Հայաստանում պետք է բռնություն չլինի որևէ մեկի նկատմամբ, ոչ քյաբաբ, ոչ էլ ժյուլիեն ուտողների. Փաշինյան
Կառավարության այսօրվա նիստում քննարկվեց «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» և «Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթին հավանություն տալու մասին հարցը։
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ շատ կարևոր և սկզբունքային նախագիծ է, որը բխում է 2018 թվականին Հայստանում տեղի ունեցած հեղափոխության տրամաբանությունից և գաղափարախոսությունից, քանի որ խնդիր են դրել իրենց առջև, որ Հայաստանը պետք է լինի բռնությունից զերծ հանրություն։
«Մենք պետք է արձանագրենք, որ որքան էլ այս վերնագիրը կոնսենսուսային է Հայաստանում, բայց ամեն դեպքում մեր գիտակցության որոշակի ենթաշերտերում կան բռնության որոշ տեսակներ, որոնք այնուամենայնիվ լեգիտիմության որոշակի էլեմենտներ են պարունակում: Հարցի քննարկման համատեքստում ես հիշեցի Հովհաննես Թումանյանի հայտնի պատմվածքը, թե ինչ եղավ, երբ շաքարամանից մի կտոր շաքարը պակասեց: Ոչ մի բան էլ չեղավ, մի մուշտի էր ընդամենը տվել, ուրիշ ոչ մի բան: Կարծում եմ՝ շատ կոնկրետ բան ենք ասում, որ ՀՀ որևէ քաղաքացի չպետք է ենթարկվի բռնության»,- ասաց Նիկոլ Փաշինյանը։
Նրա խոսքով՝ եթե գնան բռնության լեգիտիմացմանը թեկուզ տեղային ճանապարհով, այլ տեղ կհասնեն. «Ոմանց դուր չեն գալիս բոյովները, ոմանց՝ ցածրահասակները, ոմանց՝ ժուլիեն ուտողները, ոմանց՝ քյաբաբ և այսպես շարունակ: Եւ մենք ասում ենք՝ Հայաստանի որևէ քաղաքացու նկատմամբ բռնություն չպետք է լինի, այդ թվում՝ երեխաների: Որտեղ երեխաների նկատմամբ բռնություն է գործադրվում, պետությունը միջամտելու իրավունք ունի: Կանանց նկատմամբ եթե բռնություն է կիրառվում, պետությունը պետք է միջամտի։ Այսինքն՝ որևէ մեկի նկատմամբ բռնություն պետք է չգործադրվի»։
Վարչապետը նշեց նաև, որ երբեմն իրեն դուր չի գալիս մարդկանց կեցվածքը որոշ հարցերի վերաբերյալ։
«Օրինակ՝ ՀՀ-ում արդեն երկար ժամանակ մարդիկ բռունցք են թափ տալիս, որ այս դավադիր կառավարությունն ուզում է Ստամբուլյան կոնվենցիան վավերացնի։ Գուցե դա կապված է կոնվենցիայի տեղորոշման հետ»,- ասաց նա։
Վարչապետը արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանից հետաքրքրվեց՝ արդյոք ստացվե՞լ են միջազգային գնահատական, թե ինչի մասին է այդ կոնվենցիան, ում նկատմամբ բռնությունը կանխարգելելու մասին կոնվենցիա է:
Ռուստամ Բադասյանը նշեց, ստացել են Վենետիկի հանձնաժողովի իրավական կարծիքը. «Մեր խնդրանքով անդրադարձել են այն բոլոր փաստարկներին, որոնք հնչել են հանրային քննարկումների ընթացքում, որոնք ակնհայտորեն այլ լույսի ներքո են ներկայացվել»:
Նիկոլ Փաշինյանը հետաքրքրվեց՝ կոնվենցիան նրա մասին չէ՞, արդյոք, որ կանանց ու երեխաների նկատմամբ բռնություն գործադրել չի կարելի։ Նախարարը դրական պատասխան տվեց՝ նշելով, որ բուն կոնվենցիայի կարգավորման առարկան ներկենցաղային բռնության կանխարգելումն է։
«Խոսքը ոչ միայն ընտանիքի անդամների մասին է: Կարող է նկատի ունենալ ավելի լայն հարաբերությունները՝ տատը՝ թոռան նկատմամբ, կամ՝ հակառակը, կամ համատեղ կենցաղ վարող, սակայն ամուսնությունը չգրանցած անձանց նկատմամբ: Այն փաստարկները, թե սա վերաբերում է միասեռական զույգերի ամուսնությանը կամ նրանց կողմից երեխա որդեգրելուն, բայց սևով սպիտակի վրա ԵԽ մարմինը հստակ ամրագրել է, որ դրա հետ կապ չունի»,- նշեց Ռուստամ Բադասյանը։
Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ Հայաստանում բռնությունը կոռուպցիայի նման պետք է արմատախիլ արվի. «Իսկ որպեսզի դա լինի, մենք չպետք է սպասենք, որ բռնությունը տեղի ունենա, հետո մենք գնանք ասենք՝ եկեք պատասխանատվության ենթարկենք։ Շատ կարևոր է կանխարգելման քաղաքականությունը, և այս առումով այս նախագծի ընդունումը շատ կարևոր է։ Ես ուզում եմ արձանագրել՝ անկախ որևէ կոնվենցիայից, Հայաստանում որևէ մեկի նկատմամբ բռնություն չպետք է գործադրվի։ Ինչո՞ւ եմ ասում՝ որոշակի լեգիտիմություն կա։ Օրինակ, ՀՀ-ում բռնության ոչ բոլոր դեպքերն են ունենում դատական եզրափակում։ Ոչ բոլոր դեպքերում են, որ քրեական գործերը քննվում են այնպես, ինչպես պետք է քննվեին, որովհետև կա որոշակի պատկերացում՝ դե լավ, մի մուշտի է տվել, ի՞նչ է արել։ Հիմա մենք պետք է հստակ հասկանանք, որ «մի մուշտի տալը» Հայաստանում համարվում է քրեական հանցագործություն»,- ընդգծեց վարչապետը։
Այնուհետև վարչապետը շարունակեց․ «Իմիջիայլոց, նրանց համար, որոնք լավ չեն հիշում այդ պատվածքը, ասեմ, որ մուշտիի հետևանքով մուշտիի օբյեկտը մահացել էր։ Բայց քանի որ կար լեգիտիմություն, ընտանիքում առանց կեսուրի թույլտվության շաքարամանից շաքար էր վերցրել, և դա իմացվել էր ընտանիքում, և նրան դրա համար մուշտի էին տվել, դրա համար մահացել էր: Եվ երբ արդեն հարցը դարձել էր հանրային սեփականություն՝ ի՞նչն էր եզրակացությունը՝ լավ դե, ինչ եք խառնվել իրար, մի հատ մուշտի է տվել ընդամենը»։
Ավելի ուշ Նիկոլ Փաշինյանը ներողություն խնդրեց, որ Նար-Դոսի «Թե ինչ եղավ հետո, երբ շաքարամանից երկու կտոր շաքար պակասեց» ստեղծագործությունը վերագրել էր Հովհաննես Թումանյանին: