Ձեր վստահելի աղբյուրը

«2018 թվականը բյուջետային առումով համաշխարհային պատմության մեջ աննախադեպ տարի էր և նման բան խիստ կասկածում եմ, որ երբևէ որևէ այլ երկրում տեղի է ունեցել»,- այս մասին այսօր Ազգային ժողովում 2018-ի բյուջեի կատարողականի քննարկումների ժամանակ իր եզրափակիչ ելույթում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: 

Նա հիշեցրեց, որ 2018 թ-ին Հայաստանում տեղի են ունեցել նախագահի փոփոխություն, վարչապետի 5 ընտրություն, Ազգային ժողովի, Երևանի քաղաքապետի արտահերթ ընտրություններ, մի քանի քաղաքներում արտահերթ ընտություններ և ի վերջո թավշյա հեղափոխություն:

«Ի՞նչ ունենք այս տարվա արդյունքում մակրոտնտեսական առումով. ունենք 5.2 տոկոս տնտեսական աճ՝ այն պարագայում, երբ բյուջեի նախագիծն ընդունած Կառավարությունը բյուջեում դրել է 4.5 տոկոս տնտեսական աճի կանխատեսում: Այսինքն՝ պետական բյուջեն 2018 թ-ի արդյունքներով  չունի չկատարված ոչ մի պարտավորություն: Մակրոտնտեսական կայունությունը պահպանված է լիարժեքորեն, և եթե այս առումով մոտենանք խնդրին,  կարող ենք ասել, որ Կառավարությունն իր աշխատանքը կատարել է փայլուն, քանի որ այս ողջ քաղաքական ցնցումների համատեքստում ապահովել է ՀՀ բնականոն կյանքը լիարժեքորեն»,- ընդգծեց Նիկոլ Փաշինյանը:

Նա նաև նշեց, որ 2018 թ-ին տեղի է ունեցել նաև պետական կառավարման համակարգի գլոբալ անցում կիսանախագահականից դեպի խորհրդարանական. «Այս առումով կառավարության աշխատանքը այլ կերպ, քան փայլուն, ուղղակի հնարավոր չէ գնահատել»:

Նիկոլ Փաշինյանն անդրադառնալով այս տարվա ցուցանիշներին՝ ասաց, որ 2019 թ-ի առաջին եռամսյակում արձանագրվել է 7.1 տոկոս տնտեսական աճ, որն ամենաբարձր ցուցանիշն է Եվրասիական տնտեսական միության տարածքում, իսկ ապրիլին գրանցվել է 9.2 տոկոս տնտեսական ակտիվության ցուցանիշ, որը նույնպես ամենաբարձրն է ԵԱՏՄ տարածքում:

Վարչապետը նշեց նաև, որ պետական բյուջեի եկամտային մասն էլ գերակատարվելու է առնվազն 62 մլրդ դրամով:

«Եթե համարենք, որ կառավարությունը 2018 թ-ին առնվազն ճգնաժամային կառավարման ռեժիմում է եղել, ապա այդ խնդիրը լուծվել է բացառիկ հաջողությամբ։ Ես խիստ կասկածում եմ, որ աշխարհում կա որևէ երկիր, որտեղ տեղի է ունեցել հեղափոխություն և մակրոտնտեսական կայունությունը պահպանվել է, և տնտեսությունը ռեցեսիայի՝ առնվազն տևական փուլ չի մտել»,- ասաց Փաշինյանը:

Արագ ռեֆորմներ նշանակում են ձախողված ռեֆորմներ

Վարչապետն իր եզրափակիչ ելույթում անդրադարձավ այն քննադատություններին, թե կառավարությունը ռեֆորմներն անհրաժեշտ արագությամբ չի անում:

«Ես այսպիսի տպավորություն ունեմ 1990-ականներից, որի քաղաքական կյանքը, որպես լրագրող, շատ ակտիվորեն լուսաբանել եմ: Եւ իմ տպավորությունն ու կարծիքն այն է, որ արագ ռեֆորմներ նշանակում են ձախողված ռեֆորմներ։ 90-ականների սկզբին պարզապես փայլուն ու ստրատեգիական նշանակություն ունեցող ռեֆորմներ ձախողվեցին միայն այն պատճառով, որ նրանց հեղինակները ցանկացել են ժամ առաջ դա ներդնել Հայաստանում: Այդ ռեֆորմները մինչև այսօր իրականություն չեն և մինչև այսօր Հայաստանը կրում է այդ ռեֆորմները չունենալու ծանրագույն հետևանքները»,- ասաց վարչապետը:

Եթե այս առումով նայեն, ապա, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, քննադատությունը հիմնավոր է, բայց ոչ թե՝ որպես քննադատություն, այլ՝ որպես աշխարհայացքային ընկալում:

«Ես ուզում եմ անկեղծ խոստովանել, որ մեր քաղաքական թիմն այդպիսի նկատառում և  միտումն ունի, որը մի անգամ շատ փայլուն ձևով ձևակերպել է ԱԺ փոխնախագահ Լենա Նազարյանն իր հարցազրույցներից մեկում՝ ասելով, որ  «արագը դանդաղն է, բայց առանց ընդհատումների»: Այսինքն՝ շատ կարևոր է չշտապել, ափալ-թափալ գործողություններ չանել»,- նշեց վարչապետը:

Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձավ դատաիրավական բարեփոխումներին, որոնց մասին վերջին շրջանում ավելի շատ է քննադատվել: Նրա խոսքով՝ այն, որ Հայաստանում դատաիրավական համակարգը պետք է խորքային, ռադիկալ բարեփոխումների ենթարկվի, դա նորություն չէ: Սակայն, ըստ նրա, իր համար միանշանակ է եղել, որ Հայաստանում իրապես անկախ դատական համակարգ չեն կարող ունենալ, առանց դատավորների աշխատավարձը 5-6 անգամ բարձրացնելու:

Վարչապետը հայտնեց, որ անցած տարի Հայաստանում առաջին անգամ դատավորների թափուր տեղերի համար հայտարարված մրցույթներին չեն եղել բավարար թվով հավակնորդներ:  Ըստ Փաշինյանի՝ դրա պատճառն այն է, որ դատավորները գիտեն՝  կաշառք չպետք է վերցնեն, բիզնեսով չպետք է զբաղվեն, գիտեն, որ պետք է ստանան մոտավորապես 400-600 հազար դրամ աշխատավարձ և որոշ դեպքերում դատապարտեն մարդկանց ցմահ ազատազարկման:

«Եկեք ինքներս մեզ հարց տանք՝ այս պայմաններում ո՞վ կցանկանա Հայաստանում դառնալ դատավոր»,- ասաց վարչապետը:

Նա միաժամանակ նշեց, որ պետք է թափուր տեղերը զբաղեցնեն պրոֆեսիոնալ, սկզբունքային, ողնաշար, տեսլական, հավատ ունեցող, իրավունքին հավատացող մարդիկ. «Այս կարգի մասնագետներն այսօր մասնավոր սեկտորում իրավաբանական խորհրդատվության համար ամսական ստանում են մինչև 2,5-3 միլիոն դրամ աշխատավարձ: Հիմա այս մարդկանց մենք ինչպե՞ս հրավիրենք, խնդրենք, որ դառնան դատավոր: Առանց այս խնդիրների լուծման մենք չենք կարող իրապես անկախ դատավոր ունենալ, քանի որ բարձր պրոֆիլի մասնագետը չի կարող դատավոր աշխատի: Ահա սա է խնդիրը»:

Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ անցած տարի չէին կարող բարձրացնել դատավորների աշխատավարձը, քանի որ հանրայնորեն այդպիսի որոշումը չէր ընկալվի: Ըստ նրա՝ այս տարվա բյուջեով նման հնարավորություն կա, սակայն հանրությունը կրկին դա չի ընկալելու:

«Այսօր դատավորների, առավել ևս գործող կազմի աշխատավարձը բարձրացնելը բազմաթիվ պրոբլեմներ ունի, այդ թվում՝ հանրային ընկալման տեսանկյունից, մանավանդ սոցիալական բազմաթիվ խնդիրներ լուծված չեն։ Մեր ընկալումն այն է, որ մեր գործընկերները՝ միջազգային դոնորները, Հայաստանին կաջակցեն այս հարցում, մենք 2-3 տարի դատավորների, նոր ներգրավված դատավորների բարձր աշխատավարձերը կկարողանանք դարձնել 2,5-3 մլն դրամ։ Այսինքն՝ դա մեր պետական բյուջեի վրա ուղիղ ազդեցություն չի ունենա։ Այդ ընթացքում մենք, համոզված եմ, կլուծենք բազմաթիվ սոցիալական խնդիրներ, իսկ  իշխանությունը, ընդդիմությունը, քաղհասարակությունը, հանրությունը կհամոզվի, որ  անկախ դատական համակարգ ունենալը լավ բան է և բխում է բոլորի շահերից, և դա մի ծախս է, որն արժե անել: Այդ ժամանակ հանրությունը կհամաձայնի սեփական միջոցներից գումար տրամադրել՝ պայմանով, որ մեզ իսկապես պետք է անկախ դատական համակարգ», - ընդգծեց  Նիկոլ Փաշինյանը։

Վարչապետի ելույթն ամբողջությամբ՝ այստեղ: