Քաղաքական 14:17 23/09/2019 Հայաստան

Իսրայելում դեսպանության բացումը՝ ավելի խորը գործընթացի մեկնարկ, թե՞ ստանդարտ որոշում

Հեղինակ` Աննա Մկրտչյան

Անցած շաբաթ Հայաստանի կառավարությունը որոշում կայացրեց դեսպանություն բացել Իսրայելում։ Թվում է, թե ոչինչ արտառոց չկա, ստանդարտ որոշում, ստանդարտ ընթացակարգով ու հիմնավորմամբ։ Սակայն հաշվի առնելով տարածաշրջանում առկա միջազգային հարաբերությունների կառուցվածքը և աշխարհաքաղաքական հավասարակշռությունը, Հայաստանի այս որոշումը կարող է ավելի խորը գործընթացի մեկնարկ համարվել և ունենալ ավելի լայն ազդեցություն։

Անկախությունից ի վեր թեպետ Հայաստանի և Իսրայելի միջև հաստատվել են դիվանագիտական հարաբերություններ, կան որոշակի տնտեսական ու մշակութային փոխանակումներ, սակայն քաղաքական հարաբերությունները միշտ չէ, որ բարձրունքի վրա են եղել։ Եվ սա չնայած այն հանգամանքին, որ երկու ազգերի ու պետությունների միջև կան պատմական ընդհանրություններ ու փոխադարձ համակրանքի տարրեր։ Մի կողմից Իսրայելի սերտ հարաբերությունները Ադրբեջանի և մինչև վերջերս նաև Թուրքիայի հետ, և Հայաստանի բարեկամական հարաբերությունները Իրանի, նաև արաբական մի շարք պետությունների հետ մյուս կողմից՝ նեղացրել էին պետական մակարդակով համագործակցության դաշտը ցեղասպանություն վերապրած երկու ժողովուրդների միջև: Ձևավորվել էր մի իրավիճակ, որը երկու պետություններն էլ, ելնելով շահերի առաջնահերթություններից, չէին ցանկանում փոփոխել՝ իրենց համապատասխան գործընկերների դժգոհությունը չհարուցելու համար։

Իսրայելի համար առաջնային էր համագործակցությունը Ադրբեջանի հետ, առաջին հերթին ռազմական ոլորտում, և նաև այն առումով, որ կարևորվում էր գործընկերությունը մուսուլմանական, ոչ արաբական երկրի հետ։ Պակաս նշանակություն չուներ նաև Իրանի գործոնը, ինչպես նաև իսրայելաթուրքական ռազմավարական կապը, ինչն անցած տարիներին կտրուկ վատթարացում է ապրել։ Անհրաժեշտ է նշել նաև, որ Իսրայելը պաշտոնապես չի ճանաչել Հայոց ցեսասպանությունը, թեև հարցը մի քանի անգամ քննարկվել է Քնեսեթում՝ Իսրայելի խորհրդարանում։ 

Հայաստանի համար էլ շատ ավելի կարևոր էր բարեկամական հարաբերությունների պահպանումը Իրանի ու նաև արաբական աշխարհի հետ, և Իսրայելի հետ հարաբերությունների զարգացումը պայմանավորվում էր նաև հարցի վերաբերյալ այդ երկրների նրբանկատությամբ։ Այստեղ պետք է նշել, որ այդ նրբանկատությունը ինչ-որ առումով ասիմետրիկ կամ միակողմանի էր, քանի որ նույն Իրանը ու արաբական շատ երկրները լայնորեն համագործակցում են տարածաշրջանում Հայաստանի հակառակորդը համարվող Ադրբեջանի հետ՝ բնականաբար դա բացատրելով իրենց ազգային շահով։

Հարաբերությունների որոշակի ջերմացումը նկատելի դարձավ 2017թ.-ին, երբ Իսրայելի համագործակցության նախարար Ցախի Հանեգբին այցելեց Երևան, որը վերջին մի քանի տարիների մեջ առաջին նախարարական այցն էր Հայաստան։ Այս այցը տեղավորվում էր Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի ընդհանրական ջանքերի մեջ՝ բարելավելու հարաբերություններն այն երկրների հետ, որոնց հետ Իսրայելը նախկինում համագործացկության բարձր մակարդակ չուներ։ Պաղեստինի հարցում կոշտ դիրքորոշում ունեցող վարչապետին հարկավոր էին նոր գործընկերներ՝ միջազգային մեկուսացումից խուսափելու համար։  

Պատահական չէ, որ Թել Ավիվում դեսպանություն բացելու Հայաստանի որոշումը ողջունող Իսրայելի արտաքին գործերի նախարարության հայտարարության մեջ ԱԳ նախարար Իսրայել Կացը, կարևորելով այդ փաստը երկկողմ հարաբերությունների զարգացման առումով, նշում է, որ «Նոր դեսպանությունը թվով 90-ն է լինելու Իսրայելում։ Կասկած չկա, որ սա աշխարհում Իսրայելի կարգավիճակի բարձրացման ցուցիչ է»։ Դեռևս հայտնի չէ, թե հրեական պետությունը կփոխադարձի Երևանում դեսպանություն բացելով, թե այս փուլում ջերմացումը կանգ կառնի այս հետի վրա։

Միաժամանակ Հայաստանի այս որոշումը նկատելի անհանգստություն է առաջացրել Ադրբեջանում, որտեղ տարբեր հարթակներում քննարկում են դրա ազդեցությունը ադրբեջանաիսրայելական հարաբերությունների վրա։ Իրանից բացասական արձագանք կարծես չկա։ Ավելին, հոկտեմբերի 1-ին սպասվում է Իրանի նախագահի այցը Երևան՝ մասնակցելու ԵԱՏՄ գագաթնաժողովին։

Չնայած ընդունված է ժամանակակից աշխարհը բնորոշել որպես արագ փոփոխվող, այդուհանդերձ միջազգային հարաբերություններում նկատելի է որոշակի պահպանողականություն, և նույնիսկ իներտություն։ Տարաբնույթ հանգամանքների բերումով ձևավորված ստատուս քվոն երկար ջանքեր է պահանջում փոփոխելու համար, իսկ կտրուկ շրջադարձերը երբեմն պարզապես դժվար իրագործելի են լինում՝ առանց անցանկալի հետևանքների։ Հայ-իսրայելական հարաբերություններն ինչ-որ առումով դարձել էին այդ հանգամանքների պատանդը և ընթացիկ փոփոխությունները հնարավոր է առաջացնեն որոշ շրջանակների դժգոհություններ։ Իհարկե, առկա կառուցվածքային սահմանափակումների պայմաններում դժվար թե Հայաստան-Իսրայել հարաբերությունները թռիչքաձև զարգացում ապրեն, սակայն երկու երկրների շահից է բխում որոշակի մակարդակի հարաբերություններ ունենալը՝ առանց նեղացնելու միմյանց դաշնակիցներին, նրբանկատորեն։ Ավելորդ չէ նշել նաև, որ նրբանկատությունն իրական արժեք է ունենում, երբ փոխադարձվում է։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:01
Ալեն Սիմոյանը մեծահոգաբար Ադրբեջանին է տալիս այն, ինչը «իրենցն է»
«Իմ միջազգային գործընկերները երբ մեկնում են Բաքու, իրենց հետ խոսելիս ասում եմ, որ մենք մտահոգություն ունենք, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Ինչպե՞ս Ժաննա Անդրեասյանը դասարաններում կկրճատի աշակերտների թիվը
«Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը, արդյունքում տարրական և միջին դասարաններում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:13
Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են Մարտի 28-ին Երևանում կայացել են Հայաստանի Հանրապետության և Կորեայի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:58
Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը
Մայր Աթոռից հայտնում են. «Մարտի 28-ին՝ Ավագ Հինգշաբթի, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Օրակարգը մեկն է՝ հայկական պետականության փրկությունը. ՀՅԴ Բյուրո
ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Վերջին շաբաթների ընթացքում Նիկոլ Փաշինեանն ու իր վարչակազմը ևս մէկ անգամ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:18
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է Հայաստանի գրողների և նկարիչների միությունների շենքերը պետականացնելու իր նախաձեռնությունը
Գլխավոր դատախազությունը մեկնաբանել է «Հայաստանի գրողների միության» և Հայաստանի նկարիչների միության» շենքերը պետականացնելու իր...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Լավրով. Հայաստանի իշխանությունները միտումնավոր փչացնում են հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ
Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում՝ պայմանավորված Հայաստանի ղեկավարության դիրքորոշմամբ,...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
ՆԳՆ կողմից իրականացված օրենսդրական բարեփոխումների արդյունքում՝ մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտումների շրջանակում գոյացած պարտավորությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
«Բեմբի, գտա՞ր Ոսկեպարի 7-րդ դարի հայկական եկեղեցին, թե ադրբեջանական քարտեզներում չի երևում»․ օգտատերերը՝ Ալեն Սիմոնյանին
Երեք ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով Տավուշի 4 գյուղերի տարածքներ Ադրբեջանին հանձնելու խնդրին, մտքի հերթական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական ցանցերում․ Ալլա Պուգաչովան՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած դեպքերի մասին
Ալլա Պուգաչովան խախտել է լռությունը՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո. «Վիշտը պետք է հոգու մեջ լինի, ոչ թե սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
Ամուրի շրջանում երկինքը նարնջագույն է դարձել ավազային փոթորկի պատճառով
Ամուրի շրջանը տուժել է Չինաստանից և Մոնղոլիայից եկած ավազի փոթորկից։ Բլագովեշչենսկի վրա դեղին-նարնջագույն մշուշ է կախված։ Այս մասին գրում է МИР...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Զելենսկի․ Գազայում իրավիճակը շեղել է համաշխարհային ուշադրությունն Ուկրաինայից
Վլադիմիր Զելենսկին ամերիկյան CBS հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում կրկին դժգոհել է, որ պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությունը շեղել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:53
Ֆրանսիական առագաստանավը օլիմպիական ջահը կտեղափոխի Միջերկրական ծովով
Ֆրանսիայի ծովային պրեֆեկտուրան հայտարարել է, որ մայիսի 8-ին իրենց երկիր հասնող օլիմպիական կրակը կուղեկցվի ծովային հսկայական շքերթով:Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ «Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Մարտի 28-ին՝ Ավագ հինգշաբթի, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը և Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիան ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ է սկսել Ուկրաինային զինամթերք մատակարարելու հարցով
Ըստ թուրքական լրատվամիջոցների՝ Թուրքիան ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությանը կմատակարարի զինամթերք՝ նախատեսված 116 հազար միավոր արկ 155մմ տրամաչափի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կիրականացվի «Հարության Ավետիս» կանթեղներով երթը
Մարտի 30-ին` ժամը 20-ին, Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Ս. Սարգիս եկեղեցուց կմեկնարկի «Հարության Ավետիս» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
20-ամյա հղի կնոջ մահվան գործով մեղադրանք է առաջադրվել երեք բժշկի
Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի նախաքննության շրջանակներում պարզվել են 2022 թ․ օգոստոսին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, հաշվի առնելով բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների հետագա մասնագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատումն արագ լուծվող հարց չէ. Վրացագետ
«Այսօր մենք նաև քննարկել ենք Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման գործընթացի ակտիվացման հնարավորությունները»,-մարտի 25-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Ժաննա Անդրեասյանն ասում է՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ տեղի չի ունենում, բայց 6290 ստորագրությունն այլ բան է վկայում
«Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ, որևէ իրադարձություն տեղի չի ունենում»,- Ազգային ժողովում քննարկման ժամանակ ասաց ԿԳՄՍ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՄԻԵԴ-ը նախնական ընդունել է Արթուր Դանիելյանի ու Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները
Փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը գրում է. «Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացա երկու ծանուցում՝ իմ կողմից ներկայացված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Արցախի և արցախահայերի նկատմամբ վարվող քաղաքականությամբ Նիկոլը և Ալիևը վաղուց նույնացել են. Սաղաթելյան
«Վերստին հիշեցնեմ, ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները»:
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում բռնության դեպքերի աճի պատճառները՝ հոգեբանի դիտարկմամբ
Ի պատասխան Panorama.am-ի հարցման ՆԳՆ-ն տրամադրել է 2022 և 2023 թվականների և 2024 թվականի առաջին երկու ամիսներին ֆիզիկական ներգործության (ծեծ),...
Աղբյուր` Panorama.am
16:03
«Այրում» գինիում գտել են սինթետիկ ներկանյութ ազորուբին. ՍԱՏՄ-ն Բելառուսից նամակ է ստացել
Արարատի կոնյակի գործարան ՍՊԸ-ում վերահսկողություն կիրականացվի
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Նազենի Հովհաննիսյան. Շատ դժվար անցավ այս անգամ Պահքն ինձ համար
Հաղորդավարուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «Արաբկիրի Ս. Խաչ եկեղեցում մարդկանց սիրտը բաց էր՝ աղոթքի եւ սիրո համար: Հաղորդվելու և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ամուսնության առաջարկություն՝ «Հայաթ փրոջեքթի» համերգի ժամանակ
«Հայաթ փրոջեքթ» խմբի՝ Գյումրիում տեղի ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ բեմում ամուսնության առաջարկություն է արվել։ Բեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Տղաները պինդ էին. Աղվան Վարդանյանն այցելել է Սամսոնյանին և Սաղաթելյանին
Այսօր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն այցելել է «Արմավիր ՔԿՀ»-ում կալանքի տակ պահվող Վազգեն...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց
12:51 28/03/2024

Հիմա Հայաստանին դեմ են տվել 33 քարտեզ. Սուրենյանց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}