Քաղաքական 18:29 23/10/2019 Հայաստան

Ինչո՞ւ է Ռուսաստանին հարկավոր սիրիական արշավը

Հեղինակ` Աննա Մկրտչյան, քաղաքագետ

Հոկտեմբերի 22-ին Սոչիում երկարատև բանակցություններից հետո Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահներին հաջողվեց համաձայնության գալ Սիրիայի հյուսիս-արևելքում իրավիճակի կայունացման վերաբերյալ։ Ստորագրվեց հուշագիր, հայտարարվեցին, թե ովքեր ու ինչ խորությամբ են հսկելու թուրք-սիրիական սահմանը։ Փորձագետների կարծիքով ձեռքբերված փոխզիջումը քիչ թե շատ շահեկան էր ներգրավված բոլոր պետությունների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի, Թուրքիայի, Սիրիայի, Իրանի և նույնիսկ ԱՄՆ-ի համար։ Նրանք բոլորն էլ ինչ-որ բան ստացան, «ոչ առավելագույնը, բայց հնարավորինը», ինչպես BBC ռուսական ծառայությանն ասել է «Ռուսաստանը գլոբալ քաղաքականության մեջ» ամսագրի գլխավոր խմբագիր Ֆյոդոր Լուկյանովը։

Կարծիք կա նաև, որ Սոչիի համաձայնությունը Էրդողանի և ԱՄՆ փոխնախագահ Փենսի միջև ձեռք բերված գործարքի շարունակությունն է։ Այդուհանդերձ, ռուսական և նաև արևմտյան շատ լրատվամիջոցներ այս համաձայնությունը համարում են Ռուսաստանի, և անձամբ Վլադիմիր Պուտինի հաղթանակը։Սա գուցե նախագահ Էրդողանի սրտով չէ, բայց միայն այն փաստը, որ Թուրքիայի նախագահն էր գնացել Ռուսաստանի ղեկավարի մոտ՝ Սոչի, արդեն խոսուն է և արտահայտում է ազդեցության գծապատկերը։

Ռուս-թուրքական մրցակցությունն ունի դարերի պատմություն։ Այս երկու նախկին կայսրությունները բազմաթիվ պատերազմներ են մղել տարածաշրջանային ազդեցության համար։ «Կռվախնձոր» նախ եղել է Սևծովյան տարածաշրջանը, ապա Բալկանները և Կովկասը։ Մերձավոր Արևելքում ռուս-թուրքական մրցակցությունը առանձնապես ընդգծված չի եղել։ Մոտ 100 տարի առաջ, երբ առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում արևմտյան դաշնակից պետությունները պայմանավորվում էին, թե ինչպես պետք է բաժանեին փլուզվող Օսմանյան կայսրությունը, Ռուսաստանին բաժին էր հասնել Կոնստանդնուպոլիսը, թուրքական նեղուցները և Արևմտյան Հայաստանը։ Այդ ժամանակներում Ռուսաստանը Մերձավոր Արևելքում քիչ հավակնություններ ուներ։ Սիրիայում, Իրաքում ու Պաղեստինում առաջնային դիրքեր ունեին Ֆրանսիան ու Մեծ Բրիտանիան, որոնք և 1916թ. Սայքս-Պիկոյի գաղտնի համաձայնագրով այդ տարածաշրջանը բաժանել էին միմյանց միջև։

Այսօր, երբ կրկին որոշվում է Սիրիայի, ինչու ոչ նաև Մերձավոր Արևելքի ճակատագիրը, անգլիացնիներն ու ֆրանսիացիները առանձնապես դերակատարություն չունեն։ Ամերիկյան ներկա վարչակազմը ևս Սիրիան չի համարում կենսական շահերի գոտի։ Ազդեցիկ են և անվտանգության հետ կապված խնդիրների կարգավորման գործում որոշիչ ձայն ունեն Թուրքիան և Ռուսաստանը։ Այս համատեքստում, Սիրիան կարծես դարձել է ռուս-թուրքական արդի մրցակցության մի նոր թատերաբեմ։ Ճիշտ է, կողմերն այս պահին համագործակցային են տրամադրված, բայց խորքային հակասությունների մասին չպետք է արագ մոռանալ, ինչի լավ հիշեցում էր 2015թ. նոյեմբերին թուրք-սիրիական սահմանի վրա ռուսական ինքնաթիռի խոցումը։ Հետաքրքրականն այն է, որ Ռուսաստանը, ըստ էության, ի տարբերություն Թուրքիայի, Սիրիայում չունի կենսական կարևորության շահեր։ Ռուսաստանը կարող է ցանկացած պահի դուրս գալ Սիրիայից՝ առանց վտանգելու իր անվտանգությունը։

Այս պայմաններում հարց է առաջանում, թե ինչու է Ռուսաստանը ներգրավվել սիրիական ճգնաժամի մեջ և կարգավորման գործընթացում ստանձնել առաջնորդողի դերակատարություն։ Կարող են լինել տարբեր մեկնաբանություններ։ Նախ տպավորություն կա, որ ռուս-թուրքական մրցապայքարը տեղափոխվել է ավելի հարավ, Կովկասից հեռու, ինչը Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական խոցելի տեղերից է։ Սիրիայում ռուսական կողմը պայքարում է արմատական իսլամիստների դեմ, այդ կերպ կրկին ապահովագրելով Հյուսիսային Կովկասը հնարավոր ապակայունացումից։

Սիրիական հակամարտության մեջ ներգրավվածությունը որոշակիորեն շեղում է միջազգային հանրության ուշադրությունը ուկրաինական ճգնաժամից և այս երկու հարցերը փոխկապակցելու միջոցով Ռուսաստանը փորձում է իր համար ավելի կարևոր՝ Ուկրաինայի հարցում դուրս գալ շահեկան վիճակի։ Կան նաև որոշ տնտեսական ու ռազմաարդյունաբերական շահեր, գլոբալ խաղացողի հավակնությունների հետ կապված հարցեր, մեծ տերության նախկին վարկը վերականգնելու խնդիր և այլն։ Այս ամենով հանդերձ, քանի որ Ռուսաստանը չունի Սիրիայում կենսական խնդիրներ, նրա գործողությունների շառավիղն ավելի լայն է և կարողանում է լավ հարաբերություններ ունենալ տարածաշրջանի բոլոր պետությունների հետ, ավելին, ստանձնել միջնորդի և կայունացնողի դերակատարում։

Բնականաբար այս ամենն ունի իր գինը՝ ուղիղ իմաստով։ Արտասահմանում զորք պահելը և ռազմական գործողություններ իրականացնելը բավականին թանկ հաճույք է, ինչի համար ռուսական կողմը պատրաստ է վճարել, քանի դեռ երկրի ներսում կա ռուսական աետության հաղթանակների մասին պատմությունների մեծ պահանջարկ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:28
Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել «Կրոկուս»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության ժամանակ, մահացել է
 Ռուսաստանի հայերի միությունից հայտնում են․ «Ցավով տեղեկացնում ենք, որ Կարեն Ենգիբարյանը, որը շտապել էր մարդկանց փրկել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Քուրդ լրագրող. Էրդողանի կուսակցությունը փլուզման գործընթաց է ապրում
Թուրքիայում մոտավորապես 61 միլիոն ընտրող մարտի 31-ին կմասնակցի տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) ընտրություններին։ Ո՞ր կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Փարիզ-2024-ի ջահը կվառվի Թյուիլրի այգիներում
«Փարիզ-2024» օլիմպիական խաղերի կրակը կվառվի Լուվրի թանգարանի դիմաց գտնվող Թյուիլրի  այգիներում (Jardin des Tuileries), այլ ոչ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին
Մարտի 28-ին Գամանե արևադարձային ցիկլոնը հարվածել է Մադագասկարին։ Քամու պոռթկումները հասել են մինչև 55 մ/վ։ «Հիդրոօդերևութաբանության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:47
ՊԵԿ-ը բացահայտել է կառուցապատման ոլորտում առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու դեպք
ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչությունը շարունակում է կառուցապատման ոլորտում հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում
Ծանրամարտի միջազգային ֆեդերացիան որոշում է կայացրել 2027 թվականի աշխարհի առաջնության անցկացման իրավունքը վստահել Հայաստանին: ԿԳՄՍ նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Արման Թաթոյան. Միայն Ներքին Հանդը շրջափակված է ադրբեջանական 25 մարտական դիրքերով
«Հայաստանի Հանրապետությում՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մենք ունենք Ադրբեջանի կողմից բնակիչների մեկուսացումներ։ Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
ՌԴ գլխավոր դատախազությունը Պուգաչովայի վերաբերյալ հարցում է ուղարկել արդարադատության նախարարություն
Անվտանգության և կոռուպցիայի դեմ պայքարի դաշնային նախագծի ղեկավար Վիտալի Բորոդինը հրապարակել է նամակ, որը գխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Եղեգնաձորում զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն, սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա անձը
Ավարտվել է Եղեգնաձոր քաղաքի Շահումյան փողոցում նույն քաղաքի 32–ամյա բնակչի կողմից զենքի գործադրմամբ խուլիգանության, ապօրինի կերպով հրազեն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
Հայաստանում քաղաքացիներն անորոշ վիճակում են. հիմնական մտահոգող հարցն է՝ ինչ է լինելու վաղը, քանի որ, կարծում են, այս իշխանության օրոք որևէ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Այնպես չէ, որ հանք շահագործողները ռոյալթի վճարեցին ու ազատվեցին պատասխանատվությունից. Նազելի Վարդանյան
Ըստ գործող օրենսդրության՝ հանք շահագործողների վճարած բնապահպանական հարկերից՝ ռոյալթիներից 2 %-ը պետք է վերադարձվի այն համայնքներին, որոնք...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Արա Ղազարյան. Այն, ինչ անում է Ադրբեջանն այսօր, դեռ պետք է տակից դուրս գա
«ՄԻԵԴ-ում ունենք Ադրբեջանի դեմ շահած երեք գործ։ Ադրբեջանը վճիռները չի կատարում, բայց հետաքրքիր է՝ չի էլ հայտարարում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:21
ՌԴ ԱԳՆ. 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է
ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ 102-րդ բազայի և ռուս սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Մխիթար Պապոյանը չի բացառում, որ կառաջադրվի ԲԴԽ անդամի թեկնածու
«Այդ հարցի հետ կապված ես որևէ պատասխան չունեմ, խնդրելու եմ այդ հարցը չպնդեք»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալման վերաբերյալ Թ. Թովմասյանի դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«ՀՀ դատախազությունից տեղեկացրեցին, որ իմ դիմումի հիման վրա քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-տեղեկացրել է ԱԺ անկախ պատգամավոր Թագուհի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները
17:01 29/03/2024

Փաշինյան, «5-րդ շարասյուն», ներսի ցեցեր. Ըստ քաղաքացիների՝ ՀՀ-ի անվտանգության հիմնական սպառնալիքները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}