Անփառունակ հետապնդում
Արդեն միայն մտքով կույրը չի հասկանա, որ Մարտի 1-ի վերաբացված գործը ոչ մի կապ չունի արդարադատության հետ։ Այն մտրակ է գործող իշխանությունների ձեռքին՝ իրենց ազգակործան ծրագրերը խոչընդոտող ցանկացածի դեմ։ Անընդմեջ մեղադրանքներ են առաջադրվում նորանոր մարդկանց: Այնպիսի տպավորություն է, ասես Հայաստանի ողջ պատմությունը պտտվում է միայն 2008-ի մարտի 1-ի շուրջ ։ Եթե այս դրվածքով շարունակվի, կարելի է մեղադրանքները տարածել նաև 2008-ի նախագահական ընտրություններում Տեր-Պետրոսյանին ձայն չտված Հայաստանի 79․5 տոկոս ընտրողների վրա, ովքեր «համարձակվել» էին այլոց օգտին քվեարկել և չմասնակցել նրա պետականքանդ սադրանքին․․․
Բայց դե, խելապակասությունն էլ պետքէ սահման ունենա չէ՞, հատկապես երբ դրա կրողներն իշխաննություններն ու իրավապահներն են։
Ազգովին պատանդ ենք դարձել մեկ ու կես տարի (+անսահմանություն) ձգվող այս գործին, ինչպես որ Ռոբերտ Քոչարյանն է դարձել Փաշինյան Նիկոլի հիվանդ երևակայության պատանդը։ Է, հետո՞․․․ մի օր վերջակետ պիտի դրվի թե ոչ անհեթեթության այս մարաթոնին։ Չի կարող մի ողջ պետություն անվերջ քնել ու արթնանալ Մարտի 1-ով։
Կգա՞ չէ այն օրը, երբ իբր «հանրային պահանջով» վերաբացված գործը կփակվի իրական հանրային պահանջով, քանի որ ավելի ու ավելի մեծ թվով մարդիկ են հասկանում, որ սա լևոնանիկոլական վրեժխնդրության ակտ լինելուց և անցանկալի մարդկանց պատժելուց բացի, նաև Հայաստան պետության առջև ծառացած լուրջ մարտահրավերներից հանրության ուշադրությունը շեղելու գործընթաց է։
Հանրության հենց այս հատվածի համար Մարտի 1-ը ավարտվեց այն պահից, երբ սեպտեմբերի 12-ի դատական նիստում փոխհատուցում ստացած հարազատները սերտած տեքստեր արտաբերեցին՝ իմանալով հանդերձ, որ ՀՀ երկրորդ նախագահին առաջադրված մեղադրանքները որևէ առնչություն չունեն սպանությունների հետ։ Դրանով ավարտվեց նաև այն փուլը, երբ շատերը կարեկցանքից ելնելով, խուսափում էին բարձրաձայնել իրենց իրական գնահատականները մարտի 1-ի վերաբացված գործի կապակցությամբ։ Գնալով ավելի մեծ թվով մարդիկ են գիտակցում, որ շինծու մեղադրանքի՝ Սահմանդրական կարգի տապալման վրա կառուցված գործը պետք է կասեցվի։ Առավել ևս, երբ վերաբացման պատվիրատուն ոչ թե հանրությունն է, այլ բախման կողմ և իրական մեղավոր հանդիսացող գործող վարչապետն իր հոգևոր հոր հետ։ Ցանկացած հարցում զավեշտալի է, երբ շահագրգիռ կողմերից մեկը դիրքավորում է իրեն որպես անաչառության և արդարաության ջատագով։
Բազմիցս է ասվել, որ Մարտի 1-ի քննությունը հավատարաժան կարող է լինել միմիայն միջազգային անկախ քննության պարագայում, այլ ոչ երբեք այս քննության նման, երբ դատաքննությունը կապ ունի ամեն ինչի հետ, բացառությամբ օրենքի ու արդարադատության։
Արդեն մեկ անձի՝ նախկին ոստիկանապետ Հայկ Հարությունյանի մահվան փաստն է կապվում այս գործի հետ։ Մեր աչքի առաջ դանդաղ մահվան է հասցվում գեներալ Մանվել Գրիգորյանը։ Իսկ մյուս կողմից էլ արդարացվում է 2009-ին 3 տարվա ազատազրկման դատապարտված Գագիկ Ջհանգիրյանը․․․ Արդյոք սրանք սոսկ պատահականություներն են, թե՞ համատարած վախի մթնոլորտ սփռելով ՝ հհշիզմը վերակենդանացնելուն ուղղված քայլեր։ Լոս Անջելեսում Փաշինյանը մինչ 1998-ի ա՞յս ստատուս քվոյին վերադառնալու մասին է խոսել։ Ժամանակ, երբ քաղաքական հաշվեհարդարների համար հատուկ բանդաներ էին գործում։ Եթե այո, ապա վարչապետն ինքն իր գլխին մե՜ծ քար է գցել, քանզի իր արևով երդվողներն անգամ չեն ցանկանա Լևոնի ժամանակների վերադարձը։ Նման իրավիճակում էլ ինչո՞ւ նա «ոտքի տակ փորողներ» փնտրում ընդհուպ Առաքելական եկեղեցում, երբ իրենից լավ ոչ ոք դա չի անում․․․ Նաև կյանքն ու հոգեբուժությունն են ցույց տալիս, որ ամենուր դավադիրներ ու դավադրություններ տեսնող մարդը հանգիստ կարող է նաև ինքնադավադրվել։
Ինչո՞վ դրա վառ ապացույցը չէ Մարտի 1-ը, որը դարձել է իշխանությունների կոկորդին մնացած ոսկոր։ 2018-ի մայիսին հայտարարված՝ «100 տոկոս բացահայտված» և «10 օրում ավարտվող» գործը գնալով ավելի ու ավելի խճճվեց ապօրինությունների կծիկում՝ ոտնահարելով անգամ Սահմանդրության պահանջները։ Ու վերջն էլ չի երևում․․․
Երբեմն մտածում ես, որ մեղքը ոչ այնքան «ափալ-թափալի» սիրահար Փաշինյանինն է, որքան վենդետայի նրա սևեռուն գաղափարի հաջողությունը «մասնագիտորեն հիմնավորած» շողոքորթ իրավաբաններինը։ Եթե իհարկե խորհրդատուները իրավաբաններ են, ովքեր մասնագիտության բերումով պարտավոր են հարգել օրենքը։ Մինչդեռ իրականում օրենքն ու օրինականությունը երբեք կապ չեն ունեցել այս գործի հետ։
Ինչպես նշել է ՀՀ երկրորդ նախագահի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանը՝ «Օրենքը Ռոբերտ Քոչարյանի հանդեպ Հայաստանում չի գործում․․․ Այսպես կոչված «Ռոբերտ Քոչարյանի գործը» լիովին իրավականից անցել է քաղաքական ոլորտ»։
Քաղաքական դաշտը, բնականաբար պայքարի այլ մեթոդներ է պահանջում, և լիովին հասկանալի է պարոն Սողոմոնյանի այն միտքը, որ իրենք թևակոխում են պայքարի նոր փուլ, քանի որ « ․․․սա ոչ թե պարզապես պայքար է առանձին մարդու ազատության համար, թեև խոսքն անվանի պետական գործչի մասին է, խոսքը հայոց պետականության պաշտպանության, Հայաստանում իրավական պետության պաշտպանության մասին է։ Ահա թե որն է այսօր տեղի ունեցող գործընթացների էությունը»։
15 ամիս շարունակ հանրապետության լավագույն փաստաբանները բարձր պոֆեսիոնալիզմով կատարում են իրենց աշխատանքը․․․ բայց իրականում սա կռիվ է անօրինականությունների բետոնե պատի հետ։ Բայց դե ամեն բետոնի համար էլ բետոնջարդիչ կգտնվի, որն այս դեպքում ամենայն հավանականությամբ կլինի հանրության ճնշման տակ գործը բացողների իշխանաթողությունը։ Քաղաքական դրդապատճառներով սարքած գործը նույն կերպ էլ կկասեցվի։
Լիա Իվանյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արդյո՞ք սա սահմանազատում է, թե՞ ճնշման տակ ինչ-որ բան տալ. Սերժ Սարգսյան
