Քաղաքական 10:16 19/06/2019 Հայաստան

Հարութ Սասունյան. Թուրքիայի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին կարող է շուտով ավարտվել

Միացյալ Նահանգների պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Պատրիկ Շանահանը 2019 թ. հունիսի 6-ին կոշտ նամակ է հղել իր գործընկերոջը՝ Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարին: Շանահանը սպառնացել է վերջ դնել Թուրքիայի մասնակցությանը ԱՄՆ-ի օդուժի ամենաառաջատար F-35 կործանիչների ծրագրին և պատժամիջոցներ կիրառել, եթե Թուրքիան շարունակի համառել հաջորդ ամիս Ռուսաստանից S-400 հրթիռների ձեռք բերման հարցում: Ռուսական հրթիռներն անհամատեղելի են ՆԱՏՕ-ի զինահամակարգին և վտանգի են ենթարկում F-35 կործանիչների աշխատանքը, այսպիսով սպառնալով ԱՄՆ-ի ազգային անվտանգությունը:

Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը բազմիցս մերժել է ԱՄՆ-ի բողոքները և պնդել ռուսական հրթիռներ ձեռք բերելու վրա, որոնց համար Թուրքիան 2.5 միլիարդ դոլարի վարկային համաձայնագիր է ստորագրել Ռուսաստանի հետ: Մի քանի թուրք զինվորականներ արդեն սովորում են Ռուսաստանում, թե ինչպես աշխատեցնել նոր հրթիռները: Միևնույն ժամանակ, Միացյալ Նահանգները Թուրքիային տեղեկացրել է, որ թուրք օդաչուները, որոնք մի քանի ամիս է F-35 կործանիչների վերապատրաստման դասընթացներ էին անցնում Միացյալ Նահանգներում, պետք է հեռանան երկրից 2019 թ. հուլիսի 31-ին:

Պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Շանահանի նամակը ցնցում առաջացրեց Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության կառավարող շրջաններում, քանի որ Թուրքիան դեռ չգիտի, թե «ինչպես պատասխանել», ասել է անվտանգության գծով բարձրաստիճան թուրք պաշտոնյան «Ալ Մոնիտոր»-ին:  Միաժամանակ, Թուրքիան վճարել է ավելի քան մեկ միլիարդ դոլար 100 հատ F-35 կործանիչներ ձեռք բերելու համար: Նախագահ Էրդողանը հայտարարել է, որ կպահանջի ԱՄՆ-ից վերադարձնել այդ գումարը: Բացի դրանից, Թուրքիան, որպես F-35 ծրագրի գործընկեր, արտադրում է կործանիչների որոշ մասեր, որոնք այլևս չեն ստացվի Թուրքիայից:

Շանահանը գրել է Թուրքիայի պաշտպանության նախարարին. «F-35-ի նկատմամբ ձեռնարկված բոլոր գործողությունները հիմնված են վտանգների վրա, կապված S-400-երի առկայության հետ Թուրքիայում, և դրանք անջատ են Ռուսաստանին առնչվող «Պատժամիջոցների միջոցով Ամերիկայի հակառակորդներին հակազդելու մասին» օրենքի (CAATSA) պատժամիջոցներից: ԱՄՆ Կոնգրեսը վճռականորեն է տրամադրված տեսնել CAATSA-ի պատժամիջոցների կիրառումը Թուրքիայի նկատմամբ, եթե Թուրքիան ձեռք բերի S-400: Բացի F-35-ի նման պլատֆորմների անվտանգության սպառնալիքից, Թուրքիայի կողմից S-400-ի գնումը կխոչընդոտի ձեր երկրի հնարավորությանը ամրապնդելու կամ պահպանելու համագործակցությունը Միացյալ Նահանգների և ՆԱՏՕ-ի հետ, հանգեցնելով Թուրքիայի ռազմավարական և տնտեսական չափազանց կախվածությանը Ռուսաստանից և խոչընդոտելու Թուրքիայի հզոր պաշտպանական արդյունաբերության և տնտեսական զարգացման հավակնոտ նպատակները: Այս ուղիով գնալը կհանգեցնի աշխատատեղերի, համախառն ներքին արդյունքի և միջազգային առևտրի կորստի: Նախագահ Թրամփը պատրաստակամ էր երկկողմ առևտրի ծավալները 20 միլիարդ դոլարից հասցնել ավելի քան 75 միլիարդի, սակայն դա կարող է դժվար լինել, եթե ԱՄՆ-ը կիրառի CAATSA-ի պատժամիջոցները»:

2019 թ. հունիսի 14-ին Թուրքիայի արտգործնախարար Մեվլութ Չավուշօղլուն սպառնաց, որ Թուրքիան կհակադարձի Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցներին. «Մի երկիրը չի կարող ցուցումներ տալ մյուս երկրին, թե ինչպես վարվել: ԱՄՆ-ը պետք է հրաժարվի այս վարքագծից: Բոլորը մտահոգված են այս առնչությամբ: Ինչքա՞ն հեռու այն կարող է գնալ: Եթե ԱՄՆ-ը քայլեր ձեռնարկի մեր դեմ, ապա մենք ստիպված կլինենք համարժեք քայլեր ձեռնարկել», նա հայտարարել է NTV հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում:

Որո՞նք են հաջորդ քայլերը: Էրդողանը սովորել է նախորդ փորձից, որ Թրամփը միշտ չէ, որ լսում է Կառավարության կամ Կոնգրեսի անդամներին: Էրդողանը մի քանի հեռախոսազրույց է ունեցել, որպեսզի համոզի Թրամփին ստեղծել համատեղ հետազոտական խումբ՝ Թուրքիայի համար ժամանակ շահելու նպատակով: Այդ ժամանակամիջոցին, բնականորեն կամ  արհեստականորեն ստեղծված համաշխարհային իրադարձությունները կարող են փոխել ներկա իրավիճակը: Միացյալ Նահանգների և Թուրքիայի նախագահները նախատեսում են հանդիպել հունիսի վերջին Տոկիոյում կայանալիք G-20 գագաթնաժողովի շրջանակներում: Դա կլինի Էրդողանի վերջին շանսը` համոզելու Թրամփին՝ փոխել իր որոշումը հուլիսին ռուսական հրթիռների ձեռքբերման վերաբերյալ:

Եթե Էրդողանը չկարողանա մտափոխել Թրամփին, ապա նա առաջ կգնա և ձեռք կբերի ռուսական հրթիռներ՝ խուսափելու Միացյալ Նահանգների կողմից նվաստացումներից: Սակայն, դա միայն սկիզբ կդնի ավելի մեծ հակամարտության... Միացյալ Նահանգները պատժամիջոցներ կկիրառի Թուրքիայի նկատմամբ՝ լրջորեն վնասելով նրա տնտեսությունը: Էրդողանը կարող է հակադարձել՝ արգելելով Ինջիրլիքի ռազմակայանի օգտագործումը Թուրքիայում: Այնուհետև Միացյալ Նահանգները կտեղափոխի իր կործանիչները Հորդանան (ինչպես Գերմանիան արեց) կամ Հունաստան (ՆԱՏՕ-ի անդամ) կամ Կիպրոս:

Հարվածների և հակահարվածների այս արատավոր շրջանը կարող է ավարտվել կամ ՆԱՏՕ-ից Թուրքիայի հեռանալով կամ ՆԱՏՕ-ի որոշմամբ՝ Թուրքիային հեռացնելով:

Թուրքիայի հեռացումը ՆԱՏՕ-ից մի քայլ է, որ վաղուց կանխատեսվում էր, այն ժամանակվանից, երբ Էրդողանը գործում էր ՆԱՏՕ-ի համաձայնագրի տառին ու ոգուն հակառակ։ Չնայած Թուրքիայի հեռացումը ՆԱՏՕ-ից լուրջ որոշում է, հղի ծանր հետևանքներով, Էրդողանը ՆԱՏՕ-ի նկատմամբ Թուրքիայի պարտավորությունների բազմիցս խախտման պատճառ է հանդիսանում՝ անտեսելով նրա բոլոր նախազգուշացումները:

Այս իրադրության ակնհայտ հաղթողը լինելու է Ռուսաստանը, որը կարող է հաջողության հասնել ՆԱՏՕ-ի թուլացման գործում հեռացնելով Թուրքիային, որը զինծառայողների թվով ՆԱՏՕ-ի երկրորդ ամենախոշոր անդամն է, միաժամանակ հրթիռների վաճառքից ձեռք բերելով խիստ անհրաժեշտ եկամուտ իր փլուզված տնտեսության համար։

Սակայն Ռուսաստանի հաջողությունը կարող է կարճատև լինել: Հենց որ աշխարհաքաղաքական հակասություն առաջանա Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև, նոր ձևավորված սիրո տոնախմբությունը կավարտվի, վերջ դնելով Թուրքիայի ակրոբատիկ շարժումներին Արևելքի և Արևմուտքի միջև և լքված լինելով երկուսի կողմից․․․

Հարութ Սասունյան     
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:50
Ստեփան Դանիելյան. Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը համարում է, որ Հայաստանում ստվերային պետություն գոյություն չունի, չնայած կա նման տարածված կարծիք։ Կարծիքներից մեկն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:38
Սուրենյանց. Փաշինյանը որոշել է Ստեփանակերտի էլիտային ահաբեկել
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, անդրադառնալով այսօր կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
13:24
ՌԴ ԱԳՆ-ն մտահոգված է ապրիլի 5-ին կայանալիք Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ բարձր մակարդակի հանդիպումով
Հայաստան-Եվրամիություն-ԱՄՆ հանդիպումն անհանգստություն է առաջացնում Ռուսաստանում։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
25-օրյա զորահավաքի մասնակցի ահազանգը. Բանակը գցել են քացու տակ
25-օրյա զորահավաքի մասնակից Սուրեն Մանուչարյանը որոշել է ֆեյսբուքում պատմել հավաքի ընթացքում տեսածը։ Նա գրում է. ««...Միակ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:57
Ավագ հինգշաբթի ընտանիքի անդամների քանակով հավկիթ չեն եփում, չեն ներկում ու չեն մատուցում
Այսօր դեռ տեղի չի ունեցել խաչելությունը, թաղումը, Հարությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Ֆրանսիական կողմն Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը որակել է համարձակ, հավակնոտ և գրավիչ
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն ու ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին այսօր այցելել...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. Թաթոյան
«Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է: Չի կարելի ամրացնել ադրբեջանական դիրքերը սեփական ժողովրդին անվտանգությունը խաթարելու...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
Հայաստանը 29.94 տոննա հումանիտար բեռ կուղարկի Գազայի հատված
«Մարդասիրական օգնության շրջանակներում  տեղահանված անձանց կառավարության կողմից առաջարկվում է տրամադրել մթերք և...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Քաղաքագետ. Ալեն Սիմոնյանը թող իրան քաղաքական ծաղրածուի տեղ չդնի
«Ալեն Սիմոնյանը թող իրեն քաղաքական ծաղրածուի տեղ չդնի։ Ֆեյք, ֆալստարտ ու նման բառերը բնորոշ են իրենց իշխանությանը»,-Panorama.am-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան
Երևանում ցերեկային ժամերին ջերմաստիճանը կհասնի +20․․․+22 աստիճանի
Աղբյուր` Panorama.am
11:52
Վճարված ռոյալթիներից 1 մլրդ 51 մլն դրամը հատկացվեց ազդակիր համայնքներին
«Նախագծով նախատեսվում է Սյունիքի, Լոռու, Կոտայքի և Գեղարքունիքի 6 համայնքներին, որոնք միասին ընդգրկում են 33 ազդակիր բնակավայր,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:42
«Արտավազդ»-ի մրցանակակիրները
Թատրոնի միջազգային օրը՝ մարտի 27-ին, Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում տեղի ունեցավ Հայաստանի թատերական գործիչների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակների գործողությունները սպառնալիք են Հայաստանի անվտանգության համար. Փաշինյան
«Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակ կամա թե ակամա անում է գործողություններ և քայլեր, որոնք սպառնալիք են ստեղծում Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:30
Արտակ Զաքարյան. Ռևանշն անխուսափելի է
ՀՀԿ փոխնախագահ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Դավադիր բոսյակներ կան, որ լավագույն տղերքի արյամբ 30 տարի առաջ գծված սահմանները, թշնամու...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Իսրայելն Ադրբեջանին խորհուրդ է տվել ինչպես հաղթահարել ջրի դեֆիցիտը
Իսրայելի ջրամատակարարման ազգային օպերատոր Mekorot ընկերությունն առաջարկել է Ադրբեջանում ջրի սակավության խնդիրը լուծել արհեստականորեն առաջացած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:18
40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագիրը երկարաձգվեց 9 ամսով
«Նախագծով առաջարկում ենք ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների 40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագրի հիման վրա ևս 9 ամսով ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:14
Օրբելյան. Փորձում եմ ակտիվ պահել իմ կապը հայազգի իմ բոլոր ընկերների հետ, մշտապես նորանոր գաղափարներ ենք իրագործում
«Այս տարին նույնպես անչափ հագեցած է հյուրախաղերով, աշխարհի տարբեր բեմերում ելույթներով։ Ուրախ եմ, որ իմ մասնակցությամբ կարողանում եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Մենք ունենք այդ կարգի ինքնուրույն մարդիկ, բայց մի տեսակ զսպաշապիկի մեջ են. Աղվան Վարդանյան
«Մեր իրականությունն ու մենթալիտետն այնպիսին է, որ մենք միշտ փորձում ենք գտնել մեկին, հերոսին, սիրահարվել նրան և ասել, որ նա պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
1.1 մլրդ դրամ սուբսիդիա «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին՝ ջրի սակագնի բարձրացումը փոխհատուցելու համար
Կառավարությունն այսօրվա նիստում «Վեոլիա Ջուր» ՓԲԸ-ին սուբսիդիա կհատկացնի խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման (կեղտաջրերի մաքրման)...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց» անցակետում ծառայության անցնելու համար
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական սահմանի մյուս անցման...
Աղբյուր` Panorama.am
10:42
Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման փուլի նոր հարցաշարը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի հրամանով հաստատվել է նախադպրոցական ուսումնական հաստատության ղեկավարման իրավունքի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:34
ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթը հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր. Սամվել Շահրամանյան
Նա ասել է, որ Արցախում շարունակում է մնալ 10-11 մարդ, որ հիվանդ կամ հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ են, որոնք չեն կարողանում ազատ տեղաշարժվել և չթողնել հարազատների գերեոզմանները։
Աղբյուր` Panorama.am
10:31
Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին. Իմանգալի Թասմագամբետով
«Երևանը, իրոք, վերջերս չի մասնակցել ՀԱՊԿ քարտուղարության աշխատանքներին... Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնյաների նշված հայտարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Ծաղկաձորի «Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու մեջ
Օրեր առաջ ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության Հրազդանի բաժին է դիմել Կոտայքի մարզի բնակիչ 37-ամյա Կարապետ Թումանյանը և հայտնել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:10
Թուրքիայում լիճը պատվել է մազութի հաստ շերտով՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղի վթարի պատճառով
Մազութի հաստ շերտը ծածկել է Թուրքիայի արևմուտքում գտնվող  Սափանջա լիճը՝ ՆԱՏՕ-ի նավթամուղում տեղի ունեցած վթարից հետո։ Այդ մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:58
Արևմուտքը հետապնդում է իր շահերը և իրեն չի հետաքրքրում՝ Հայաստան կլինի, թե ոչ. Կարեն Բեքարյան
«Արևմուտքին պետք է ժամ շուտ այստեղ լինի խաղաղության պայմանագիր։ Իրեն ընդհանրապես չի հետաքրքրում՝ Հայաստանի որ տարածքով»,- 168 TV-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Մարտի 28-ին դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները էժանացել են. Թարմացված
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 28-ին ժամը 09:40-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 391.22 դրամ՝ էժանանոլով 2.77 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:20
«Ժողովուրդ». Փաշինյանն էլի խաբեց քաղաքացիներին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««2020թ․ մայիսի 16-ին հրավիրված մամուլի ասուիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակեց...
Աղբյուր` Panorama.am
09:17
«Փաստ». Փաշինյանը հորդորել է հնարավոր բոլոր տարբերակներով հերթական անգամ դեմոնիզացնել ընդդիմությանն ու «նախկիններին»
«Փաստ» թերթը գրում է. «Վերջին շրջանում Տավուշի գյուղերի թեմայի հետ կապված հայաստանյան իշխանությունների կողմից արվող...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Ժողովուրդ». Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում աշխատակիցները դիմումներ են ներկայացնում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է. աշխատակիցները, իրար հաջորդելով, դիմումներ են...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}