Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մտածում եմ, եթե 90-ականներին ունենայիք այս ծայրաստիճան պառակտվածությունը՝ վաղուց կորցրած կլինեինք և՛ Հայաստանը, և՛ Արցախը։ Դիմացանք ու հաղթահարեցինք այդ դժվարին ժամանակահատվածը, քանի որ   հոգեպես մեզ պահեցին Անկախությունը և Արցախյան ազատամարտը։ Իսկ ամենակարևորը՝ այսքան չար ու պառակտված  չէինք, այսքան ապազգային ու պետականամերժ չէինք։ Մինչև 1997թվականը  Լևոն Տեր-Պետրոսյանը  հասցրեց քամել ազգաբնակչությանը նյութապես, բայց ժամանակը չհերիքեց  մարդկայնությունը լիովին վերացնելու համար։  Ատելության սերմերը ցանեց-հեռացավ, թարմացրեց 2008-ին,  և 10 տարի այն վառ պահելով՝  էստաֆետը հանձնեց Փաշինյան Նիկոլին։  Վերջինս էլ լիովին արդարացրեց  «լավ աշակերտը գերազանցում է ուսուցչին»  ճշմարտությունը, և տրակտորի պես անցնելով ազգային-բարոյական-ավանդական արժեքների վրայով՝  կենսակերպ դարձրեց սուտն ու ցինիզմը։

Դրանք իրենց գագաթնակետին հասան մայիսի կեսերից դատական համակարգի դեմ սանձազերծված արդեն բացահայտ արշավում։ Որպես հանրային պահանջ  որակելով  սեփական մտատանջություններն ու քմհաճույքները  (որոնք սրացման փուլ էին մտել մայիսի 18-ին ՀՀ երկրորդ նախագահի խափանման միջոց կալանքը փոխելու պահից)՝  պետության ղեկավարը  իր պետության քաղաքացիներին հրահանգեց խախտել պետության Սահմադրությունը՝  արգելափակելով  պետության դատարանները և  իրար դեմ հանելով պետության բնակիչներին։  Խե՜ղճ պետություն․․․ նման է, որ ընտանիքի հայրն  իր ընտանիքի անդամներին իրար դեմ հանի, և այն էլ պատերազմատենչ հարևան ունենալու պարագայում։

Իսկ ո՞րն է այդ հանրություն կոչվածը․ մայիսի 20-ին դատարանները արգելափակած  1100-ը,  թե՞ հունիսի 5-ին  Սահմանադրական դատարանի մոտ «հրաժարական»  գոռգռացող 10-15 անձինք։ Այդ քանակը  (որակի մասին էլ չենք խոսում)ակնառու է դարձնում, որ  հանրային աջակցությունը մնացել է 2018 թվականում։ Այնպես որ  չի ստացվի  սորոսական պարտադրանքը արդարացնել հանրային պահանջով։ Ինչո՞ւ սորոսական․․․  որովհետև  համացանցում գաղտնիքներ չկան։ 

http://www.osf.am/wp-content/uploads/2019/01/ArmRefConcept-9.12.2018.pdf  զետեղված է  Ջորջ Սորոսի Բաց հասարակության հիմնադրամներից ֆինանսավորվող  մի շարք ՀԿ-ների կողմից մշակած «ՀՀ վերականգմանն ուղղված անհրաժեշտ բարեփոխումների հայեցակարգ (ճանապարհային քարտեզ)»։ (դեկտեմբերի 9, 2018թ., 64 էջ)

«Դատական իշխանության նկատմամբ վերահսկողություն» բաժնում  (էջ 9-13) կա ենթավերնագիր՝ «Դատական իշխանության կադրային կազմի փոփոխությունը՝ որպես ոչ լեգիտիմ նախագահների կողմից նշանակված գործիքակազմի կազմաքանդում»․․․ ահա սա էլ  իրականացվում է։ Ըստ այդ շարադրանքի՝  դատաիրավական  ոլորտի նոր դրույթները ուժի մեջ են մտնելու 2019թ․  սեպտեմբերի 1-ից ։ Ահա և  հերթական «ափալ-թափալի» հավանական պատճառը։ Առիթն էլ դարձավ Ռոբերտ Քոչարյանի ազատությունը։ Փաստորեն ՝ լա՜վ համընկեցին Փաշինյանի սեփական ցանկությունը  և ստանձնած պարտավորությունները։

Ի դեպ, 29-31 էջերը վերաբերում են անցումային արդարադատությանը, խոսք կա նաև  «վեթինգի» մասին՝  «․․Իրականացնել իրավապահ, անվտանգության, դատական համակարգի զտում/ստուգում (vetting․․․»։  Նոր իշխանությունների դասագիրքն է,  եթե չասեմ «մատյան գործողության»։ Հետաքրքիր է կարդալ՝ իմանալու համար,  թե առաջիկայում մեզ էլ ինչեր են սպասվում, որովհետև թեթև շեղումերով արդեն իրականացվել  են այդ հայեցակարգ կոչվածի շատ  կետեր։ 

Իսկ 49 էջում «Լրատվամիջոցների ազատություն»  ենթավերնագիրն է։ Այսինքն՝ դատական համակարգը «վեթինգելուց» հետո մամուլին կսկեն դաստիարակել․․․ և կեցցե՜ ժողովրդավարության շղարշով քողարկված բռնապետությունը (միապետությունը, սորոսապետությունը, խևապետությունը, ամբողջատիրությունը․․. անվանեք  ոնց կուզեք)։  Արդեն մեկ անձի բռունցքում  են գործադիրն ու  օրենսդիրը, նախագահը հերթական անգամ ցուցաբերեց  բազմաշերտ  բրիտանական դիվանագիտություն, երկրում տիրում է վախի և թշնամանքի  մթնորոլտ,  պատերազմի վտանգն է օդում թևածում ։ Իշխանական անպատժելիությունը և ոստիկանության ընտրողաբար գործունեությունը  երկիրը հասցրել են քաոսի շեմին։ Խոչընդոտներն են մնացել միայն դատական համակարգը և մամուլը։ Այս փուլում  կհալածեն, կվենթինգեն դատավորներին, խուժանին դուրս կբերեն  նրանց  դեմ, հետո կհավաքագրեն  հլու կամակատարաներին, մեկ-երկու փոփոխությամբ ԱԺ մեծամասնությունը Սահմանդրությունը կհարմարեցնի վերին կամքին, իսկ անպաշտպան մնացած մամուլը  վախից կսսկվի․․․ և խնդրեմ՝ լիակատար  քաոսը կիշխի մեր երկրում։

Բայցևայնպես , այս ապոկալիպտիկ սցենարը դժվար թե   իրականություն դառնա մի շարք պատճառներով։ Նախ՝ դատական համակարգը  հեշտ պատառ չէ, դատավորներն էլ տորթի փափուկ  կտոր չեն, որ մի «հափով»  կուլ տաս, նրանք  ատամ ջարդող ոսկոր են,  և մեծ հարց է թե իրականում ով ում «կվեթինգի»։ Այսօր արդեն մամուլում  տեղեկություն է տարածվել, որ  ըստ իշխանական ներքին նախնական ուսումնասիրությունների՝  « ․․․ՀՀ-ում գործող մոտ 250 դատավորներից ընդամենը 15-20 դատավորի հետ կապված լուրջ թերացումներ ու բացթողումներ կան, իսկ մնացած 230 դատավորները ոչ միայն իրենց գործի իսկական գիտակներ են, այլև առանձնապես «դոսյեներ» չկան նրանց վրա»։ Անշուշտ, ոչ ոք չի կասկածում, որ  գործի կդրվեն բոլշևիկյան բիրտ մեթոդներ։ Այդուհանդերձ, այս կարևոր փուլում  դատավորներին    է վիճակվել մեր երկիրը ճգնաժամի գիրկը չնետելու առաքելությունը։ Փառք ու պատիվ իրենց, եթե դիմանան։ Դե, իսկ եթե խորը հիասթափություն առաջացնելով՝  կուլ գնան, արդեն կհասնի խենթերի ժամը։ Ի վերջո հայ ենք, հինգ հազար տարվա  դիմակայության փորձ ունենք, և փոսը տեսնելով՝ ազգովին չենք սողա այնտեղ։

Լիա Իվանյան