեքային մղումներով, այլ քաղաքական հաշվարկներով, մասնավորապես  Ռուանդայի հետ հարաբերությունների հստակեցման համատեքստում։ Մյուս կողմից էլ ակնհայտ է, որ նույն քաղաքական հաշվարկներից ելնելով Հայոց ցեղասպանությունը չի ներառվել օրենքում, որը, թեպետ  իրավական հիմնավորմանը, նպատակ է ունեցել չվնասել Թուրքիայի հետ հարաբերություններին, որի կողմից Հայոց ցեղասպանության ժխտումը մի նոր մակարդակի է բարձրացվել։ 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:28
Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել «Կրոկուս»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության ժամանակ, մահացել է
 Ռուսաստանի հայերի միությունից հայտնում են․ «Ցավով տեղեկացնում ենք, որ Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Քուրդ լրագրող. Էրդողանի կուսակցությունը փլուզման գործընթաց է ապրում
Թուրքիայում մոտավորապես 61 միլիոն ընտրող մարտի 31-ին կմասնակցի տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) ընտրություններին։ Ո՞ր կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Փարիզ-2024-ի ջահը կվառվի Թյուիլրի այգիներում
«Փարիզ-2024» օլիմպիական խաղերի կրակը կվառվի Լուվրի թանգարանի դիմաց գտնվող Թյուիլրի  այգիներում (Jardin des Tuileries), այլ ոչ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին
Մարտի 28-ին Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին։ Քամու պոռթկումները հասել են մինչև 55 մ/վ։ «Հիդրոօդերևութաբանության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:47
ՊԵԿ-ը բացահայտել է կառուցապատման ոլորտում առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու դեպք
ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչությունը շարունակում է կառուցապատման ոլորտում հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում
Ծանրամարտի միջազգային ֆեդերացիան որոշում է կայացրել 2027 թվականի աշխարհի առաջնության անցկացման իրավունքը վստահել Հայաստանին: ԿԳՄՍ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Արման Թաթոյան. Միայն Ներքին Հանդը շրջափակված է ադրբեջանական 25 մարտական դիրքերով
«Հայաստանի Հանրապետությում՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մենք ունենք Ադրբեջանի կողմից բնակիչների մեկուսացումներ։ Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
ՌԴ գլխավոր դատախազությունը Պուգաչովայի վերաբերյալ հարցում է ուղարկել արդարադատության նախարարություն
Անվտանգության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի դաշնային նախագծի ղեկավար Վիտալի Բորոդինը հրապարակել է նամակ, որը գխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Եղեգնաձորում զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն, սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա անձը
Ավարտվել է Եղեգնաձոր քաղաքի Շահումյան փողոցում նույն քաղաքի 32–ամյա բնակչի կողմից զենքի գործադրմամբ խուլիգանության, ապօրինի կերպով հրազեն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
Հայաստանում քաղաքացիներն անորոշ վիճակում են. հիմնական մտահոգող հարցն է՝ ինչ է լինելու վաղը, քանի որ, կարծում են, այս իշխանության օրոք որևէ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Այնպես չէ, որ հանք շահագործողները ռոյալթի վճարեցին ու ազատվեցին պատասխանատվությունից. Նազելի Վարդանյան
Ըստ գործող օրենսդրության՝ հանք շահագործողների վճարած բնապահպանական հարկերից՝ ռոյալթիներից 2 %-ը պետք է վերադարձվի այն համայնքներին, որոնք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Արա Ղազարյան. Այն, ինչ անում է Ադրբեջանն այսօր, դեռ պետք է տակից դուրս գա
«ՄԻԵԴ-ում ունենք Ադրբեջանի դեմ շահած երեք գործ։ Ադրբեջանը վճիռները չի կատարում, բայց հետաքրքիր է՝ չի էլ հայտարարում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՌԴ ԱԳՆ. 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է
ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Մխիթար Պապոյանը չի բացառում, որ կառաջադրվի ԲԴԽ անդամի թեկնածու
«Այդ հարցի հետ կապված ես որևէ պատասխան չունեմ, խնդրելու եմ այդ հարցը չպնդեք»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալման վերաբերյալ Թ. Թովմասյանի դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«ՀՀ դատախազությունից տեղեկացրեցին, որ իմ դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-տեղեկացրել է ԱԺ անկախ պատգամավոր Թագուհի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
17:01 29/03/2024

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}